1. Liệt ruột có nguy hiểm không?
Khi bị liệt ruột, hệ thống các dây thần kinh kết nối với hoạt động nhu động ruột ngưng hoạt động. Tình trạng này khiến quá trình xử lý thức ăn tạm ngưng lại, dẫn đến thức ăn, chất dịch lỏng, khí... tích tụ trong ruột. Khi bị liệt ruột sẽ gây ra các vấn đề về tiêu hóa như: Đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn, táo bón...
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến liệt ruột có rất nhiều, trong đó thường gặp như:
- Hậu phẫu thuật: Phẫu thuật vùng bụng là nguyên nhân phổ biến nhất. Hầu hết các tình huống liệt ruột này đã được chẩn đoán trước và có kế hoạch xử lý ngay sau đó để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân.
Phẫu thuật vùng bụng là nguyên nhân phổ biến nhất gây liệt ruột.
- Viêm nhiễm: Liệt ruột cũng có thể là dấu hiệu của viêm khoang bụng. Chức năng đường ruột bị gián đoạn do kích ứng tại chỗ hoặc nhiễm trùng độc hại. Chẳng hạn như viêm ruột thừa, viêm túi thừa, viêm túi mật, viêm tụy, viêm dạ dày – ruột, viêm phúc mạc, viêm ruột, ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng huyết...
- Do thuốc: Một số thuốc có tác dụng phụ làm chậm nhu động ruột, ảnh hưởng quá trình xử lý thức ăn như:
- Thuốc kháng cholinergic.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng.
- Thuốc phiện và các chất kích thích khác.
- Thuốc trị rối loạn tâm thần phenothiazine.
- Rối loạn điện giải: Sự mất cân bằng điện giải trong cơ thể có thể gây ra rối loạn co cơ khiến bệnh nhân tê bì tay chân, chuột rút, liệt ruột... Liệt ruột có thể xuất hiện khi người bệnh bị hạ một số chất như canxi, kali, phốt pho, magiê... trong máu.
Hầu hết các trường hợp bị liệt ruột là tình trạng tạm thời và không nguy hiểm. Chức năng nhu động ruột sẽ phục hồi trở lại bình thường sau vài ngày mà không cần dùng thuốc. Sau đó, người mắc có thể ăn uống bình thường, nhưng trong những ngày đầu nên ưu tiên các loại thực phẩm lỏng, dễ tiêu hóa để tránh gây áp lực cho đường ruột.
Ở một số trường hợp liệt ruột kéo dài có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như: Mất nước, rối loạn điện giải, thủng ruột, viêm phúc mạc...
2. Biện pháp điều trị liệt ruột
Điều trị liệt ruột thường được bác sĩ lên kế hoạch và chỉ định sẵn đối với những bệnh nhân sau phẫu thuật tại bệnh viện. Đối với các nguyên nhân khác, khi chưa có kết quả xét nghiệm chẩn đoán, có thể thực hiện các nguyên tắc điều trị liệt ruột như trường hợp sau phẫu thuật để cải thiện tạm thời các triệu chứng trước khi điều trị căn nguyên.
Những bệnh nhân này cần phải viện để điều trị bằng các biện pháp sau:
- Ngừng ăn uống: Bệnh nhân cần ngưng ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì qua đường miệng cho đến khi chức năng nhu động ruột phục hồi trở lại.
- Nuôi ăn qua tĩnh mạch: Bệnh nhân cần được nuôi ăn hoàn toàn qua tĩnh mạch thay thế ăn uống qua đường miệng trong quá trình điều trị liệt ruột. Các chất dinh dưỡng, dịch lỏng, điện giải được đưa vào nuôi cơ thể qua đường tĩnh mạch. Với phương pháp này, bệnh nhân sẽ được đặt ống thông tĩnh mạch bằng kim xuyên dưới da. Dịch dinh dưỡng qua tĩnh mạch là một công thức hóa học chứa các chất thiết yếu cho cơ thể, gồm nước, protein, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất...
- Dùng thuốc: Bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân sử dụng thuốc giúp kích thích sự hoạt động trở lại của nhu động ruột trong trường hợp ruột không thể tự phục hồi sớm. Một số thuốc thường dùng như metoclopramide, erythromycin, cisapride... giúp tăng tần suất và cường độ các cơn co thắt. Trường hợp bệnh nhân có nôn, nên được chỉ định thêm thuốc chống nôn.
- Khuyến khích vận động: Bệnh nhân nên vận động nhẹ nhàng trong khả năng nhằm hỗ trợ kích thích nhu động ruột sớm hoạt động trở lại.
- Đặt ống thông mũi dạ dày: Trường hợp liệt ruột nghiêm trọng, thức ăn, dịch lỏng và không khí ứ đọng quá mức trong ruột, bệnh nhân sẽ được chỉ định đặt ống thông mũi dạ dày. Ống thông y tế sẽ được đưa vào trong dạ dày qua đường mũi. Phương pháp này được sử dụng tạm thời để đưa các chất dư thừa ra ngoài và đưa thuốc, dinh dưỡng vào trong dạ dày.
Nuôi ăn qua tĩnh mạch là một trong những biện pháp đầu tiên điều trị liệt ruột...
3. Lưu ý khi điều trị liệt ruột
- Liệt ruột là phản ứng tạm thời sau chấn thương phẫu thuật hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Đối với những bệnh nhân bị liệt ruột sau phẫu thuật bác sĩ sẽ chủ động có sẵn kế hoạch điều trị. Đối với những trường hợp khác khi nhận thấy dấu hiệu liệt ruột tại nhà, cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm.
- Hầu hết các trường hợp bệnh nhân được điều trị liệt ruột tại bệnh viện, nên các chế độ dùng thuốc, nuôi ăn qua tĩnh mạch... đã được bác sĩ chỉ định và điều dưỡng theo dõi. Bệnh nhân cần chú ý sau khi chức năng ruột đã trở lại bình thường, trong thời gian đầu nên có chế độ ăn mềm, lỏng, thức ăn dễ tiêu hóa... để ruột thích ứng dần.
- Nhai kẹo cao su sau phẫu thuật để giúp phục hồi chức năng ruột nhanh hơn, đẩy khí dư thừa trong ruột, giúp giảm nguy cơ liệt ruột nặng.
- Giữ vệ sinh cá nhân, ăn thực phẩm và uống nước đã được nấu chín để giảm nguy cơ nhiễm trùng, ngộ độc thực phẩm.
- Không tùy tiện sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.
Uống nhiều nước khi bị tiêu chảy, nôn mửa hoặc đổ mồ hôi kéo dài giúp giảm nguy cơ liệt ruột.
- Thực hiện lối sống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng, vận động thường xuyên, nghỉ ngơi điều độ và tinh thần tích cực.
Mời độc giả xem thêm video:
Bị táo bón nên ăn 5 thực phẩm này để cải thiện tiêu hóa | SKĐS
