Vắc-xin có thể bị hỏng nếu không được tuân thủ đầy đủ về thiết bị bảo quản và giám sát chất lượng.
Vắc-xin miễn phí cho phụ nữ và trẻ em
Sau hơn 30 năm triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) hiện đã có 9 loại vắc-xin được tiêm chủng miễn phí cho trẻ em và phụ nữ: lao, viêm gan B, bạch hầu - ho gà - uốn ván - viêm gan B - Hib, bại liệt, sởi, sởi - Rubella, bạch hầu - ho gà - uốn ván, viêm não Nhật Bản, uốn ván và vắc-xin tả, thương hàn trước đây được triển khai tại một số vùng lưu hành bệnh.
Điều kiện bảo quản đảm bảo vắc-xin an toàn
Vắc-xin là một chế phẩm sinh học đặc biệt cần được bảo quản đúng nhiệt độ quy định trong hệ thống dây chuyền lạnh từ nhà sản xuất đến khi được sử dụng cho đối tượng tiêm chủng.
Tất cả các loại vắc-xin có thể được bảo quản ở nhiệt độ dương (từ 2oC đến 8oC). Tuy nhiên, một vài vắc-xin dạng đông khô có thể bảo quản ở nhiệt độ âm (từ -15oC đến -25oC).
Hệ thống dây chuyền lạnh bảo quản vắc-xin trong Chương trình TCMR được trang bị đầy đủ từ Trung ương đến điểm tiêm chủng, đồng thời để theo dõi nhiệt độ bảo quản vắc-xin, Dự án Tiêm chủng mở rộng cũng trang bị các thiết bị theo dõi nhiệt độ cho các tuyến như: Thiết bị theo dõi nhiệt độ tự động, thẻ theo dõi nhiệt độ, chỉ thị đông băng điện tử, nhiệt kế.
Đoàn công tác Bộ Y tế kiểm tra dây truyền lạnh bảo quản vắc-xin.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến hiệu lực của vắc-xin
Tùy từng loại vắc-xin, có loại nhạy cảm hơn với nhiệt độ cao, có loại nhạy cảm với nhiệt độ đông băng, hay nhạy cảm với ánh sáng.
Mất hiệu lực vì nhiệt độ cao
Vắc-xin bị tiếp xúc với nhiệt độ trên 8oC có thể bị mất hiệu lực sau một thời gian. Chỉ thị nhiệt độ lọ vắc-xin sử dụng để phát hiện xem vắc-xin có bị hỏng bởi tiếp xúc với nhiệt độ cao hơn quy định không. Trong Chương trình TCMR hiện nay có hai loại vắc-xin có gắn thị nhiệt độ lọ vắc-xin là Quinvaxem và vắc-xin sởi - Rubella.
Đông băng
Các vắc-xin viêm gan B, uốn ván, bạch hầu - ho gà - uốn ván và vắc-xin 5 trong 1 (DPT-VGB-Hib) cần bảo quản ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C vì các vắc-xin này sẽ bị hỏng khi tiếp xúc với nhiệt độ đông băng.
Sự nhạy cảm với ánh sáng
Một số vắc-xin rất nhạy cảm với ánh sáng và khi tiếp xúc với ánh sáng sẽ bị mất hiệu lực. Vắc-xin BCG, sởi, sởi - Rubella là những vắc-xin rất nhạy cảm với ánh sáng, cần phải tránh để những vắc-xin này tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và ánh sáng đèn huỳnh quang (đèn nê ông). Vì vậy, một số nhà sản xuất sử dụng lọ thủy tinh sẫm màu để chứa các vắc-xin này.
Nguy cơ do vắc-xin bảo quản không đúng cách
Việc bảo quản vắc-xin không đúng nhiệt độ quy định (ví dụ như vắc-xin bị đông băng) có thể làm giảm hoặc mất hiệu lực vắc-xin. Ngoài ra, vắc-xin bảo quản không đúng nếu sử dụng có thể làm tăng các phản ứng tại chỗ tiêm.