Ngày 29/5, TS.BS Hoàng Công Tình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực 1, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình thông tin, bệnh viện đang điều trị cho 6 người bị ngộ độc sau khi ăn trứng cá sấu hỏa tiễn. Hai ngày trước đó, các bệnh nhân chế biến cá sấu hỏa tiễn (cá cảnh) nặng khoảng 10 kg làm thức ăn. Thân cá được được chế biến làm món cá hấp, trứng cá được dùng để nấu với mẻ. Sau đó, cả gia đình và một số người quen cùng ăn.Những người ăn món cá hấp không có biểu hiện bất thường về sức khỏe. Tuy nhiên, 6 người nam giới ngồi cùng mâm, vừa ăn cá hấp và trứng cá nấu mẻ xuất hiện triệu chứng bất thường sau 3-4 giờ ăn.
Bệnh viện Bạch Mai, trước đây đã từng ghi nhận một bệnh nhân tương tự do ăn trứng cá sấu hỏa tiễn. Cá sấu hỏa tiễn là loài cá cảnh mang bản tính hoang dã, ngoại hình đẹp, được rất nhiều người ưa chuộng. Loại cá này có tuổi thọ cao, mỗi lần đẻ có thể tới 150.000 trứng.
TS Nguyễn Kiêm Sơn, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật cho biết, cá sấu hỏa tiễn là loài cá nước ngọt có nguồn gốc và phân bố chủ yếu ở ao, hồ vùng Bắc Mỹ, tên khoa học là Lepisosteus Oculatus Winchell thuộc bộ Lepisosteiformes (bộ cá mõm dài). Cá có có hình thù kỳ quái như có vẩy rắn, đầu cá sấu, thân hình trơn như cá lóc. Vì có hình thái đặc biệt, nên chúng thường được dân nuôi cá cảnh Việt Nam săn lùng để nuôi trong các bể cá làm cảnh và đặt cho những cái tên khác như cá Phúc Lộc Thọ, cá sao hỏa tiễn, cá nhái đốm…
Không sử dụng trứng cá sấu hỏa tiễn làm thực phẩm.
Dù nuôi trong môi trường chật hẹp, cá sấu hỏa tiễn vẫn có thể đạt chiều dài 1m và đạt trọng lượng hàng chục kg trong vài năm. Đặc biệt, trong quá trình nuôi nhốt, một số người đã phóng sinh, thả cá ra sông, hồ là hành động rất nguy hiểm. Ở môi trường tự nhiên, do tính phàm ăn và hung dữ nên loài cá này phát triển nhanh. Và với thân hình tròn lẳn, mõm nhọn và dài, chúng chiếm hết thức ăn trong hệ sinh thái. Sinh vật và hệ sinh thái khu vực cá sâu hỏa tiễn sinh sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
"Nơi nào có sấu hỏa tiễn sinh sống, nơi ấy các loài thủy sinh khác sẽ bị tận diệt. Động vật nào ăn phải trứng sấu hỏa tiễn cũng sẽ bị ngộ độc và chết trong thời gian ngắn", TS Nguyễn Kiêm Sơn cho biết.
TS Nguyễn Kiêm Sơn cho biết, người dân khi bắt được loài cá này có thể làm thực phẩm hoặc nuôi làm cảnh, không nên thả trở lại tự nhiên tránh gây nguy hại cho loài cá bản địa cũng như đe dọa môi trường và làm ảnh hưởng đa dạng sinh học. Bởi loài cá này chủ yếu ăn thịt, ăn thuỷ cầm và ăn luôn cả những con cá sấu khác.
Trứng và gan cá sấu hỏa tiễn có chất độc cao, tuy không gây bất tỉnh, ngưng thở ngay, nhưng gây ói mửa, đau bụng, tiêu chảy làm mất nước, suy kiệt cơ thể, suy thận và có thể dẫn đến tử vong nếu không cứu chữa kịp thời. Người dân nên nhận biết loài cá này, để nếu chế biến, tuyệt đối loại bỏ gan, trứng và rửa sạch ổ bụng cá trước khi nấu.
Cá sấu hỏa tiễn có tuổi thọ khá cao, nếu được chăm sóc và được sống trong điều kiện thích hợp chúng sẽ có tuổi thọ khoảng 10 năm. Tuy nhiên chúng có tập tính hung dữ, sinh trưởng nhanh và rất phàm ăn nên thường không nên nuôi chung chúng với những loài cá nhỏ khác, tránh tình trạng chúng sẽ ăn thịt những loài cá khác.
Cá sấu hỏa tiễn có thể sống được ở nhiều môi trường sống đa dạng với độ mặn khác nhau, từ hồ nước ngọt cho đến đầm lầy, rồi đến vùng nước lợ, vùng cửa sông và vùng vịnh. Chính bởi vậy, nó rất dễ nuôi bất kỳ ở nơi đâu bạn cũng có thể nuôi chúng một cách dễ dàng.
Loài cá này bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2000 và nhanh chóng trở nên phổ biến hơn, hiện nay có rất nhiều người nuôi cá cảnh yêu thích và đang nuôi loài cá này.
Cá sấu hỏa tiễn là một loài sinh vật dưới nước rất nguy hiểm nhưng chưa có tài liệu nào cho thấy cá sấu hỏa tiễn tấn công trực tiếp con người. Tuy nhiên sự ăn tạp của nó không khác gì loài cá Piranha (cá răng đao hay "cá cọp") xuất xứ từ miền Tây Nam Brazil. Trách nhiệm trong quản lý sinh vật ngoại không chỉ là của cơ quan Nhà nước mà còn nằm ở chính người dân. Người dân phải ý thức, hiểu được cặn kẽ, thay vì chỉ nhìn thấy mặt khía cạnh giải trí mà quên mặt tiêu cực của loài sinh vật đó.
