Hơn ba thập kỷ trước, các nhà khoa học đã nghiên cứu thành công việc thụ tinh trong ống nghiệm để tạo ra những đứa trẻ sinh sản vô tính đầu tiên, hay còn gọi là em bé ống nghiệm. Biện pháp thụ thai này đã tạo ra khoảng 5 triệu trẻ em trên toàn thế giới. Ngày nay, với những thành tựu vượt bậc của công nghệ trong y học, các chuyên gia đã đưa ra những phương pháp điều trị khả năng sinh sản tốt hơn, chi phí rẻ hơn và phổ biến hơn trong nhiều thập kỷ tới.
Sàng lọc di truyền tăng tỷ lệ mang thai
IVF là một trong những phương pháp tiên tiến chữa trị vô sinh, tuy nhiên quá trình này vẫn còn nhiều hạn chế và đạt hiệu quả chưa cao. Hiện tượng nhiễm sắc thể dị bội dẫn đến tỷ lệ thành công thấp trong IVF và sẩy thai trong 3 tháng đầu mang thai. Chọn lọc cấy phôi có số lượng nhiễm sắc thể bình thường có thể giúp tránh vấn đề này làm tăng khả năng mang thai. TS. Bala Bhagavath thuộc Trung tâm Y tế sinh sản Rochester, Đại học Roschester, New York (Mỹ) cho biết, công nghệ sàng lọc mới có thể phát hiện những bất thường di truyền. Hiện nay có khoảng 40-45% phụ nữ dưới 35 tuổi trải qua quá trình thụ tinh ống nghiệm ở Mỹ có thai, “Chúng tôi muốn điều gì sẽ tăng tỷ lệ IVF lên 100% và sau quá trình nghiên cứu sàng lọc phôi trước khi cấy sẽ mang chúng ta đến gần với tỷ lệ này hơn”, TS. Bhagavath cho biết. Hiện tại, sàng lọc phôi chỉ được thực hiện trong trường hợp những người phụ nữ tiến hành làm IVF song bị sẩy thai nhiều lần vì chi phí cho sàng lọc phôi vẫn còn cao.
“Bào thai có ba cha mẹ”
Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Anh cho phép thử nghiệm “bào thai ba cha mẹ” ở con người. Theo nghiên cứu này, phương pháp bào thai có ba cha mẹ giúp các bà mẹ bị những rối loạn gen hiếm gặp nào đó vẫn có thể sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh. Mục đích của phương pháp này là ngăn ngừa những AND hỏng trong ty thể (“bộ pin” năng lượng của các tế bào) di truyền từ mẹ sang con. Các nhà khoa học tại Đại học Newcastle (Anh) đã phát triển một kỹ thuật có thể cho phép những người phụ nữ có thể thay thế các ty thể bị lỗi trong quá trình thụ tinh ống nghiệm. Quy trình như sau: tinh trùng của người cha được kết hợp với trứng của người mẹ, nhân phôi sau đó được lấy ra và cấy vào quả trứng khác đã bỏ nhân nhưng vẫn giữ nguyên các ty thể. Như vậy, phôi này vẫn sẽ chứa gen của cả bố lẫn mẹ và thêm một chút AND ty thể từ trứng của người hiến.
Phương pháp điều trị khả năng sinh sản sử dụng ít kích thích tố
IVF đòi hỏi phụ nữ thực hiện việc tiêm hormon hàng ngày trong vòng hai tuần để kích thích buồng trứng sản xuất nhiều hơn số lượng trứng bình thường. Tác dụng phụ của việc điều trị này có thể dẫn đến đầy hơi, đau bụng, thay đổi tâm trạng, đau đầu và bầm tím (theo Viện Y tế quốc gia Mỹ).
Nhưng một quy trình thử nghiệm mới được gọi là sự trưởng thành trong ống nghiệm (IVM) sử dụng liều thấp hơn nhiều hormon và tiêm ít hơn, có thể kích thích sản xuất trứng nhanh hơn. Lý do cho sự khác biệt này là thụ tinh trong ống nghiệm đòi hỏi trứng phải được trưởng thành trong buồng trứng của người phụ nữ trong khi IVM sử dụng kỹ thuật phát triển trứng trong ống nghiệm.
Với ít kích thích tố hơn, chi phí sử dụng biện pháp IVM rẻ hơn, không có một số tác dụng phụ giống như IVF. Hiện nay, có khoảng 1.000 trẻ sơ sinh được sinh ra trên thế giới với phương pháp IVM.
Sàng lọc di truyền có thể loại bỏ ung thư, tăng tuổi thọ
Theo TS. Avner Hershlag - Giám đốc Trung tâm Sinh sản tại Bệnh viện Đại học North Shore, Manhasset, New York (Mỹ) cho biết, các nhà nghiên cứu ngày càng xác định nhiều gen bệnh, sàng lọc di truyền của phôi thụ tinh trong ống nghiệm sẽ giúp loại bỏ ung thư, tăng tuổi thọ trung bình. Các bác sĩ có thể kiểm soát các gen BRCA1 và BRCA2 làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng. Hershlag cho biết: “Chúng tôi hy vọng ngày càng tìm thấy nhiều mã gen của các chứng bệnh ung thư khác để có thể tìm ra phương pháp điều trị ngay từ đầu đối với các căn bệnh này”.
Tế bào gốc có thể sản xuất tinh trùng và trứng
Thí nghiệm trên chuột cho thấy, trên tế bào da của động vật có thể được biến thành các tế bào gốc sau đó có thể được chuyển thành các tế bào tiền thân cho sản xuất tinh trùng và trứng. Nếu tế bào tiền thân được cấy vào chuột vô trùng, những con chuột này sẽ to béo, khỏe mạnh, sản xuất trứng và tinh trùng có thể được sử dụng để tạo ra những con chuột con.
Cấy ghép tử cung
Các ca phẫu thuật cấy ghép tử cung đã được tiến hành ở châu Âu, bao gồm cả Thụy Điển nơi có 9 ca phẫu thuật cấy ghép tử cung thành công tại Bệnh viện Sahlgrenska, Goteborg.
Kỹ thuật cấy ghép tử cung không nối tử cung của người bệnh với ống dẫn trứng nên không thể thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, những người nhận tử cung đều có buồng trứng riêng có thể tạo ra trứng. Trước ca phẫu thuật, trứng của những người này được lấy ra để tạo phôi trong ống nghiệm. Sau đó, các phôi này sẽ được làm đông lạnh và dự kiến sau phẫu thuật vài tháng, các bác sĩ sẽ đưa phôi vào tử cung mới được cấy ghép cho phép những người này có thể mang thai sinh học.
Sàng lọc di truyền tăng trí thông minh cho trẻ
Sàng lọc di truyền nhằm mục đích tăng cường trí thông minh cho trẻ ít được đề cập đến, tuy nhiên ngày nay, các nhà khoa học khám phá ra nhiều triển vọng cải thiện trí thông minh cho nhóm trẻ có chỉ số IQ thấp bằng phương pháp này.
Các nhà khoa học Anh tại Trường đại học Cardiff đã công bố nghiên cứu phát hiện nhóm trẻ có hai bản sao của một nhóm gen có tên Thr92Ala, kết hợp với hàm lượng hormon tuyến giáp thấp thì chỉ số IQ giảm 4 lần so với số trẻ bình thường. Nếu phát hiện và can thiệp kịp thời bằng cách bổ sung hormon tuyến giáp sẽ giúp trẻ tăng cường trí thông minh.
Minh Huệ (Theo LS, 6/2014)
