Các bệnh ung thư máu: Tìm hiểu về bệnh bạch cầu, u lympho và u tủy

Bác sỹ Phipps Colin Diong – chuyên gia tư vấn cấp cao khoa Huyết học thuộc Trung tâm Ung thư Parkway (PCC) lưu ý, nguyên nhân cụ thể gây ra những bất thường tế bào này vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên vẫn có các yếu tố nguy cơ gây ung thư như tiếp xúc với bức xạ, gen di truyền và tiền sử gia đình.

Bác sỹ Colin phân loại ung thư máu thành ba loại chính: Bệnh bạch cầu, u lympho và u tủy. Mỗi loại bệnh biểu hiện các triệu chứng riêng biệt, cần có các phương pháp điều trị khác nhau và tiên lượng điều trị của mỗi bệnh nhân cũng khác nhau, để kiểm soát hiệu quả các căn bệnh này thì cần có kiến thức chuyên môn.

Bệnh bạch cầu

Dấu hiệu và triệu chứng: Bệnh nhân thường bị thiếu máu và mệt mỏi do số lượng hồng cầu giảm, khả năng miễn dịch bị suy giảm và thường xuyên bị sốt do số lượng bạch cầu bất thường, và làm tăng tình trạng chảy máu do tiểu cầu thấp.

Chẩn đoán: Khi nghi ngờ bệnh bạch cầu giai đoạn đầu, xét nghiệm công thức máu (FBC) đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là kiểm tra nồng độ bạch cầu trung tính (một loại tế bào bạch cầu). Chẩn đoán đi vào chuyên sâu hơn thông qua xét nghiệm tủy xương, khi đó các tế bào được lấy ra để kiểm tra dưới kính hiển vi.

Điều trị: Phương pháp điều trị bao gồm hóa trị, liệu pháp đích, cấy ghép tế bào gốc.

Trong trường hợp tái phát hoặc các phương pháp điều trị ban đầu không thành công, các phương pháp tiên tiến như Liệu pháp tế bào CAR-T và kháng thể đặc hiệu kép được sử dụng để kích thích hệ thống miễn dịch cơ thể chống lại ung thư.

U Lympho

U lympho là một loại ung thư máu có thể phát bệnh ở mọi đối tượng từ thanh thiếu niên đến người cao tuổi, bệnh chủ yếu được chia thành hai loại: u lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin

Dấu hiệu và triệu chứng: Dấu hiệu thường gặp nhất của u lympho là hạch bạch huyết sưng ở các vùng như cổ, nách hoặc bẹn. Các triệu chứng khác bao gồm sốt không rõ nguyên nhân, sụt cân và đổ mồ hôi đêm, đôi khi vã mồ hôi nhiều đến mức bệnh nhân phải thường xuyên thay quần áo hoặc ga trải giường vào ban đêm. Ngoài ra còn có các triệu chứng như lờ đờ, khó thở (đặc biệt nếu khối u nằm gần thành ngực), không dung nạp rượu bia và phát ban có liên quan đến u lympho

Chẩn đoán: Quá trình chẩn đoán thường là sinh thiết hạch – lấy một phần hoặc toàn bộ hạch ra để kiểm tra tế bào ung thư. Các đánh giá bổ sung còn có xét nghiệm tủy xương và chụp PET/CT để xác định mức độ và vị trí chính xác của ung thư.

Điều trị: Kế hoạch điều trị u lympho sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ ác tính của ung thư. Các lựa chọn điều trị bao gồm hóa trị, liệu pháp miễn dịch như: Liệu pháp tế bào CAR -T, kháng thể đặc hiệu kép, xạ trị và ghép tế bào gốc dành cho các dạng ung thư có độ ác tính cao. Đối với u lympho phát triển chậm (u lympho B chậm phát triển), việc điều trị thường được trì hoãn cho đến khi cần để kiểm soát các triệu chứng bệnh hoặc tốc độ tiến triển.

Đa u tủy

Dấu hiệu và triệu chứng: Thông thường, đa u tủy không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng như protein niệu (protein lẫn trong nước tiểu), suy thận, đau lưng ngày càng nghiêm trọng, gãy xương không rõ nguyên nhân và mệt mỏi do thiếu máu cũng có thể xuất hiện.

Chẩn đoán: Chẩn đoán bệnh đa u tủy thường đánh giá toàn diện bao gồm xét nghiệm công thức máu (FBC), xét nghiệm tủy xương và chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, MRI và PET/CT. Các công cụ chẩn đoán này giúp các bác sỹ đánh giá toàn bộ phạm vi và tiến triển của ung thư.

Điều trị: Các lựa chọn điều trị bệnh đa u tủy bao gồm liệu pháp nhắm mục tiêu và cấy ghép tế bào gốc nhằm mục đích kiểm soát bệnh và kéo dài tuổi thọ. Đối với những bệnh nhân không đủ điều kiện để cấy ghép tế bào gốc, liệu pháp đích vẫn đạt hiệu quả cao trong việc kiểm soát triệu chứng và duy trì chất lượng cuộc sống, cũng như cải thiện chức năng của các cơ quan bị ảnh hưởng bởi bệnh đa u tủy.

Thu Nguyễn