Có lẽ chưa bao giờ thị trường ca khúc nhạc trẻ lại sôi động như hiện nay. Trên các bảng xếp hạng âm nhạc chứng kiến sự “soán ngôi” ngoạn mục của nhạc trẻ. Đây là tín hiệu rất đáng mừng cho âm nhạc Việt Nam khi nhạc trẻ, dòng nhạc vốn được coi là nhạc thị trường đang dần phát triển “theo quỹ đạo”, góp phần xây dựng diện mạo mới cho âm nhạc Việt Nam đương đại.
Ấn tượng trên những bảng xếp hạng âm nhạc
“Cống hiến” - một trong những giải thưởng âm nhạc uy tín và được mong chờ nhất hiện nay đã “chốt” danh sách 4 bài hát đề cử hạng mục Bài hát của năm. Thật bất ngờ khi tất cả đều là sáng tác của những nhạc sĩ trẻ, gồm: Bác làm vườn và con chim sâu (sáng tác nhạc sĩ Đức Hùng, biểu diễn ca sĩ Trúc Nhân), Chạy mưa (nhạc sĩ Toàn Thắng, biểu diễn ca sĩ Nguyễn Đình Thanh Tâm), Tình yêu mafu nắng (nhạc sĩ Phạm Thanh Hà, ca sĩ Đoàn Thùy Trang, rapper Big Daddy), Vết mưa (sáng tác và biểu diễn Cát Tường). Bốn ca khúc kể trên đều là những bài “hit” rất được các bạn trẻ yêu thích. Âm nhạc có nhiều nét mới, giai điệu dễ nghe, ca từ trong sáng.
Sân chơi Bài hát yêu thích 2014 cũng chứng kiến sự “thăng hoa” của nhạc trẻ. Những ca khúc như Vết mưa của Cát Tường, Em của ngày hôm qua của Sơn Tùng-MTP, Tìm của Phạm Toàn Thắng do Trúc Nhân và Văn Mai Hương thể hiện được đánh giá rất cao về ca từ, giai điệu và cảm xúc. Vết mưa và Trót yêu hiện cũng đang có mặt trong top 5 bình chọn Bài hát yêu thích nhất tháng 5/2014.
Ngôi vị Quán quân sân chơi Bài hát Việt mấy năm trở lại đây cũng liên tiếp thuộc về những ca khúc của nhạc sĩ trẻ. Đó là Phạm Hải Âu với ca khúc Vì em nhớ anh (2013), Đinh Mạnh Ninh với Mùa yêu đầu (2012), Thành Vương với Ký ức mùa đông (2011), Mai Khôi với Việt Nam (2010), Nguyễn Xinh Xô với Đồng hồ treo tường (2009)... Ca khúc Bác làm vườn và con chim sâu được trao Giải thưởng sáng tạo Bài hát Việt năm 2013 cùng 3 giải thưởng tháng là Bài hát của tháng, Nhạc sĩ phối khí hiệu quả nhất và Ca sĩ trình diễn xuất sắc nhất. Ca khúc Người em đã yêu (sáng tác nhạc sĩ Thành Vương, biểu diễn ca sĩ Hoàng Quyên) giành giải thưởng Bài hát yêu thích nhất năm 2013 do khán giả bình chọn...
Những nhạc sĩ trẻ “đa zi năng”
Một điều rất dễ nhận thấy trong sáng tác của những nhạc sĩ trẻ - đó là sự tìm tòi yếu tố mới, lạ trong âm nhạc. Bác làm vườn và con chim sâu là một ví dụ. Khi xuất hiện tại sân chơi Bài hát Việt tháng 10/2013, ca khúc này lập tức được chú ý. Đề tài không mới và rất đời thường nhưng được thể hiện trên nền nhạc lạ. Mang màu sắc nhạc kịch và “kén” người nghe nhưng Bác làm vườn và con chim sâu có sự thử nghiệm, đột phá nhất trong các ca khúc trẻ xuất hiện trong thời gian gần đây. Tình yêu màu nắng với giọng hát của Đoàn Thùy Trang và rapper Big Daddy cũng gây được ấn tượng mạnh vì sự kết hợp thú vị giữa âm nhạc truyền thống và hiện đại. Chắc chỉ có những nhạc sĩ trẻ với cá tính và đam mê của mình mới nghĩ đến việc đưa rap vào ca khúc đề tài dân tộc. Bên cạnh đó, mảng đề tài về dân tộc mà Tình yêu màu nắng khai thác cũng thuộc hàng “hiếm” trong sáng tác trẻ hiện nay.
Hiện nay đã xuất hiện “lớp” nhạc sĩ trẻ “đa zi năng”. Họ có thể sáng tác và tự hát những ca khúc của mình. Đây là xu thế rất thịnh hành trên thế giới thời gian qua. Nhạc sĩ, ca sĩ Vũ Cát Tường đã chứng tỏ được tài năng của mình khi xuất hiện trên sân khấu Giọng hát Việt dự thi với ca khúc Đông do mình sáng tác. Nếu trong mùa giải trước đó, Cát Tường với vai trò là nhạc sĩ, đệm đàn cho phần dự thi của Trúc Nhân thì năm nay, cô lại thử sức với vai trò ca sĩ. Tài năng của nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng đã được minh chứng qua Dấu mưa, Lạc, Uống trà, Tìm... Mới đây nhất, anh chàng nhạc sĩ 27 tuổi này quyết định làm thí sinh của cuộc thi tìm kiếm âm nhạc X Factor - Nhân tố bí ẩn. Ca khúc Mới yêu do anh sáng tác và biểu diễn nhận được sự đánh giá cao của Ban giám khảo...
Và trăn trở...
Chủ đề được khai thác nhiều nhất trong nhạc trẻ vẫn là tình yêu đôi lứa với những cung bậc tình cảm phổ biến là nhớ nhung, chia tay, sầu não, đau khổ... Mảng đề tài về tình yêu quê hương đất nước, đề tài về xã hội chưa được khai thác nhiều hoặc có khai thác thì cũng chưa “tới”. “Tính dân tộc” trong sáng tác của người trẻ còn thiếu trong khi yếu tố hiện đại, khả năng “rap” hóa lại có xu hướng tăng cao.
Một vấn đề khác cũng cần đề cập đến là ca từ được sử dụng trong sáng tác của người trẻ đôi khi tùy tiện, thiếu trau chuốt, thậm chí có bài hát bị cho là “nhố nhăng”. Những ca khúc có ca từ “thảm họa” như Không cảm xúc (Hồ Quang Hiếu), Bên anh em không có tương lai của nhóm nhạc HKT, rồi Làn da nâu (sáng tác Nhật Đăng), Hận người đàn bà vì tiền quên tình (sáng tác Duy Biên), rồi Kiếp xì ke, Kiếp cá độ, Kiếp đánh đề của Hồ Minh Duy, Điện thoại yêu sim (sáng tác Nhất Trung)... lại được nhiều bạn trẻ yêu thích. Ngay cả những sáng tác của Sơn Tùng-MTP cũng có ca từ không hay. Em của ngày hôm qua đạt Giải thưởng Bài hát yêu thích tháng 2/2014 cũng bị đánh giá là phần lời “ngô nghê”, những từ tiếng Anh “xen” vào bài hát không hợp lý, thậm chí phản cảm.
Nhạc trẻ Việt Nam đang có sự chuyển mình tích cực rất đáng ghi nhận. Sự xuất hiện của nhiều nhạc sĩ trẻ và lớp ca sĩ tài năng hứa hẹn sẽ góp phần đưa nhạc Việt từng bước vươn ra thị trường khu vực. Tuy nhiên, đó vẫn là chặng đường dài ở phía trước. Điều quan trọng bây giờ là làm sao để những ca khúc nhạc trẻ “văn minh” được tôn vinh và lan tỏa, từng bước “dẹp bỏ” những ca khúc “rác”, đồng thời xây dựng “văn hóa nghe” lành mạnh cho giới trẻ.
Thành Hà
