Theo Đài NPR (Mỹ), phát biểu trên truyền hình ngày 10/11, ông Evo Morales nói: “Là một tổng thống của người bản địa và là tổng thống của mọi người dân Bolivia, trách nhiệm của tôi là tìm kiếm hòa bình. Vì điều này và nhiều lý do khác, tôi sẽ từ chức”. Ông Morales cảm thấy rất đau buồn về sự việc mà ông nhắc tới như một “cuộc đảo chính dân sự”.
Bolivia đã chìm trong khủng hoảng kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 20/10, khi các cáo buộc gian lận bầu cử rộ lên khắp nơi. Trong cuộc bầu cử - khơi mào cho cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Bolivia Tổng thống mãn nhiệm Morales đương đầu với đối thủ nặng ký là ông Carlos Mesa, cựu Tổng thống Bolivia (2003-2005), người theo chủ trương trung lập. Theo Hiến pháp, người chiến thắng chỉ được quyết định nếu số phiếu giữa hai ứng viên chênh lệch nhau 10%. Nếu không, họ sẽ phải bước vào vòng thứ hai. Ngày 20/10, vài giờ sau khi kết thúc bỏ phiếu, kết quả kiểm sơ bộ 84% số phiếu cho thấy ông Morales giành được 45% còn Mesa giành được 38%. Nhưng việc công bố kết quả chính thức đáng lý phải diễn ra đêm 20/10, lại bị ngưng không rõ lý do. Các cuộc biểu tình phản đối của phe đối lập bắt đầu nổ ra.
Tổng thống Bolivia đã từ chức trong bối cảnh các cuộc biểu tình lan rộng.
Đến ngày 24/10, cơ quan bầu cử Bolivia công bố kết quả ông Morales giành được 47,08% phiếu bầu còn Mesa giành được 36,52%. Như vậy theo luật, ông Morales đã chiến thắng hoàn toàn và không cần phải tổ chức bầu cử vòng hai. Tuy nhiên phe đối lập, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS), Argentina, Brazil và Colombia hối thúc Bolivia tổ chức bầu cử vòng hai. Các cuộc đụng độ giữa các nhóm biểu tình ngày càng dâng cao. Tổng thống mãn nhiệm Morales cho biết, ông sẽ không “đàm phán” và cáo buộc đối thủ của mình chuẩn bị một “cuộc đảo chính”.
Những tàn lửa đe dọa cuộc khủng hoảng diện rộng bất ngờ bùng lên khi ngày 10/11, OAS thông báo họ phát hiện nhiều điểm bất thường khi phân tích cuộc bầu cử. Đến thời điểm này, dù ông Morales tuyên bố nhượng bộ, kêu gọi tổ chức bầu cử mới nhưng đã quá muộn. Hai Bộ trưởng và Chủ tịch Quốc hội từ chức, các lực lượng vũ trang và cảnh sát quay sang ủng hộ phe đối lập.
Các nhà phân tích chính trị cho rằng, ông Morales đã có một bước đi sai khi tuyên bố đắc cử nhiệm kỳ tổng thống thứ tư, dù cho kết quả bầu cử cho thấy ông không giành đủ số phiếu để tuyên bố chiến thắng mà cần phải tham gia thêm một cuộc bầu cử nữa với đối thủ của mình.
Trên thực tế, các kết quả kiểm toán chỉ ra có gian lận trong bầu cử không phải lý do buộc ông Morales phải tuyên bố từ chức, mà do sức ép từ chính diễn biến nội tại trong nước và ông không nhận được sự ủng hộ của bộ máy chính phủ. Tại nhiều thành phố, cảnh sát đã gia nhập vào dòng người biểu tình, họ hô vang những khẩu hiệu phản đối.
Trước những biến động chính trị ở Bolivia, các đồng minh cánh tả của Tổng thống Bolivia Evo Morales tại các nước Mỹ Latinh khác như Venezuela, Cuba và Nicaragua đã lên án cái mà họ cho là một “cuộc đảo chính” ở Bolivia. Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro chỉ trích mạnh mẽ cuộc đảo chính ở Bolivia khiến Tổng thống Evo Morales phải tuyên bố từ chức. Trên trang Twitter cá nhân, Ngoại trưởng Bruno Rodriguez cho biết Cuba bày tỏ tình đoàn kết với người Tổng thống anh em Evo Morales, khẳng định ông là “một nhân vật chính và là một biểu tượng cho quyền của người dân bản địa ở châu Mỹ”. Trong khi đó, cũng trên mạng xã hội này, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro viết: “Chúng tôi kiên quyết lên án cuộc đảo chính được thực hiện nhằm chống lại vị Tổng thống anh em của chúng tôi”.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đang theo sát “những sự kiện diễn ra nhanh chóng” ở Bolivia. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho hay ông ủng hộ việc tổ chức một cuộc bỏ phiếu mới và thành lập hội đồng bầu cử mới.
Ông Evo Morales cho rằng, ông là nạn nhân của một cuộc đảo chính, ông buộc phải từ chức để tránh một cuộc đổ máu không cần thiết và vì sự bình yên của đất nước. Ông Morales cũng khẳng định không chạy trốn mà sẽ tiếp tục cuộc đấu tranh cùng với nhân dân Bolivia để gìn giữ những thành quả tiến bộ xã hội, tăng trưởng kinh tế ổn định, một đất nước Bolivia tự do và có tương lai tươi sáng mà Chính phủ của ông tạo dựng được trong hơn một thập niên qua. “Tôi không phải trốn chạy. Tôi muốn người dân Bolivia biết rằng tôi không ăn cướp của ai cả. Nếu ai đó nghĩ chúng tôi ăn cướp, hãy nói ra, hãy trình bằng chứng”, ông tuyên bố.
Ông Morales là một trong những nguyên thủ quốc gia giữ chức lâu nhất ở châu Mỹ - Latin với gần 14 năm nắm quyền. Hiện chưa rõ ai sẽ là người đảm nhận chức tổng thống thay ông Morales bởi tất cả những quan chức có khả năng kế nhiệm ông đều đã từ chức.