Ca ghép gan đầu tiên tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Ca ghép gan đầu tiên tại BVCR đã đặc biệt thu hút sự quan tâm của báo chí – truyền thông

Nhu cầu bức thiết

Theo PGS.Nguyễn Tấn Cường, chỉ tiêu của Bộ Y tế đề ra đến năm 2020, Việt Nam phải ghép được 1000 ca thận, 20 – 30 ca tim, 10 – 15 ca phổi, 2000 ca giác mạc. Riêng gan mục tiêu cần đạt tới là 80 – 100 ca. Kể từ ca ghép gan đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện tại Học viện Quân Y – Hà Nội ngày 31/1/2004, tới nay, trong cả nước đã có 16 ca ghép gan ở trẻ em và 7 ca ghép gan ở người lớn. Riêng ghép gan từ người cho sống ở người lớn thì đây là ca thứ 3 trong cả nước và là ca đầu tiên tại khu vực phía Nam. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, từ 1999 – 2004 nhóm ghép gan được thành lập, tham gia vào đề tài quốc gia ghép gan thực nghiệm do Học viện Quân Y – Hà Nội chủ trì. Bệnh viện đã thực hiện 32 lần ghép gan ở heo với mô hình khác nhau: ghép gan từ người chết não, ghép gan từ người sống.

Sau mổ 2 giờ, người cho gan đã tỉnh táo và cười nói được

Với nhu cầu bức thiết đó, Bệnh viện Chợ Rẫy đã đăng ký và được Bộ Y tế cho phép tiến hành đề tài cấp Bộ: “Nghiên cứu ứng dụng ghép gan theo mô hình người sống cho tạng và mô hình người chết não hiến tạng tại Bệnh viện Chợ Rẫy” do TS.BS.Nguyễn Trường Sơn – Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy làm chủ nhiệm đề tài. Để triển khai đề tài này, từ đầu năm 2010, bệnh viện đã tiến hành thành lập đơn vị ghép gan với các ban tư vấn, chỉ đạo và các ban chuyên môn. Phối hợp hoạt động với nhiều khoa phòng để chuẩn bị cho ca ghép gan; hoàn chỉnh cơ sở, mua sắm đầy đủ trang thiết bị cần thiết, hiện đại cho phẫu thuật, gây mê hồi sức, miễn dịch, huyết học, truyền máu, sinh hóa; Liên kết Bệnh viện Asan đào tạo nguyên nhóm ghép gan bao gồm phẫu thuật viên, gây mê hồi sức, giải phẫu bệnh, X quang, dụng cụ phòng mổ; chọn lựa bệnh nhân và người cho tạng thân thuộc; Huấn luyện, tổng dượt toàn nhóm ghép gan ở mô hình thực nghiệm ở heo…

Giây phút thiêng liêng nhất khi người mẹ vừa tỉnh dậy sau ca ghép gan đã nhìn thấy con trai hồi phục

Thiêng liêng tình mẫu tử

Tình mẫu tử thiêng liêng nên anh D.H.L đã hiến gan để ghép cho mẹ mình với suy nghĩ: “Công sinh thành và dưỡng dục của mẹ cha là bao la. Nếu làm được một điều gì đó để giúp mẹ sống khỏe thì đó là điều đáng làm nhất trong cuộc đời này”. Bà C.T.K.Đ mẹ của L. được phẫu thuật cắt túi mật vào năm 1999. Năm 2004, bà bị hẹp đường mật, sau đó bị giãn tĩnh mạch thực quản (biến chứng của xơ gan), diễn tiến tới suy gan. Từ năm 2008, vợ chồng bà bền bỉ tuân thủ quá trình điều trị tại bệnh gan tại BVCR. Nhưng đến năm 2010, bác sĩ khuyên gia đình nếu có điều kiện nên sang nước ngoài để ghép gan vì gan đã bị suy đến giai đoạn cuối. Vợ chồng bà Đ. Cùng làm nghề giáo, có vay mượn tất cả người thân cũng không thể đủ tiền sang nước ngoài ghép gan. Và đành tiếp tục đến BVCR điều trị với suy nghĩ kéo dài được sự sống chừng nào hay chừng đó.

PGS. Nguyễn Tấn Cường tặng quà chúc mừng và cảm ơn GS. Sung Gyu Lee – ĐH UIsan, giám đốc trung tâm ghép tạng Hàn Quốc, giám đốc trung tâm ghép gan – Trưởng khoa Gan mật BV Asan ngay sau ca ghép và trước khi GS. Sung Gyu Lee ra sân bay

Các BS BV Chợ Rẫy và BV Asan trao đổi trước giờ phẫu thuật

Các BS BV Chợ Rẫy và BV Asan trao đổi sau ca ghép

Nói về sự thành công của ca ghép, PGS. Nguyễn Tấn Cường bộc bạch: “Sau ca phẫu thuật, các bác sĩ đến từ bệnh viện Asan đã đánh giá rất cao trình độ chuyên môn của bác sĩ Viêt Nam. Họ bảo, họ đã từng đi hỗ trợ nhiều nơi như Mông Cổ chẳng hạn, nhưng sự phối hợp của các bác sĩ Việt Nam rất nhịp nhàng. Điều này đã thể hiện rõ ở ca ghép như có đến 90% quá trình phẫu thuật gây mê do bác sĩ Việt Nam thực hiện. Qúa trình lấy gan từ người cho với thời gian tương đương hoặc thậm chí còn nhanh hơn ở Bệnh viện Asan Hàn Quốc.  Đặc biệt, trước khi mổ dự tính người ghép gan phải truyền hết 100 đơn vị máu nhưng khi ca mổ kết thúc thì chỉ hết 8 đơn vị. Riêng người cho gan không phải truyền đơn vị nào”. TS.BS.Phạm Hữu Thiện Chí – Phó khoa ngoại gan - mật – tụy nói thêm: thành công lớn nhất mà tập thể y bác sĩ chúng tôi cảm nhận được đó chính là lúc bác sĩ giúp người mẹ thực hiện được ước muốn trước lúc mổ của mình. “Trước khi mổ, người mẹ tha thiết nói với bác sĩ, điều bà đau đáu nhất là ngay lúc bà tỉnh lại là được nhìn thấy con trai. Khi nghe vậy, chúng tôi liên tưởng tới hình ảnh một người mẹ trước lúc lâm bồn chỉ khao khát được nhìn thấy con. Và chúng tôi đã giúp người mẹ có được niềm hạnh phúc vô bờ đó. Khi hai mẹ con tỉnh dậy, nhìn nhau và chào nhau đó là giây phút chúng tôi rơi những giọt nước mắt vui sướng. Và đó là thời điểm chúng tôi cảm nhận sâu sắc sự cao quý của nghề Y”, BS. Chí xúc động chia sẻ.

NGUYỄN HUYỀN