Viêm mủ khớp là một tổn thương phức tạp, do nhiều nguyên nhân, dễ để lại di chứng xấu đến chức năng khớp, điều trị khó khăn. Đây là một bệnh lý viêm sinh mủ trong ổ khớp, bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào nhưng thường xảy ra ở một khớp, khớp gối, khớp háng...
Cách nhận biết viêm khớp mủ
Nguyên nhân của viêm mủ khớp do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể là tình trạng máu tụ nhiễm khuẩn nhưng cũng có thể là bệnh lý nội khoa như thoái hóa khớp, gout... bội nhiễm trong quá trình điều trị. Khi đó, phần lớn các trường hợp mắc bệnh do vi khuẩn lan truyền theo đường máu xâm nhập vào khớp. Có thể theo đường kế cận từ nhiễm khuẩn xương hoặc phần mềm cạnh khớp hoặc nhiễm khuẩn trực tiếp sau chấn thương, sau tiêm khớp hoặc sau phẫu thuật. Trong trường hợp nhiễm khuẩn theo đường máu, vi khuẩn từ các mao mạch màng hoạt dịch khớp xâm nhập vào màng hoạt dịch, bám dính tại chỗ gây phản ứng tập trung bạch cầu trung tính sau ít giờ.
Hình ảnh mủ trong khớp gối bị viêm.
Biểu hiện thường gặp: viêm khớp biểu hiện bởi các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau. Có thể tràn dịch khớp, co cơ, hạn chế vận động. Tuy nhiên, trong trường hợp khớp nằm ở vị trí sâu như khớp háng hoặc khớp cùng chậu thì khó phát hiện sưng khớp. Có thể gặp viêm mô tế bào, viêm bao thanh dịch, cốt tủy viêm cấp với các triệu chứng lâm sàng tương tự. Bệnh nhân thường sốt cao trên 38oC, có khi rét run. Tuy nhiên, sốt cao không thường gặp ở những bệnh nhân già yếu, suy giảm miễn dịch hoặc đang mắc bệnh viêm khớp dạng thấp.
Nội soi trong điều trị viêm khớp mủ
Sử dụng nội soi điều trị viêm mủ khớp gối có thể coi là 1 tiến bộ quan trọng, giúp cho việc điều trị triệt để mà vẫn đảm bảo ít ảnh hưởng đến chức năng của khớp. Trước đây, việc điều trị viêm mủ khớp thường được can thiệp mổ mở, làm sạch khớp, tuy nhiên, việc can thiệp mổ mở ảnh hưởng nhiều đến chức năng khớp về sau do đường mổ lớn, can thiệp rộng vào khớp ảnh hưởng nhiều đến các cấu trúc giải phẫu. Việc điều trị mổ mở có hiệu quả nhất và ít di chứng nhất là những trường hợp viêm mủ cấp tính, thường do máu tụ do chấn thương. Việc can thiệp sớm, bơm rửa làm sạch đạt hiệu quả cao mà ít để lại di chứng.
Đối với những trường hợp tổn thương viêm mủ trên nền bệnh lý nội khoa hoặc viêm mủ mạn tính, việc điều trị mổ mở sẽ gặp nhiều khó khăn do cấu trúc khoang khớp phức tạp, nhiều ngóc ngách, để đảm bảo làm sạch hết được các khoang thì đường mổ thường phải rộng rãi nhưng không phải lúc nào cũng dễ dàng làm sạch được, nhất là trong những trường hợp mạn tính, hình thành giả mạc bám dính vào các ngóc ngách của khớp. Chính vì vậy, những trường hợp tổn thương viêm mủ khớp mạn tính, điều trị bằng mổ mở thường đem lại hiệu quả không cao, ảnh hưởng nhiều đến chức năng khớp, một số trường hợp dễ có xu hướng chỉ định theo các phương pháp can thiệp nặng nề như cắt màng hoạt dịch rộng rãi hoặc làm cứng khớp...
Nội soi khớp cho phép xâm nhập khớp với đường mổ tối thiểu nhưng tầm hoạt động đánh giá lại rộng rãi và dễ dàng, việc can thiệp xử lý thương tổn nhiễm khuẩn đồng thời với việc can thiệp bệnh lý khớp nội khoa như thoái hóa, gút thuận lợi và tương đối triệt để. Với sự hỗ trợ của camera phóng đại, khả năng đánh giá tổn thương chính xác hơn, việc thăm khám kỹ càng đến gần như mọi ngóc ngách của khớp gối, do đó cho phép lựa chọn hướng xử lý hợp lý cho bệnh nhân. Sự ưu việt của nội soi khớp ở chỗ: đảm bảo giải quyết được triệt để thương tổn viêm mủ, xác định chính xác thương tổn bệnh lý khớp nội khoa và can thiệp xâm nhập tối thiểu nên bảo tồn được chức năng khớp tối đa. Can thiệp nội soi do đường mổ nhỏ nên thời gian nằm viện chăm sóc vết thương không dài, chủ yếu là để điều trị liệu pháp kháng sinh để tránh tái phát tình trạng viêm mủ.
Cảnh báo yếu tố gây viêm mủ khớp
Ðối với các thương tổn viêm mủ khớp, đặc biệt là khớp gối, tỷ lệ gặp viêm mủ do can thiệp điều trị chọc hút dịch và tiêm khớp khá cao. Vì vậy, các thủ thuật can thiệp vào khớp nên được tiến hành bởi bác sĩ chuyên khoa, ở cơ sở chuyên khoa và vấn đề vô khuẩn được đảm bảo tốt nhất có thể.
TS. Trần Trung Dũng
