Bệnh nhân là bà Lê T.N. (41 tuổi. Hà Nội) nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, đau bụng, buồn nôn, nôn. Theo lời kể của người nhà trước đó, vì mâu thuẫn gia đình, ngày 24/10 bệnh nhân sử dụng 1 thìa Paraquat sau đó nhanh chóng được người nhà cấp cứu tại Bệnh viện TWQĐ 108.
Sau khi tiếp nhận bệnh nhân, ngay lập tức các bác sĩ tại Khoa Hồi sức Cấp cứu xử lý kịp thời, nên hạn chế tối đa được biến chứng. TS.BS Lê Lan Phương, Chủ nhiệm khoa Hồi sức Tích cực, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết, ngộ độc thuốc diệt cỏ rất nguy hiểm. Tùy vào nồng độ sử dụng thuốc và thời gian bệnh nhân được cấp cứu mà có những biến chứng khác nhau. Bệnh nhân chỉ cần sử dụng khoảng 5-10ml paraquat 20% đã có nguy cơ tử vong.
Một bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108.
Nhận định về ca bệnh này, TS. Phương cho hay: Hiện tại bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc tốt. Tuy nhiên, những trường hợp ngộ độc thuốc diệt cỏ sau khi được cứu sống tỉnh táo vẫn có thể xuất hiện suy hô hấp sau 1-2 tuần do tổn thương xơ phổi tiến triển.
Được biết, Paraquat là loại hóa chất diệt cỏ cực độc, khi vào cơ thể gây tổn thương tất cả các cơ quan đường tiêu hóa, nghiêm trọng nhất là tổn thương phổi, sau đó xơ phổi tiến triển nặng dần và không thể hồi phục. Người bệnh sẽ tỉnh táo cho đến khi chết vì suy hô hấp, suy gan, suy tạng. Dù được điều trị tích cực, lọc máu, nhưng 70 - 90% bệnh nhân sẽ không thể qua khỏi nếu uống từ 50ml thuốc diệt cỏ trở lên. Trong trường hợp bệnh nhân ngộ độc paraquat may mắn thoát chết thì cũng bị di chứng nặng nề về phổi và các cơ quan nội tạng khác nên ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe, khả năng lao động và hòa nhập cuộc sống. Bên cạnh đó, người bị ngộ độc chất diệt cỏ còn phải gánh chịu chi phí điều trị rất lớn, khi phải dùng nhiều loại thuốc thải độc và lọc máu trong thời gian dài.
Những ca ngộ độc paraquat rất đau lòng. Bệnh nhân tìm đến cái chết bằng paraquat vì những lý do rất đơn giản như mâu thuẫn, buồn chán chuyện gia đình, chuyện bản thân… Hầu hết bệnh nhân bị ngộ độc paraquat đều bắt nguồn từ việc uống loại hóa chất cực độc này để tự tử.
Hiện Việt Nam và cả trên thế giới cũng chưa có biện pháp điều trị để cứu sống các bệnh nhân uống paraquat. Cách điều trị hiện nay là rửa dạ dày, lọc máu, dùng thuốc giải độc nhưng kết quả rất hạn chế. Đặc biệt, các bệnh nhân này dù sớm hay muộn cũng sẽ tiến triển đến suy hô hấp nhưng lại không thể điều trị bằng thở oxy, vì khi đó sẽ sản sinh ra một loại chất độc hơn khiến phổi xơ nhanh hơn.
Theo Cục Bảo vệ thực vật (BVTV - Bộ NN&PTNT), các tổ chức quốc tế đã cảnh báo và nghiên cứu ở nhiều nước đã kết luận hoạt chất 2.4D và paraquat có khả năng gây một số bệnh cho động vật và con người. Cụ thể, 2.4D rất độc với mắt (xếp loại độ độc 1 đối với mắt), có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào máu trắng, do đó làm tăng nguy cơ gây ung thư bạch huyết ở người, sử dụng lâu dài gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, nội tiết và hệ miễn dịch.
Trong các thuốc trừ cỏ chứa 2.4D đều có một lượng chất chlorophenol không được tổng hợp hết gọi là phenol tự do. Chlorophenol có nhiều ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe con người và môi trường sống do trong tự nhiên, Chlorophenol tồn tại tương đối lâu và có thể chuyển hóa thành chất Dioxin. Chất Dioxin có khả năng kích thích tế bào ung thư phát triển, gây đột biến tế bào và dị dạng cơ thể người và động vật máu nóng.
Paraquat có khả gây ảnh hưởng nhiều đến chức năng phổi, thận, tim, bị phơi nhiễm trực tiếp paraquat qua đường da, đường hô hấp trên hay đường miệng đều có thể dẫn đến ngộ độc, thậm chí là tử vong mà không có thuốc giải độc. Hiện nay, trên thế giới, paraquat đã bị cấm sử dụng tại 32 quốc gia.
