gây thất thoát cho ngân sách, ảnh hưởng quy hoạch chung vẫn đang diễn ra âm thầm nhiều nơi tại Thủ đô. Đáng chú ý, hầu hết các vụ việc đều do… người dân phát hiện chỉ khi quyền lợi của họ bị đe dọa...
Cống hóa rồi… “quán hóa”
Khu đất vàng kéo dài từ mặt phố Liễu Giai dọc theo phố Phan Kế Bính có thể coi là đất vàng của Thủ đô vì nằm ở vị trí trung tâm đắc địa quận Ba Đình. Tuy nhiên, khu đất vốn được quy hoạch làm bãi đỗ xe và dịch vụ phụ trợ thì chỉ nằm trên bản quy hoạch giấy chưa biết đến bao giờ, trong khi tại đây rất nhiều cửa hàng kinh doanh đã xuất hiện, biến mất và lại xuất hiện với dáng vẻ mới, quán sau hoành tráng hơn quán trước.
Tại dự án cống hóa mương Phan Kế Bính, chỉ một diện tích nhỏ sử dụng đúng mục đích đỗ xe, còn lại là quán xá, nhà hàng lớn.
Năm 2008, UBND TP. Hà Nội chấp thuận cho Công ty CP Đa Quốc gia đầu tư thực hiện dự án cống hóa mương Phan Kế Bính có diện tích hơn 6.078m2. Sau khi hoàn thành, doanh nghiệp này được tạo điều kiện thuê lại toàn bộ đất dự án với giá ưu đãi 165.000 đồng/m2 nhưng với mục đích sử dụng đất trong hợp đồng rất rõ là: “Sử dụng làm bãi đỗ xe và dịch vụ phụ trợ theo dự án đầu tư”. Thời hạn thuê đất 20 năm, tính từ năm 2008.
Chính vì khái niệm rất chung chung, lỏng lẻo là “dịch vụ phụ trợ” đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp có điều kiện “hiểu sai”. Sau khi được giao mặt bằng, Công ty CP Đa Quốc gia đã ký hợp đồng cho một số đơn vị khác thuê lại với những mục đích sử dụng vô cùng đa dạng. Thực trạng hiện nay cho thấy, chỉ có một phần diện tích rất nhỏ được sử dụng làm bãi đỗ xe ôtô, mà thực chất là “phụ trợ” cho các quán nhậu, thì toàn bộ phần diện tích của dự án biến thành các nhà hàng quy mô lớn như Hải sản Phố, Bia hơi Hải Xồm…
Người dân trong khu vực biết và bức xúc, nhiều lần gửi đơn đến UBND TP. Hà Nội và các cấp chính quyền phản ánh. Tuy nhiên, cho đến nay, những vi phạm của quản lý đất đai địa phương lẫn doanh nghiệp tại dự án cống hóa vẫn chưa được xử lý triệt để. Cần biết rằng, chuỗi công trình vi phạm trên nằm đối diện trụ sở UBND quận Ba Đình.
Giao quản lý và buông lỏng
Công ty TNHH MTV Quản lý nhà và phát triển nhà Hà Nội (vốn được TP. Hà Nội giao quản lý 148 tòa nhà tái định cư trên địa bàn), trong đó có các tòa nhà tái định cư ở Khu đô thị Đồng Tàu, phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai. Công ty này giao lại cho Xí nghiệp quản lý dịch vụ và khai thác đô thị quản lý.
Do lỏng lẻo, từ năm 2011, lãnh đạo Xí nghiệp quản lý dịch vụ và khai thác đô thị đã tự ý bố trí cho các hộ dân vào ở tại 646 căn hộ mà không nộp một đồng tiền nào cho Nhà nước, trong khi Thành phố chưa có quyết định bán nhà. Đương nhiên, để được hưởng đặc quyền này, các hộ dân đã phải chi hàng trăm triệu đồng. Tiền thật nhưng “hợp đồng miệng” và kèm theo những lời hứa bảo lãnh từ các cán bộ của Xí nghiệp.
Không chỉ bán nhà, nhiều diện tích tầng 1 vốn là để đấu giá cho thuê tạo kinh phí bảo dưỡng cho chính các tòa nhà này cũng bị cán bộ quản lý các tòa nhà tái định cư cho các doanh nghiệp thuê và và cho thuê lại tứ tung. Đáng chú ý, các việc thuê mượn này đều không có ghi nhận trong sổ sách của Xí nghiệp quản lý nhà, ước tính đến nay, số tiền cho thuê lên đến hơn 20 tỉ đồng.
Vụ việc chỉ bị phát hiện khi người dân tình cờ tiếp cận với hồ sơ thiết kế tòa nhà. Năm 2014, đoàn thanh tra của Sở Xây dựng Hà Nội đã kiểm tra xác suất một số khu đô thị và phát hiện 28 tòa nhà có hiện tượng đã bị bán và cho thuê chui như vậy nhưng trên thực tế, con số này còn lớn hơn nhiều.
Sai phạm này thuộc về cán bộ lãnh đạo và nhân viên Xí nghiệp Quản lý Dịch vụ và Khai thác khu đô thị, đơn vị trực tiếp quản lý các tòa nhà tái định cư. Hiện vụ việc đang được chuyển cơ quan điều tra làm rõ. Trong khi đó, TP. Hà Nội vẫn ra quyết định cưỡng chế thu hồi các kiot bị bán và cho thuê trái phép, đấu giá để tạo nguồn kinh phí sửa chữa các khu nhà tái định cư xuống cấp.
Chỉ điểm qua một số vụ việc nổi cộm trong buông lỏng quản lý đất đai ngay tại Thủ đô để thấy rằng, những vi phạm trong lĩnh vực này luôn để lại hệ lụy lớn, ảnh hưởng đến rất nhiều người dân, gây thất thoát vô cùng lớn cho Nhà nước. Số tiền có được nhờ sử dụng sai mục đích, trái phép đang chảy vào túi cá nhân sai phạm trong cơ chế quản lý, giám sát lỏng lẻo cùng sự nhập nhằng mà chỉ có người trong cuộc biết với nhau.