Từ ngày 23 - 25/6 tại thủ đô Dublin (Ireland), các chuyên gia y tế, đại diện chính phủ và tổ chức xã hội dân sự đã tham dự Hội nghị thế giới về Kiểm soát thuốc lá, do Liên minh Quốc tế Chống Lao và Bệnh Phổi (The Union) tổ chức, với sự hỗ trợ của Chính Phủ Ireland, Tổ chức Y tế thế giới và Quỹ Từ thiện Bloomberg Philanthropies.
Năm 2025 đánh dấu nhiều bước ngoặt quan trọng đối với y tế công cộng toàn cầu, khi Hoa Kỳ chính thức rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cắt giảm đầu tư vào lĩnh vực này. Quyết định này khiến nguồn lực dành cho phòng chống và ứng phó với các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng bị thu hẹp đáng kể.
Hội nghị thế giới về Kiểm soát thuốc lá năm 2025 đã diễn ra từ ngày 23 đến 25/6 tại Dublin, Ireland.
Trong bối cảnh đó, nỗ lực kiểm soát thuốc lá trên toàn cầu tiếp tục ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đây là những biện pháp vừa hiệu quả về chi phí, vừa góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, giảm gánh nặng chi phí y tế và tăng nguồn thu cho ngân sách – đặc biệt có ý nghĩa quan trọng khi nhiều quốc gia cắt giảm chi tiêu y tế công.
Hội nghị đã tập trung vào việc:
- Tạo ra một diễn đàn quốc tế rộng lớn và uy tín để chính phủ và các nhà nghiên cứu, các tổ chức quốc tế chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận khó khăn và xây dựng chiến lược hành động về phòng, chống tác hại của thuốc lá;
- Thúc đẩy mạnh việc thực hiện Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC) và các biện pháp phòng chống tác hại hiệu quả /MPOWER thông qua chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, dựa bằng bằng chứng và dữ liệu tin cậy;
- Ngăn chặn các chiến thuật của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm bảo vệ chính sách y tế công cộng, vì sức khỏe của người dân;
- Đảm bảo các kết quả hội nghị được cụ thể hóa thành hành động lâu dài trong tương lai.
Một số thành tựu nổi bật trong kiểm soát thuốc lá toàn cầu:
Phòng chống tác hại thuốc lá trên toàn thế giới là một trong những thành tựu nổi bật của lĩnh vực y tế công cộng. Trong 20 năm qua, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trên toàn cầu đã giảm từ 22,7% năm 2007 xuống còn 17,3% năm 2021.
Thành quả này có được nhờ việc nhiều quốc gia áp dụng các chính sách kiểm soát thuốc lá dựa trên bằng chứng khoa học, theo hướng dẫn của FCTC và của WHO, từ đó giúp cứu sống hàng triệu người khỏi bệnh tật và tử vong sớm do hút thuốc lá.
Khoảng 5,6 tỷ người (71% dân số thế giới) đang được bảo vệ bởi ít nhất một chính sách kiểm soát thuốc lá theo FCTC. Các tổ chức quốc tế và khoa học uy tín đã đóng góp tích cực, sáng tạo và bền bỉ trong hợp tác với các quốc gia để thực thi các can thiệp hiệu quả.
Tuy nhiên thông tin tại hội nghị cho thấy, dù đã đạt được nhiều tiến bộ, công tác kiểm soát thuốc lá vẫn còn nhiều việc cần thúc đẩy. Việc áp dụng các chính sách y tế công cộng vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức.
Ở một số quốc gia, ngành công nghiệp thuốc lá đã sử dụng nhiều hình thức tiếp thị tinh vi như quảng bá trên mạng xã hội, sản phẩm có hương vị hấp dẫn và định vị thương hiệu nhằm thu hút giới trẻ – đặc biệt tại khu vực gần trường học.
Hội nghị thế giới về Kiểm soát thuốc lá 2025 tại Dublin đã kêu gọi các quốc gia tăng cường giải pháp tài chính bền vững nhằm thực thi hiệu quả Công ước Khung FCTC.
Các chuyên gia tại hội nghị đã nhấn mạnh đầu tư vào kiểm soát thuốc lá mang lại lợi ích rõ rệt: bảo vệ sức khỏe, giảm chi phí y tế, tăng thu ngân sách từ thuế thuốc lá và nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng. Trong bối cảnh ngân sách y tế eo hẹp, đây là giải pháp hợp lý, bền vững – điều kiện tiên quyết là cần có quyết tâm chính trị và sự phối hợp liên ngành mạnh mẽ.
Tại hội nghị, Việt Nam đã chia sẻ bài học kinh nghiệm về thiết lập và vận hành cơ chế tài chính ổn định cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá. Bà Phan Thị Hải – Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tham dự Hội nghị đã chia sẻ sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong công cuộc phòng, chống tác hại của thuốc lá.
