Các phương pháp điều trị cho các chứng đau mạn tính thay đổi tùy theo nguyên nhân. Từ các thuốc theo đơn và không theo đơn đến các kỹ thuật can thiệp như châm cứu, nếu một phương pháp không đạt kết quả thì phương pháp khác sẽ được sử dụng thay thế. Khi nói đến điều trị đau mạn tính, không có kỹ thuật đơn lẻ nào bảo đảm có thể làm giảm đau hoàn toàn, mà thường phải sử dụng tổng hợp cùng lúc nhiều phương pháp điều trị.
Ðiều trị bằng thuốc: theo đơn và không theo đơn
Đối với các hình thức đau nhẹ, có thể dùng các thuốc giảm đau không theo toa như tylenol (acetaminophen) hoặc thuốc kháng viêm non-steroid (NSAIDs) như aspirin và aleve. Cả acetaminophen và NSAIDs đều có tác dụng giảm đau do đau cơ và đau khớp, nhưng chỉ có NSAIDs mới có tác dụng giảm viêm. Các thuốc giảm đau dạng khác như dạng kem, dung dịch dùng ngoài hoặc thuốc xịt được dùng ngoài da để giảm đau do đau cơ và viêm khớp.
 Tiêm điểm đau kích thích. |
Nếu các loại thuốc không theo đơn không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn cho thuốc mạnh hơn, chẳng hạn như thuốc giãn cơ, thuốc chống lo âu (như valium), thuốc chống trầm cảm, các thuốc chống viêm cần toa như celebrex hoặc một liệu trình ngắn các thuốc giảm đau mạnh hơn (như codein, fentanyl, percocet hoặc vicodin). Cũng có thể dùng một lượng steroid hạn chế tiêm tại khớp làm giảm sưng và viêm.
Tháng 4/2005, Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) yêu cầu celebrex đưa ra các cảnh báo mới về nguy cơ tiềm năng của các cơn đau tim và đột quỵ cũng như loét dạ dày chảy máu. Đồng thời, FDA yêu cầu các thuốc chống viêm không theo đơn (trừ aspirin) sửa lại nhãn mác để thêm các thông tin nguy cơ về tim và loét dạ dày chảy máu.
Giảm đau có kiểm soát trên Patient-controlled analgesia - PCA) là một phương pháp kiểm soát đau khác. Bằng cách ấn một nút trên bơm máy, bệnh nhân có thể tự quản lý liều thuốc giảm đau cơ sở. Bơm này được kết nối với một ống nhỏ, cho phép thuốc được tiêm vào tĩnh mạch, dưới da hoặc vào khu vực cột sống. Điều này thường được sử dụng trong bệnh viện để điều trị đau.
Đôi khi, thuốc tê cục bộ được sử dụng để phong bế một nhóm các dây thần kinh là nguyên nhân gây đau cho một cơ quan cụ thể hoặc một vùng cơ thể. Mặc dù có nhiều loại phong bế thần kinh, nhưng phương pháp điều trị này không phải luôn luôn được sử dụng. Thường thì các kỹ thuật phong bế không thể thực hiện do quá nguy hiểm hoặc không phải là cách điều trị tốt nhất. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn xem liệu biện pháp này có thích hợp cho bạn.
Tiêm điểm đau kích thích
Tiêm điểm đau kích thích là thủ thuật được sử dụng để điều trị các chứng đau của cơ có chứa các điểm đau kích thích hoặc các điểm co thắt cơ hình thành khi các cơ không được thư giãn. Trong thủ thuật này, chuyên gia y tế sử dụng một mũi kim nhỏ, tiêm một lượng thuốc tê, có thể bao gồm steroid vào một điểm kích thích làm cho các điểm này không hoạt động và đau sẽ giảm. Thông thường, một liệu trình điều trị ngắn sẽ cho kết quả giảm đau bền vững.
Tiêm điểm đau kích thích được dùng để chữa đau cơ cánh tay, chân, thắt lưng và cổ. Ngoài ra, cách tiếp cận này đã được sử dụng để điều trị đau xơ cơ, đau đầu căng thẳng và hội chứng đau myofascial (đau mạn tính liên quan đến các mô quanh cơ) mà không đáp ứng với điều trị khác.
Phẫu thuật cấy ghép
Khi thuốc và vật lý trị liệu không đạt kết quả, bạn có thể được chỉ định một phẫu thuật cấy ghép để giúp bạn kiểm soát đau. Có hai loại chính của cấy ghép để kiểm soát đau:
Cấy thuốc
Còn gọi là bơm truyền thuốc giảm đau hoặc hệ thống cấp thuốc cột sống. Bác sĩ phẫu thuật tạo ra một túi dưới da đủ rộng để chứa một cái bơm thuốc. Bơm này thường dày khoảng 1 inch và rộng 3 inch. Bác sĩ phẫu thuật cũng chèn một ống catheter có thể dẫn thuốc giảm đau từ bơm vào khoang nội tủy quanh tủy sống. Việc cấy ghép cho phép đưa thuốc trực tiếp vào tủy sống, nơi mà các tín hiệu đau đi vào. Vì lý do này, đưa thuốc vào khoang nội tủy có thể kiểm soát đau đáng kể với liều nhỏ hơn so với thuốc uống. Bên cạnh đó, hệ thống này có thể gây ra ít tác dụng phụ hơn so với thuốc uống vì chỉ cần một lượng thuốc ít hơn.
Cấy ghép thiết bị kích thích tủy sống
Trong sự kích thích tủy sống, các tín hiệu điện cường độ thấp được truyền đến tủy sống hoặc các dây thần kinh đặc hiệu để chặn các tín hiệu đau truyền lên não. Trong thủ thuật này, một thiết bị phát ra các tín hiệu điện được phẫu thuật cấy ghép trong cơ thể. Một điều khiển từ xa được bệnh nhân sử dụng để bật tắt thiết bị và điều chỉnh cường độ của các tín hiệu.
Hiện nay có 2 loại máy kích thích tủy sống. Loại thiết bị cấy ghép hoàn toàn có thể tạo xung và không cần pin được sử dụng rộng rãi. Loại thiết bị khác bao gồm một ăng-ten, bộ dẫn truyền và một bộ tiếp nhận dựa theo tần số radio. Hệ thống ăng-ten và bộ dẫn truyền được mang bên ngoài cơ thể, trong khi bộ tiếp nhận được cấy ghép bên trong cơ thể.
Vật lý trị liệu và tâm lý trị liệu
Vật lý trị liệu giúp giảm đau bằng cách sử dụng các kỹ thuật đặc biệt làm cải thiện vận động và các chức năng suy giảm bởi các thương tổn và khuyết tật. Cùng với việc sử dụng các kỹ thuật thư giãn và giảm đau, bác sĩ vật lý trị liệu có thể sử dụng dòng TENS để điều trị. Tập thể dục và điều trị tâm lý cũng góp phần không nhỏ trong việc điều trị đau.
Ngoài ra, còn có các liệu pháp khác: các liệu pháp trí óc - cơ thể, châm cứu, tác động cột sống và xoa bóp, dinh dưỡng bổ sung, thảo dược...
BS. Mai Trung Dũng