17 tỉnh thành xảy ra động đất trong năm qua
Theo thống kê của Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần - Viện Vật lý Địa cầu, từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước xảy ra 458 trận động đất nhỏ tại các tỉnh Kon Tum, Hòa Bình, Tuyên Quang, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Yên Bái, Vĩnh Phúc, Thừa Thiên - Huế, Thanh Hóa, Điện Biên, Ninh Bình, Lai Châu, Cao Bằng, Lào Cai, Phú Thọ và Hà Nội. Trong tổng số 458 trận động đất kể trên, có khoảng hơn 430 trận động đất xảy ra tại huyện Kon Plông của tỉnh Kon Tum.
Cả nước xảy ra 458 trận động đất từ đầu năm đến nay.
Tháng 11/2024, tiếp tục xảy ra 49 trận động đất có độ lớn từ 2.5 đến 4, tập trung chủ yếu tại huyện Kon Plông, Kon Tum. Số liệu cập nhật của Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý Địa cầu cho thấy trong tổng số 44 trận động đất xảy ra trong tháng 11/2024, có tới 39 trận xảy ra tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum.
Trong đó một số ngày xuất hiện nhiều trận động đất như: Ngày 30/11 xảy ra 6 trận động đất liên tiếp có độ lớn từ 2.5 đến 4; ngày 27/11 xảy ra 5 trận động đất liên tiếp có độ lớn từ 2.5 đến 2.9; ngày 26/11 xảy ra 12 trận động đất liên tiếp có độ lớn từ 2.6 đến 3.8; ngày 16/11 xảy ra 3 trận động đất có độ lớn từ 3.1 đến 3.2; ngày 13/11 xảy ra 3 trận động đất có độ lớn từ 2.8 đến 3.3.
5 trận động đất còn lại xảy ra tại khu vực huyện Nam Trà My thuộc tỉnh Quảng Nam và huyện Thanh Thủy của tỉnh Phú Thọ, với độ lớn từ 2.6-3.3.
Đáng chú ý, trận động đất có độ lớn 3.3 xảy ra tại huyện Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ) vào ngày 9/11, đã gây rung lắc nhẹ tại các khu vực lân cận, thậm chí rung lắc còn lan rộng tới một ố khu vực ở Hà Nội.
Như vậy so với tháng trước (cả nước xảy ra 63 trận động đất, trong đó có tới 60 trận xảy ra tại huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum), tần suất động đất xảy ra trong tháng 11/2024 trên cả nước đã giảm gần 1/3 (giảm 19 trận).
PGS.TS Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu cho hay các trận động đất tại Kon Plong trong thời gian qua là động đất kích thích, xảy ra do quá trình tích nước của hồ chứa thủy điện tác động lên hệ thống đứt gãy hoạt động bên dưới.
Một số yếu tố liên quan đến động đất kích thích như mực nước hồ chứa, tốc độ tích nước hồ chứa, tổng lượng nước sẽ tác động đến động đất. Tuy nhiên, những ảnh hưởng này có thể diễn ra sau vài tháng, vài năm khi ngấm đủ xuống bên dưới.
TS Nguyễn Xuân Anh cũng nhận định động đất ở Kon Tum sẽ còn tiếp diễn và gây ảnh hưởng đến ở khu vực đông dân cư và công trình trọng điểm, nhất là vùng tâm chấn. Do đó, địa phương cần cập nhật thông tin thường xuyên để đưa ra phương án thiết kế kháng chấn cho các loại công trình.
Điểm khác biệt của động đất ở Kon Tum
Theo PGS.TS Cao Đình Triều, chuyên gia về động đất, động đất ở Kon Tum là động đất kích thích, có những đặc điểm khác với động đất ở các khu vực khác.
Trên thực tế có 3 điều kiện để có thể xảy ra động đất kích thích. Thứ nhất là nền đất, ở Việt Nam mình thì đã xảy ra trong nền đất đá vôi, đá granite và đá biến chất. Ở Kon Tum thường xảy ra trong điều kiện nền đá biến chất. Điều kiện thứ hai để xuất hiện động đất kích thích là ứng xuất kiến tạo. Điều kiện thứ 3 nữa là đới biến dạng kiến tạo liên thông với hồ chứa và khi hồ chứa đủ mức lớn thì mới gây ra động đất lớn. Ở Kon Tum thì gần đó có thủy điện Đăk Đrinh, do hồ chứa bé cho nên những trận động đất kích thích xảy ra ở đó sẽ có cường độ yếu.
Tại Việt Nam, động đất kích thích từng xảy ra tại thủy điện Hòa Bình, thủy điện Sông Tranh 2, thủy điện Sơn La. Trong đó, động đất kích thích xảy ra tại sông Tranh 2 kéo dài hơn 10 năm với cả nghìn trận. Tại Kon Tum, theo dự báo của TS Cao Đình Triều, trong thời gian tới, động đất ở khu vực này vẫn tiếp tục xảy ra nhưng sẽ theo từng đợt và khó có khả năng lớn hơn 5,5 độ richter. Thông thường vào mùa mưa, hồ thủy điện tích nước thì tần suất động đất sẽ tăng lên và sau đó nó sẽ giảm dần vào mùa khô. "
Kinh nghiệm của thế giới cho thấy động đất kích thích thường kéo dài, điển hình như Ấn Độ lên đến 60 năm sau vẫn còn xảy ra động đất kích thích nhưng cấp độ ngày càng yếu dần", TS Triều dẫn chứng.
PGS Triều cho biết thêm, khu vực xảy ra động đất ở Kon Tum và thủy điện Sông Tranh 2 đều nằm trên đứt gãy Rào Quán - A Lưới, đây là đới đứt gãy mạnh, chạy từ Lào, qua A Lưới (Thừa Thiên - Huế), kéo dài tới Quy Nhơn (Bình Định).
Ông nhận định trong khu vực này thời gian tới sẽ còn tiếp tục xảy ra động đất kích thích, liên quan chặt chẽ đến hoạt động tích nước của hồ chứa thủy điện. Tuy nhiên, cũng theo PGS Triều, tại khu vực xảy ra động đất ở Kon Tum, động đất tự nhiên cực đại được nhận định có thể đạt khoảng 5.9 độ, động đất kích thích cực đại thấp hơn, có thể dưới 5 độ.
Theo quy định về "quy chế phòng, chống động đất, sóng thần," ủy ban nhân dân các cấp khi nhận được tin động đất, cảnh báo sóng thần phải thông báo tin trên đến nhân dân trong khu vực; tổ chức hướng dẫn sơ tán dân và huy động các phương tiện trên địa bàn để giúp dân sơ tán đến nơi an toàn đồng thời có biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự trong khu vực. Khi nhận được tin động đất, cảnh báo sóng thần, mọi công dân trong vùng bị ảnh hưởng phải chủ động sơ tán khỏi vùng nguy hiểm để đảm bảo an toàn.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Sáng 2/12: Nỗi đau tột cùng của người mẹ khi xem clip con gái bị bạn tấn công dã man ở Bình Dương
