Nhiều nhân vật đoạt giải Nobel nhân sự kiện giải thưởng danh giá này đã gióng lên tiếng chuông cảnh báo về tình trạng Trái đất hiện đang bị khai thác quá mức, đòi hỏi cần có một cuộc cách mạng về thái độ ứng xử của con người.
Mười một khuôn mặt đoạt giải Nobel, chủ yếu là các nhà khoa học, họp lại ở Hồng Kông ngày 8/10, song song với thời điểm trao giải Nobel 2014 tại Oslo để nhắc nhở rằng chỉ có việc sử dụng tài nguyên một cách thông minh hơn và hợp lý hơn mới có thể cứu được hệ sinh thái mà nhân loại đang lệ thuộc. Ông Peter Doherty, đồng giải thưởng Nobel Y học 1996 nhấn mạnh, tình hình hiện nay là “thảm họa”. Khí hậu bị hâm nóng, rừng bị phá, mặt đất xói mòn và nguồn nước xuống cấp, các đại dương bị acid hóa, ô nhiễm hóa chất, các loại bệnh liên quan đến môi trường… danh sách các vết thương của hành tinh không ngừng nối dài thêm. Theo ông, từ nay, người tiêu dùng, các doanh nghiệp và chính khách cần phải cân nhắc mọi hoạt động của mình. Tại Hồng Kông, trong lần gặp gỡ này, các nhà Nobel sẽ bàn về thử thách nhiệt độ Trái đất tăng lên 4°C, gấp đôi giới hạn mà cộng đồng quốc tế đề ra là 2°C. Nhân loại đang tiêu xài quá mức những nguồn lợi thiên nhiên.
Tài nguyên Trái đất bị khai thác cạn kiệt.
Báo cáo Hành tinh Sống 2014 của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) vừa công bố nhắc nhở chúng ta sử dụng hơn 50% nguồn lợi thiên nhiên mà hành tinh có thể tái sinh ra. Ông Brian Schimidt - đồng giải thưởng Nobel Vật lý 2011 nhận định: “Sự cạn kiệt đang ở trước mắt. Tiêu thụ nguyên liệu không ngừng nhân lên để phục vụ cho 9 tỉ người trên trái đất từ nay đến năm 2050. Trong 35 năm gần đây, chúng ta đang gây tổn hại nhiều hơn cả 1.000 năm trước”. Theo nhà khoa học Israel Ada Yonath - đồng giải thưởng Nobel Hóa học 2009, không chỉ bảo vệ động vật và thực vật mà nhân loại còn phải thận trọng hơn với các nguồn lợi khác như các loại kháng sinh. Như vậy phải chọn giải pháp nào? Nhiều nhà đoạt giải Nobel cho rằng ưu tiên phải dành cho năng lượng. Nhiên liệu hóa thạch cần được thay thế càng nhanh càng tốt bằng các loại năng lượng sạch và công nghệ mới mà các nước mới trỗi dậy có thể nhanh chóng thụ hưởng.
Nên tận dụng năng lượng gió.
Một mối quan ngại khác là xóa đi cách nhìn thiển cận của một bộ phận dư luận, kiên nhẫn giải thích cho công chúng vì sao sự thay đổi cách ứng xử là có lợi cho con người. George Smoot - đồng giải thưởng Nobel vật lý 2006 vì các nghiên cứu về vụ nổ Big Bang đã hình thành vũ trụ, đưa ra ví dụ về việc thắp sáng bằng LED, thay thế dần các bóng đèn tròn. Nhưng ông nói thêm, một phát minh hay ho không đủ, mà còn phải được sử dụng rộng rãi, điều này bắt đầu với việc mỗi một người đều thấu hiểu. Như vậy, cần có những giải pháp mà chính quyền cho phép và khuyến khích cũng như người dân chấp nhận.
Đèn Led đoạt giải Nobel Vật lý 2014
Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển ngày 7/10/2014 thông báo trao giải Nobel Vật lý năm nay cho ba nhà phát minh bóng đèn điện tử phát quang LED đang được sử dụng khắp địa cầu. Giáo sư Vật lý Nhật Bản Isamu Akasaki, 85 tuổi cùng với hai đồng nghiệp trẻ hơn là Hiroshi Amano (sinh năm 1960) và Shuji Nakamura (sinh năm 1954) đoạt Nobel Vật lý 2014. Ủy ban giám khảo thẩm định phát minh này là “nguồn ánh sáng mới, hiệu quả về cả mặt năng lượng lẫn môi trường”. Công nghệ này hiện diện mọi nơi trong đời sống hàng ngày, đặc biệt là đèn trong điện thoại di động đòi hỏi năng lượng rất lớn, truyền hình, đèn “flash” của máy chụp ảnh và càng ngày càng được sử dụng để soi sáng trong văn phòng làm việc và trong nhà. Khám phá làm thay đổi cơ bản công nghệ ánh sáng năm 1990. Trước đó, người ta chỉ có ánh sáng xanh lá cây và ánh sáng đỏ. Nhưng nhờ phát minh của ba nhà khoa học này tạo ánh sáng xanh dương từ hệ thống bán dẫn mới có thể làm ra ánh sáng trắng.Phát minh của các giáo sư Đại học Isamu Akasaki, Hiroshi Amano và Shuji Nakamura đưa đến việc chế tạo đèn LED với công suất 6 watte mà vẫn cho ánh sáng tương đương với bóng đèn nhiệt điện 75 wattes, giúp tiết kiệm rất nhiều năng lượng và tiền điện. Ban giám khảo cũng nhấn mạnh đến một áp dụng khác của phát minh đèn LED rất hữu ích cho dân nghèo. Với tuổi thọ 100.000 giờ, dài gấp 100 lần bóng đèn nhiệt điện, đèn lưỡng cực phát quang, với năng lượng mặt trời đã giúp cho 1,5 tỷ người trên thế giới được ánh sáng mặc dù nhà cửa, làng mạc của họ không được “bắt điện”.
(Theo Nobelprize)
Quỳnh Vũ
