Do đó, mặc dù các buổi tiệc tùng, cỗ bàn, họp mặt; nhiều món ăn thịnh soạn, kẹo mứt, nước ngọt, bia rượu… ngày Tết chúng ta vẫn phải đảm bảo ăn đủ 4 nhóm thực phẩm (chất bột đường, chất béo, chất đạm, khoáng chất và vitamin) và nên ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm từ 4 nhóm trên. Ăn đủ theo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
1. Ăn uống đối với nhóm bột đường
BSCK2. Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng đơn vị điều trị ban ngày, BV Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh cho biết, các loại bánh mứt kẹo có chứa hàm lượng đường cao, chủ yếu là nhóm đường đơn, rất ít chất xơ, dễ làm tăng đường huyết nên không thích hợp cho bệnh nhân đái tháo đường. Ăn đồ ngọt nhiều tạo cảm giác no giả ở trẻ em, trẻ không muốn ăn các món khác sẽ dẫn tới suy dinh dưỡng.
Theo đó, cần tăng cường chất xơ từ rau củ quả. Chất xơ giúp điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, phòng tiêu chảy và các rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn, góp phần giảm cholesterol máu, chống táo bón, điều hòa đường huyết, giảm cân; cần hạn chế ăn các loại bánh mứt, uống nước ngọt.
Các món rau củ muối chua rất được ưa chuộng ngày Tết, là một nguồn cung cấp chất xơ và vitamin, tuy nhiên cần thận trọng đối với người có bệnh tăng huyết áp do lượng muối cao, người bệnh đau dạ dày.
Ngày Tết thường có nhiều thực phẩm giàu đạm, béo…
2. Ăn uống đối với nhóm chất đạm và chất béo
Theo BSCK2. Huỳnh Tấn Vũ, ngày tết các món như thịt nguội, giò chả, đồ hộp, thịt kho trứng, heo quay, các món chiên xào… chủ yếu cung cấp chất đạm và béo nhưng lại chứa nhiều acid béo no bão hòa nên không tốt cho sức khỏe. Đối với người bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp nên sử dụng hạn chế, không quá 100g thức ăn này mỗi ngày, nên hạn chế phần mỡ và phần da, hạn chế ăn phủ tạng động vật có nhiều cholesterol.
Nên tăng cường nguồn đạm từ cá. Những người bị bệnh gout cần hạn chế các món ăn giàu đạm, các món hải sản; hạn chế sử dụng các món chiên, xào, tăng cường các món hấp, luộc. Nếu không quản lý dinh dưỡng từ nhóm này thì sau tết sẽ dễ bị lên cân, tăng mỡ máu. Người già không nên ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo như giò, chân giò… bởi vì hệ tiêu hóa của người già rất kém dễ bị đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.
3. Ăn uống đối với nhóm vitamin và khoáng chất
Nhóm chất này thường bị thiếu hụt trong ngày tết vì tỷ trọng sử dụng nhóm đường bột, đạm và béo cao. Cần tăng cường bằng cách ăn trái cây và các loại rau củ quả, ăn đa dạng các loại thực phẩm. Người có bệnh đái tháo đường không nên sử dụng các loại trái cây quá ngọt.
Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến nghị mỗi người trưởng thành cần ăn đủ tối thiểu 400g rau củ quả mỗi ngày để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật cho cơ thể. Kết hợp với việc luyện tập thể lực hợp lý và một đời sống tinh thần lành mạnh, sẽ tạo nền tảng vững chắc để đạt đến sức khỏe tối ưu
4. Bổ sung nước uống đúng cách
Cần bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể.
BSCK2. Huỳnh Tấn Vũ cho biết, tuy không thuộc nhóm chất dinh dưỡng nào kể trên nhưng nước không thể thiếu và rất cần thiết cho việc tạo tế bào và dịch cơ thể, giúp các phản ứng hóa học xảy ra và tạo nước tiểu để tống các chất thải ra khỏi cơ thể. Cần phải đảm bảo duy trì đủ lượng nước sạch uống vào để thay thế các dịch mất đi.
Không nên hoặc hạn chế uống nước ngọt, cà phê vì thực chất những thức uống đó chỉ giúp giải khát chứ không bổ sung nước cho cơ thể tốt bằng nước lọc. Trẻ em cần hạn chế nước ngọt có ga vì làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu. Cơ thể không đủ canxi để tăng chiều cao, hơn nữa lượng đường cao trong các loại nươc ngọt làm trẻ béo phì. Các loại nước giải khát, nước tăng lực, sirô... thường nhiều đường, không nên dùng quá nhiều, nhất là nếu cần kiêng đường và giữ dáng.
Riêng với rượu bia, chỉ nên uống có chừng mực, đủ để kích thích ăn ngon và vui vẻ với không khí Tết. Trà cũng là loại dùng nhiều trong dịp Tết, nhưng nếu uống trà ảnh hưởng đến giấc ngủ thì không nên uống lúc chiều tối mà nên dùng vào buổi sáng.
5. Một vài lưu ý khác
- Ăn đúng bữa: Nên cố gắng sắp xếp về mặt thời gian để ăn đúng bữa. Đặc biệt, trẻ em và người cao tổi hệ tiêu hóa làm việc không như những người trưởng thành càng phải được chăm sóc các bữa ăn và ăn đúng giờ.
Một ngày nên ăn 3 bữa, đúng thời gian, không nên bỏ bữa, ăn quá nhiều trong một bữa.
- Vận động thân thể: Những ngày nghỉ thường thức khuya dậy trễ, mất nhiều thời gian cho việc nấu nướng, dọn dẹp, đi chúc Tết, nên không còn thời giờ cho việc tập luyện thể thao. Vận động toàn thân sẽ giúp tiêu hao calo thừa và cho làm cho tinh thần sảng khoái. Chỉ cần 15-30 phút đi bộ hoặc chạy bộ mỗi ngày trong suốt những ngày nghỉ là được.
Đối với người có các bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, gout... cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng theo tư vấn của bác sĩ điều trị và sử dụng thuốc đều đặn theo chỉ định của thầy thuốc.
Để đảm bảo an toàn trong ăn uống, cần lựa chọn và sử dụng thực phẩm tươi, sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng. Dự trữ thực phẩm vừa đủ dùng, không trữ quá nhiều vì có thể làm thực phẩm hư hỏng, biến chất không an toàn khi sử dụng.
Bảo quản thực phẩm tươi sống và thực phẩm chín riêng để tránh lây nhiễm chéo. Không nên tích trữ thức ăn, chỉ nên tích trữ thức ăn vừa đủ 1-2 ngày vì ngày nay các khu chợ và siêu thị thường vẫn bán vào dịp tết.
Mời độc giả xem thêm video:
Vitamin C và những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe | SKĐS
