1. Đau cơ là gì?
Đau cơ (hay còn gọi là đau nhức cơ bắp) là tình trạng các nhóm cơ trong cơ thể căng buốt hoặc co rút, gây nên triệu chứng đau. Đau cơ bắp có thể xảy ra ở một chỗ hay nhiều chỗ do tổn thương cơ khi vận động; bệnh lý rối loạn tự miễn như lupus, viêm bì cơ, viêm đa cơ… hay tác dụng phụ của một số thuốc như nhóm statin, thuốc ức chế men chuyển,…
Thông thường đau nhức cơ bắp từ nhẹ đến trung bình sẽ tự khỏi hoặc sau thời gian ngắn điều trị bằng thuốc, còn đau cơ nặng cần được phát hiện và điều trị sớm.
Đau cơ gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt của người bệnh.
2. Các thuốc giảm đau cơ thường gặp
Với trường hợp đau cơ do tập luyện thì thường tự giảm đau sau thời gian ngắn với phương pháp RICE bao gồm:
- Rest (nghỉ ngơi)
- Ice (chườm đá)
- Compression (băng ép)
- Elevation (kê cao vị trí chấn thương).
Tuy nhiên, nếu triệu chứng không cải thiện, có thể cần dùng các thuốc giảm đau cơ:
2.1. Thuốc giảm đau
- Paracetamol: Có thể giúp giảm đau cơ nhanh chóng. Paracetamol thường được sử dụng để giảm những cơn đau nhẹ và vừa. Dùng thuốc đúng liều khuyến cáo trong hướng dẫn sử dụng hoặc theo chỉ định của bác sĩ, uống cách nhau ít nhất 4-6 giờ nếu vẫn còn đau.Một số tác dụng phụ của paracetamol như buồn nôn, nôn, chán ăn và đau bụng khi dùng quá liều, dùng dài và liên tục làm tổn thương gan gây tăng men gan, suy gan cấp. Cần chú ý khi dùng cho người suy giảm chức năng gan, suy dinh dưỡng, phụ nữ mang thai.
- Nhóm thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc hoạt động bằng cách ức chế tác động của enzym cyclooxygenase (COX), ngăn cản quá trình tạo ra prostaglandin, chất gây trung gian hoá học gây phản ứng viêm, từ đó giúp giảm đau, giảm viêm. Một số thuốc NSAID không kê đơn thường dùng như ibuprofen, aspirin, naproxen.
Các tác dụng phụ của thuốc bao gồm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày-tá tràng, biến chứng thủng tạng rỗng, xuất huyết tiêu hóa, nhức đầu, chóng mặt, buồn ngủ… Chính vì vậy, cần chú ý khi sử dụng thuốc ở những người có tiền sử bệnh dạ dày, tá tràng.
Dùng thuốc bôi ngoài da để giảm đau cũng cần tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc.
2.2. Thuốc giãn cơ
Thuốc giãn cơ bao gồm 2 nhóm thuốc:
-Thuốc chống co thắt giúp giảm đau cơ nhờ giảm co thắt cơ thông qua hệ thống thần kinh trung ương. Một số thuốc thuộc nhóm này bao gồm carisoprodol, chlorzoxazone, cyclobenzaprine, metaxalone, eperisone…Tuy nhiên, khi dùng các thuốc này, người bệnh có thể gặp những tác dụng bất lợi như: Buồn ngủ, chóng mặt, khô miệng, đau đầu, lo lắng, thay đổi nhu động ruột, nhịp tim nhanh… Do có tác dụng an thần gây buồn ngủ nên cần thận trọng đối với người cần sự tỉnh táo như lái xe, vận hành máy móc. Không được ngừng thuốc đột ngột, mà cần phải giảm dần liều, đặc biệt ở người bệnh dùng liều cao trong thời gian kéo dài.
- Thuốc giảm co cứng cơ tác động trực tiếp đến tủy sống hoặc cơ xương với mục đích cải thiện độ căng và co thắt của cơ. Một số thuốc giảm co cứng cơ bao gồm: Baclofen, dantrolene...
Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc gồm yếu cơ, buồn ngủ, chóng mặt.
2.3. Các thuốc kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn (Off-label)
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn một số thuốc off-label nhưng có thể giúp giảm đau hoặc co cơ như:
- Nhóm benzodiazepin bao gồm lorazepam, midazolam, alprazolam, clonazepam, diazepam. Những thuốc này không có tác dụng giảm đau nhưng có thể giúp giảm co thắt cơ nếu dùng trong thời gian ngắn. Chúng hoạt động bằng cách tăng cường tác dụng của axit gamma-aminobutyric (GABA), một chất dẫn truyền thần kinh có đặc tính an thần. Các tác dụng phụ thường gặp của benzodiazepine bao gồm buồn ngủ, lú lẫn và khó thở.
- Gabapentin: Đây là thuốc chống co giật và thường được kê đơn để điều trị động kinh, giảm đau dây thần kinh và hội chứng chân không nghỉ. Thuốc hoạt động bằng cách điều hòa giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh, từ đó có thể làm thay đổi cách cơ thể cảm nhận cơn đau.
Những tác dụng phụ thường gặp của gabapentin bao gồm chóng mặt, mệt mỏi và đau đầu...
Lưu ý, các thuốc này chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ.
2.4.Thuốc dùng ngoài
Thuốc dùng ngoài để điều trị đau cơ bắp thường là thuốc xoa hay dán.
- Thuốc xoa gồm các loại có hoạt chất methyl salicylate đơn thuần hoặc phối hợp một số chất khác.
- Thuốc dán bao gồm các loại thuốc có hoạt chất chính là methyl salicylate phối hợp với menthol, camphor và capsaicin dùng để dán ở ngoài da tại vị trí cơ bị đau.
Lưu ý, tránh dùng thuốc trên một diện tích da lớn hoặc trong thời gian kéo dài hơn chỉ định được đưa ra, nhất là với trẻ em vì sẽ dẫn đến nguy cơ nhiễm độc salicylate. Không dùng ở những vùng da nhạy cảm như vùng da quanh mắt, niêm mạc, vết thương hở.
3. Cách dùng thuốc giảm đau cơ an toàn
Để dùng các thuốc giảm đau cơ an toàn, người bệnh nên lưu ý:
- Dùng thuốc giảm đau cầu tuân thủ chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
- Không dùng thuốc quá liều, nhất là paracetamol. Mặc dù thuốc giảm đau paracetamol là thuốc không kê đơn nhưng nếu dùng quá liều có thể gây suy gan, suy thận.
- Đọc kỹ nhãn và tờ hướng dẫn dùng thuốc trước khi dùng.
- Các trường hợp đau nhức cơ bắp được điều trị bằng các loại thuốc thông thường nêu trên không đỡ, cần đi khám ngay bác sĩ để chẩn đoán xác định nguyên nhân cụ thể nhằm có chỉ định điều trị bằng thuốc phù hợp.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Cẩn trọng với 5 bệnh mùa đông-xuân ai cũng có thể mắc.
