Tối 20/2 (11 tháng Giêng năm Giáp Thìn), người dân từ trẻ nhỏ đến các cụ già làng An Định, phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông (Hà Nội) ai ai cũng cầm trên tay bó hương đợi đến giờ "lấy đỏ" ở sân đình làng mang về cắm lên ban thờ tổ tiên mong một năm mới may mắn.
Hội làng An Định mở vào ngày mùng 7 Tết, chính hội ngày mùng 8 Tết. Sau khi tất cả các lễ hội diễn ra, vào ngày 11 Tết, chức sắc trong làng sẽ tổ chức "giã hội".
Đêm cuối hội, các bậc cao niên trong làng sẽ tổ chức hóa vàng giữa sân đình, người dân lại tề tựu về đây, sẵn sàng trên tay những bó hương để cùng nhau tham gia tục xin lửa đầu năm, hay con gọi là tục "lấy đỏ". Đúng 20h50, các vị cao niên trong làng bắt đầu nghi lễ truyền thống. Sau khi hoàn thành phần lễ, các vị cao niên rước áo, mũ quan, vàng mã ra trước sân đình đốt, để người dân trong làng lấy lửa cầu may.
Theo phong tục, các cụ trong làng sẽ mang tất cả đồ vàng mã được người dân và khách thập phương cúng tế ra giữa sân đình hóa, còn hương, nến được phát cho người làng làm vật xin lửa mang về bàn thờ gia đình. Sau khi cụ đốt hương, vàng mã bằng cây gậy dài, tất cả người tham dự cùng đổ xô vào châm lửa. Dù đông đúc người dân muốn xin lộc nhưng không hề xảy ra chuyện tranh giành.
"Tục xin lửa đầu năm đã có từ lâu đời mang ý nghĩa là xin lộc của thần hoàng làng ban cho người dân trong làng, cũng như người dân khu vực lân cận. Mục đích của lễ hội nhằm cầu mong hạnh phúc ấm no, vận động con cháu duy trì nhiều năm. Lễ chính bao gồm vào lễ, rước lộc nhà thánh ra hóa truyền đi thắp phương và lấy về nhà" - một cụ cao niên trong ban tế lễ cho biết.
Toàn bộ thời gian hóa vàng mã diễn ra trong vòng khoảng 20 phút.
Theo một người dân trong làng: "Không ai biết tục lệ này có từ bao giờ nhưng chúng tôi vẫn duy trì cho đến nay như một nét đẹp về văn hóa đầu năm mới. Theo đó, lễ "xin đỏ" được tổ chức vào tối 11 tháng Giêng âm lịch, tức là vào đêm giã đám của hội làng. Lúc này, người dân sẽ đem hương vào lễ thánh, toàn bộ vàng mã do người dân dâng lễ thánh sẽ được đem ra hóa vàng và người dân mang theo đồ xin lửa từ lửa hóa vàng để mang về ban thờ nhà mình".
Nhiều người dân ở đây cho rằng, lấy được càng nhiều lửa, trong năm sẽ càng may mắn, lộc lá nhiều. Do đó, một số người chạy đi chạy lại vài lần quay vòng hoặc cùng lúc cầm vài nén nhang.
Mọi người thường vun lửa cho nhau, người ở trong sẽ đưa lửa cho người ở ngoài để thể hiện tình làng nghĩa xóm.
Sau khi lấy được lửa, người người chạy thật nhanh để mang lửa về nhà.
Theo tìm hiểu của phóng viên, những người dân sống ở đây quan niệm ai mang lửa về nhà mình nhanh nhất sẽ được may mắn nhiều.
Đây là một nét đẹp văn hóa của người dân làng An Định từ hàng trăm năm nay. Tục này thể hiện ước vọng dân làng muốn xin lộc nhà Thánh về để cho gia đình mình một năm mới may mắn, sức khỏe, làm ăn tốt, gia đình vui vẻ, hòa thuận con cháu học hành đỗ đạt.
