Cách cai nghiện game hiệu quả ở trẻ em

13-06-2025 14:54 | Bệnh trẻ em

SKĐS - Nghiện game ở trẻ em đang trở thành vấn đề đáng lo ngại, âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập và hành vi, đòi hỏi sự can thiệp sớm từ gia đình và xã hội.

Nghiện chơi game trên điện thoại, nam thanh niên 25 tuổi bị vẹo vọ cổ đáng sợ - SKĐS

Trong thời đại công nghệ số, việc trẻ em tiếp cận sớm với thiết bị điện tử và trò chơi trực tuyến là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, khi việc chơi game vượt ra ngoài giới hạn kiểm soát, nó không còn là hoạt động giải trí lành mạnh mà trở thành một chứng nghiện thực sự, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất

Một trong những hậu quả dễ thấy nhất của nghiện game ở trẻ em là ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất. Việc ngồi hàng giờ trước màn hình khiến trẻ mỏi mắt, khô mắt, dễ dẫn đến suy giảm thị lực, thậm chí cận thị tiến triển nhanh chóng. Ngoài ra, tư thế ngồi không đúng và kéo dài gây đau cổ, lưng, vai, có thể dẫn đến lệch cột sống và ảnh hưởng lâu dài đến hệ cơ xương đang phát triển.

Không dừng lại ở đó, nghiện game làm rối loạn đồng hồ sinh học của trẻ. Việc thức khuya chơi game khiến trẻ mất ngủ, thiếu ngủ, gây mệt mỏi, giảm khả năng tập trung vào ban ngày. Về lâu dài, tình trạng này có thể kìm hãm quá trình phát triển chiều cao và trí tuệ của trẻ.

Tổn hại sức khỏe tinh thần

Trẻ nghiện game thường dễ cáu gắt, khó kiểm soát cảm xúc, đặc biệt là khi bị ngăn cản chơi hoặc thua cuộc. Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ em nghiện game có nguy cơ cao mắc các rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm, rối loạn hành vi, thậm chí tách biệt khỏi thực tế nếu sa đà quá sâu vào thế giới ảo.

Một số trò chơi còn kích thích tâm lý bạo lực, khiến trẻ thiếu đồng cảm, dễ có hành vi thô lỗ, hung hăng hoặc bắt chước các hành động tiêu cực trong game ra ngoài đời thực.

Suy giảm kết quả học tập và tư duy

Khi trẻ dành phần lớn thời gian cho việc chơi game, việc học tập tất yếu bị ảnh hưởng. Nhiều phụ huynh chia sẻ con em họ từng học giỏi, chăm ngoan, nhưng từ khi nghiện game thì thành tích sa sút rõ rệt, khả năng tập trung kém, giảm trí nhớ và tư duy logic.

Việc học trở thành gánh nặng vì trẻ chỉ quan tâm đến những phần thưởng ảo trong game. Các kỹ năng học tập quan trọng như đọc hiểu, phân tích, sáng tạo cũng bị thui chột theo thời gian.

Gây rạn nứt các mối quan hệ xã hội

Trẻ nghiện game có xu hướng thu mình, ít giao tiếp với gia đình và bạn bè. Chúng thường chỉ hứng thú với những người cùng chơi game, hình thành cộng đồng ảo và dần dần xa lánh môi trường sống thực tế. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến kỹ năng giao tiếp, ứng xử – yếu tố quan trọng cho sự trưởng thành xã hội của trẻ.

Mối quan hệ trong gia đình cũng bị ảnh hưởng khi trẻ trở nên bướng bỉnh, không nghe lời, phản ứng mạnh khi cha mẹ nhắc nhở, tạo nên mâu thuẫn, căng thẳng trong gia đình.

Tăng nguy cơ hành vi lệch chuẩn

Không chỉ dừng ở chơi game đơn thuần, nhiều trẻ bị cuốn vào các trò chơi có yếu tố cờ bạc trá hình hoặc chi tiêu tiền thật mua vật phẩm ảo. Trẻ có thể lén lút lấy tiền, gian dối, hoặc bị lôi kéo vào những hành vi không lành mạnh nếu không được kiểm soát kịp thời.

Một số trường hợp nghiêm trọng, nghiện game có thể dẫn đến hành vi phạm pháp, bạo lực học đường, hoặc mất kiểm soát hành vi cá nhân, ảnh hưởng lớn đến tương lai sau này.

Cảnh báo dành cho phụ huynh và xã hội

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức công nhận "rối loạn chơi game" là một dạng rối loạn tâm thần từ năm 2018. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng nghiện game nếu không được can thiệp sớm.

Phụ huynh không nên xem nhẹ dấu hiệu nghiện game ở trẻ như:

Trẻ nói dối để được chơi game.
Trẻ bỏ ăn, bỏ học, không quan tâm đến những hoạt động khác.
Trẻ bực bội, thậm chí nổi giận nếu bị ngăn chơi.
Trẻ có biểu hiện "sống trong game" nhiều hơn ngoài đời thực.

Cách khắc phục trẻ nghiện game hiệu quả

Thiết lập quy tắc sử dụng thiết bị

Phụ huynh cần quy định thời gian sử dụng điện thoại, máy tính hợp lý cho trẻ. Không nên để trẻ sử dụng thiết bị điện tử tùy ý, đặc biệt là trước giờ ngủ hoặc trong giờ học.

Tăng cường hoạt động thay thế

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất, nghệ thuật, ngoại khóa như thể thao, vẽ, nhạc, đọc sách để trẻ tìm được niềm vui ngoài game.

Dành thời gian chất lượng bên con

Cha mẹ nên chơi cùng con, trò chuyện, chia sẻ cảm xúc, để hiểu lý do con tìm đến game. Từ đó, có thể hỗ trợ và đồng hành cùng con trong việc thay đổi thói quen.