Các trao đổi, công bố được các chuyên gia bàn luận tại Hội nghị khoa học "Bảo vệ người cao tuổi khỏi gánh nặng RSV: Từ nhận thức đến chủ động phòng ngừa bằng vắc xin có chất bổ trợ", diễn ra tại Viện nghiên cứu Tâm Anh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Hội nghị là hoạt động trao đổi khoa học đầu tiên sau ký kết nâng cấp hợp tác giữa Tập đoàn Dược phẩm GSK và Hệ sinh thái Tiêm chủng vắc xin VNVC, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tại London (Anh) vào ngày 30/10 vừa qua về tăng cường tiếp cận thuốc và vắc xin mới. Ảnh: Viện Nghiên cứu Tâm Anh
Người cao tuổi nhiễm RSV có nguy cơ tử vong cao
Theo các chuyên gia, RSV được xác định là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm phế quản nặng gây nhập viện và tử vong ở người cao tuổi. Đến nay, bệnh do RSV vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Virus lây lan mạnh qua đường hô hấp, cao gấp 3 lần so với cúm mùa.
Tại Việt Nam, ước tính trong 5 năm, có khoảng 4,6 triệu ca nhiễm trùng đường hô hấp do RSV ở người từ 60 tuổi trở lên, khoảng 200.000 ca nhập viện và 18.000 ca tử vong nội viện.
TS.BS.CKII Phan Thị Xuân, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc và Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, RSV có thể gặp ở mọi lứa tuổi và tái nhiễm nhiều lần. Người cao tuổi với các bệnh nền như bệnh mạch vành, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, đái tháo đường, suy thận… có nguy cơ cao nhiễm RSV và tử vong. Bệnh nhân nhiễm RSV cũng làm tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch cấp tính, đột quỵ do thiếu máu não và suy tim.
Hàng trăm bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế của Hệ thống BVĐK Tâm Anh, Hệ thống Tiêm chủng VNVC tham dự hội nghị chiều ngày 8/11. Ảnh: Viện Nghiên cứu Tâm Anh
TS.BS Lâm Văn Hoàng - Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM nhận định: "Người cao tuổi và những người suy giảm miễn dịch do bệnh nền nếu nhiễm RSV có thể làm tăng đường huyết, thúc đẩy đái tháo đường tuýp 1, đồng thời làm trầm trọng hơn các bệnh lý mạn tính khác như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tim mạch… RSV thực sự rất nguy hiểm với nhóm người mắc bệnh nền".
Bước tiến công nghệ từ Châu Âu và kỳ vọng của Việt Nam
Đáng chú ý, hội nghị đã công bố về vắc xin thế hệ mới phòng RSV, được thiết kế công thức dành riêng cho người cao tuổi và người có bệnh nền, hệ miễn dịch suy yếu. Vắc xin là thành tựu nghiên cứu và phát triển nhiều năm của Tập đoàn dược phẩm GSK (Vương quốc Anh). Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã phê duyệt sử dụng vắc xin này từ tháng 7/2025.
PGS.TS.BS Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm - Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung Ương cho biết, vắc xin RSV của GSK sử dụng công thức đặc biệt mang lại đáp ứng miễn dịch cao, giúp người cao tuổi, kể cả có bệnh nền được bảo vệ hiệu quả tương đương người khỏe mạnh, đồng thời giảm rõ rệt nguy cơ phản ứng bất lợi sau tiêm.
Chia sẻ tại hội nghị, Giáo sư - Hiệp sĩ Jonathan Van Tam đánh giá cao các báo cáo và thảo luận mang ý nghĩa rất quan trọng với công tác phòng ngừa các bệnh lý hô hấp do RSV ở người cao tuổi. RSV đã tồn tại từ lâu và bệnh gây gánh nặng nghiêm trọng ở người cao tuổi với rất nhiều ca nhập viện và tử vong mỗi năm.
"Tôi mong rằng Việt Nam sẽ khuyến nghị rộng rãi việc sử dụng vắc xin này cho người cao tuổi và có bệnh mạn tính. Tôi tin tưởng rằng khi được đưa vào triển khai, vắc xin sẽ góp phần tăng cường bảo vệ cho nhóm nguy cơ cao", Giáo sư - Hiệp sĩ Jonathan Van Tam kỳ vọng.
Giáo sư - Hiệp sĩ Jonathan Van Tam kỳ vọng việc sớm triển khai vaccine RSV tại Việt Nam sẽ giảm gánh nặng do RSV gây ra cho nhóm cao tuổi và có bệnh nền. Ảnh: Viện Nghiên cứu Tâm Anh
Trình bày về hiệu quả vắc xin RSV của GSK qua các nghiên cứu lâm sàng, PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Đào tạo, Trường Đại học Y Dược TP.HCM cho biết các nghiên cứu chứng minh vắc xin mang lại hiệu lực cao và nhất quán phòng ngừa các bệnh đường hô hấp dưới do RSV cho người lớn trên 60 tuổi, đặc biệt là trên các bệnh nhân có nhiều bệnh nền đồng mắc như suy tim, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, béo phì, đái tháo đường.
Một nghiên cứu được thực hiện trên 25.000 người cho thấy vắc xin có hiệu lực 82,6% chống lại nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp dưới do RSV ở người từ 60 tuổi trở lên và lên đến 94,6% ở người có ít nhất một bệnh nền đồng mắc. Vắc xin đáp ứng miễn dịch mạnh với RSV bất kể tình trạng suy yếu và tuổi tác.
BS.CKI Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC chia sẻ, vắc xin RSV hiện được cấp phép sử dụng tại hơn 60 quốc gia với hơn 10 triệu liều sử dụng trên toàn thế giới. Vắc xin đã được nhiều tổ chức y khoa trên thế giới khuyến cáo tiêm phòng cho người từ 60 tuổi trở lên hoặc người từ 50-59 tuổi có nguy cơ cao.
"Hệ thống Tiêm chủng VNVC với gần 250 trung tâm hiện đại trên toàn quốc và 11.000 cán bộ nhân viên đã chuẩn bị về quy trình, cơ sở vật chất và đội ngũ chuyên môn để sẵn sàng triển khai tiêm vắc xin này rộng rãi trên toàn quốc một cách an toàn và hiệu quả trong thời gian tới", bác sĩ Chính nhấn mạnh.
Viện nghiên cứu Tâm Anh