Chuột rút không phải là bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu xảy ra trong lúc bơi, tình trạng này có thể đe dọa tính mạng vì nguy cơ chết đuối rất cao nếu không xử lý kịp thời.
Nguyên nhân thường gặp gây chuột rút
Chuột rút là chứng co thắt đột ngột, ngoài ý muốn, gây đau ở một nhóm cơ, khiến việc cử động khó khăn. Chuột rút có thể xảy ra ở nhiều vị trí, thường gặp nhất là: Bắp chân (giữa đầu gối và cổ chân). Bắp đùi, hông. Bàn tay, bàn chân, cơ bụng.
Bệnh thường xảy ra ban đêm khi đang ngủ hoặc trong lúc vận động. Chuột rút có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở thanh thiếu niên và người trên 65 tuổi.
Một số nguyên nhân chính gây chuột rút gồm:
- Mất nước và khoáng chất: Khi vận động cường độ cao, cơ thể mất nhiều nước và muối khoáng qua mồ hôi, dễ gây chuột rút.
- Hạ canxi máu: Gây hoa mắt, chóng mặt, đặc biệt khi thay đổi tư thế. Nếu kéo dài, cơ thể phải rút canxi từ xương, làm tăng nguy cơ loãng xương.
- Suy giáp: Rối loạn tuyến giáp kéo dài ảnh hưởng đến thần kinh, giảm khả năng dẫn truyền, gây đau nhức, ngứa ngáy và chuột rút.
- Uống không đủ nước: Là nguyên nhân phổ biến nhất.
- Ăn uống thiếu chất: Thiếu canxi, magie, kali, natri đều dễ dẫn đến co rút cơ.
- Không khởi động kỹ: Không làm ấm cơ bắp trước khi tập luyện dễ gây co thắt.
- Giày dép không phù hợp: Giày quá chật hoặc giày cao gót dễ gây chuột rút.
Làm gì khi bị chuột rút?
Khi đang vận động và bất ngờ bị chuột rút, bạn sẽ cảm thấy đau dữ dội, không thể tiếp tục cử động. Để giảm đau nhanh chóng, hãy:
- Dừng vận động ngay. Thả lỏng cơ bị chuột rút, giúp cơ bắp thư giãn.
- Xoa bóp nhẹ nhàng cơ bị co rút. Có thể thoa dầu nóng trước khi massage để tăng hiệu quả.
- Kéo giãn cơ theo hướng ngược lại: Chuột rút ở bắp chân: kéo các ngón chân và bàn chân hướng về đầu gối. Chuột rút ở bắp đùi: nhờ người khác kéo thẳng chân, nâng gót chân đồng thời ấn đầu gối xuống. Chuột rút ở cơ sườn: hít thở sâu, kết hợp xoa bóp nhẹ vùng cơ quanh ngực.
- Bổ sung nước và điện giải: uống nước ấm, nước oresol, nước cam, chanh hoặc trà đường nóng.
- Tắm nước ấm sau khi cơn đau qua đi để thư giãn cơ.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
- Thường xuyên bị chuột rút, không cải thiện dù đã tự chăm sóc.
- Chuột rút kèm theo sưng, đỏ, đổi màu da.
- Cảm thấy yếu cơ.
- Chuột rút kéo dài, tái phát liên tục.
- Chuột rút thông thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu xảy ra khi đang lái xe, điều khiển máy móc hoặc bơi dưới nước thì có thể gây tai nạn, thậm chí tử vong.
- Nếu chuột rút chỉ xuất hiện thỉnh thoảng thì không đáng lo. Nhưng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, kèm theo các triệu chứng bất thường khác, bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân.
Ngăn chặn chuột rút
- Uống nhiều nước: cơ thể thiếu nước có thể là nguyên nhân gây chuột rút. Vì thế để tránh gặp phải tình trạng này, hãy nhớ uống nhiều nước hàng ngày.
- Dành thời gian nghỉ ngơi: đừng để cơ thể quá mệt mỏi hay kiệt sức. Nghỉ ngơi đầy đủ vào ban đêm là quan trọng vì giúp cơ bắp có thể thư giãn và theo cách này giúp ngừa chuột rút cơ bắp.
- Tập thể dục: bơi lội, duỗi bắp chân thường xuyên và đạp xe nhẹ nhàng khoảng vài phút mỗi ngày cũng là biện pháp hữu ích giúp ngăn chặn tình trạng chuột rút.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: nên bổ sung các loại thực phẩm giàu canxi như sữa, pho mát, pho mai… vào chế độ ăn uống hàng ngày. Vì các thực phẩm này cung cấp thêm canxi cho cơ thể giúp chống chuột rút vào ban đêm. Ngoài ra việc thiếu hụt vitamin D cũng là "thủ phạm" gây chuột rút trong nhiều trường hợp. Để ngăn chặn điều này, hãy ăn các loại trái cây như cam, bưởi, quýt… Tắm nắng vào sáng sớm 10-15 phút mỗi ngày giúp cơ thể tổng hợp vitamin D.
