Xem ra cái ghế công chức của mình tưởng oách xà lách nhưng chẳng là cái đinh gì, kiếm thằng chuyên viên văn phòng mà thằng nào nghe đến cái mức lương kèm một câu hạ bè trầm " ngoài ra không có gì " của mình là nó cười nửa miệng rồi phun một câu, em cảm ơn anh lạnh như tiền.Thế mới biết công chức nó cũng năm bảy loại, có chín mười nghề, cái nghề của mình thế mà bèo mà bạc. Chậc, mà cũng chả riêng ngành mình, còn khối ngành nghề khác cũng đang nguội lạnh.
Cay mũi hơn là cái vụ ngứa người đi xem người ta đội mưa ướt như chuột lột, xếp hàng chồn chân mỏi gối, chen lấn xô đẩy và chửi đểu nhau để kiếm cái tích kê thi công chức vào ngành thuế. Nghe nói chỉ hô phát mà bốn ngày xơi luôn mười lăm ngàn cái hồ sơ để rồi lựa mười thằng lấy một. Cầm bằng đại học thì chỗ nào khởi điểm chả là 2,3, 4 có hơn gì chỗ mình đâu mà chúng nó đạp nhau kinh thế nhể ? Cứ như vào mùa vào hội nên chả cứ gì Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh mà Đà Nẵng, Nghệ An... Cũng nhất tề cho nổi đình nổi đám. Sao mà lao động của cái ngành thuế nó nóng thế không biết ?
Dở nữa là đem cái ý ấy chém gió với mấy thằng đang chờ đến lượt. Nó choảng vỗ mặt mình mà rằng: Ông lúa như khoai thì biết gì mà chõ vào. Tôi nói ông nghe nhá: Cả nước có đến mấy trăm cái trường đại học, trường cao đẳng, hàng vạn đứa học xong rồi thả rông, mà chả lẽ bố mẹ nhai khoai nhai sắn bã mồm cho con đi học đại học để rồi đi làm công nhân à ? Trong khi đó bây giờ có hàng vạn doanh nghiệp tư nhân phá sản, bãi triều thì bọn tôi biết chui vào đâu ? Chui vào biên chế Nhà nước mà nhất là cái ngành thuế này nó mới đắt, vừa oai vừa nhàn nhã, lương thì thế thôi nhưng còn món khác ngoài lương thì khi đi làm chỉ tay phát có tiền, ngó nghiêng phát cũng có tiền, có khi chỉ cần câm cái mồm cũng có tiền. Chứ lại không à ? Buôn lậu cả dàn, hàng đểu tràn lan, ngó chỗ nào sai chỗ ấy, muốn dỡ lều đậy tiệm hay sao mà không úp ngay cái "mệnh giá " vào mồm ông, ông mà không lu loa thì ông cũng xuỵt thằng khác đến nó vồ cho thì chỉ có mà vỡ mồm. Đã như thế lại có cửa cho mình mở ra nhiều quan hệ. Nói về đẳng cấp thì sếp tư nhân vứt hẳn vì ngày lễ ngày tết sếp công chức có quà cáp, nặng thì phải xinh xinh nhẹ nhẹ mà nhẹ thì cũng phải vài lọ xách tay nằng nặng. Công chức thì ngày làm tám giờ, thứ bảy chủ nhật là thăng hoa không lên rừng thì xuống biển, loại rơm rơm thì cũng đủ xoã vài cua màn trời chiếu đất. Riêng "bọn" tư nhân thì lương có thêm vài chai nhưng cũng cày vỡ mặt.
Chí lý chí lý... Hèn gì mưa như trút nhưng cả ngàn cái ô vẫn giương như vườn nấm.Thì ra các chú thím có nghiên cứu đàng hoàng chứ không "lúa" như mình vẫn tưởng. Nó biết sâu như nằm trong chăn. Chúng nó đọc vanh vách rằng: Bộ máy cơ quan nhà nước thì ngành nào cũng cồng kềnh, muốn co muốn giảm thì khó như lên giời, có nhiều ngành nhiều cơ quan thì mười ghế chỉ có ba ghế làm thật còn lại chỉ loăng quăng, loăng quăng mà vẫn đủ lương, lộc lá vẫn đều như vắt chanh. Đấy, đẳng cấp của công chức viên chức biên chế là nó ở chỗ ấy. Mà nói thật truyền thống của ta là cái biên chế nhà nước nó oách lắm, nó ổn định lắm, nó danh giá lắm, nói về tư nhân là bĩu môi ngay. Ngay như trong cơ quan nhà nước thì cũng có khối bọn hợp đồng, bọn này ngoan lắm việc gì giao cũng làm, tiện thể bọn em làm luôn việc của các anh biên chế. Thế là các biên chế cứ vi văn vu thoải con gà mái vì cái vị thế biên chế của bọn anh nó được bảo lãnh bằng thi và thố rồi em nhá. Nghe nói Hà Nội quê mình lại đang chuẩn bị cho hơn mười ngàn chú thím công chức hợp đồng "lên thớt" ăn xuất chầu rìa đây. Đấy cũng mới chỉ là hóng hớt chứ chưa biết thế nào, chưa biết thế nào nhưng các chú hợp đồng cũng muốn xón ra quần rồi.
Đấy, câu chuyện của các chú công chức tương lai là thế đấy, nhưng các chú cũng "trên thông thiên văn dưới tường địa lí" lắm. Thế nên các chú chém hồn nhiên như trúng tuyển rồi. Các chú bảo: Công chức bây giờ cũng chỉ loại trình độ nhèng nhèng trung bình thôi còn cái loại xuất sắc thì nó lượn qua các tập đoàn lớn, tập đoàn nước ngoài để xơi tiền "mũi lõ" rồi nhá. Kể cả là đã ngồi ghế biên chế nhiều năm nhưng chỉ là dân xuất thân từ những cánh đồng, chả phải con ông cháu bà, chả cạ kiệc với mấy anh thì bọn em cũng lượn thôi chứ xem ra cái vùng trời cơ hội phát triển nó tù mù lắm. Cháu chưa đến lượt thì cứ xách cái làn đứng nguyên chỗ cháu nhá.
Muốn ngon ư ? Được thôi, đơn giản chỉ là công bằng mà muốn ngon thì cứ xác định vị trí làm việc của biên chế cho chuẩn đi. Định hình lại bộ máy cho gọn gàng chuẩn chỉ đi, trả lương cho xứng đáng và đủ để sống bằng lương đi, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thu nhập các lợi ích ngoài lương đi, tạo cơ hội và điều kiện cho công chức được cống hiến và phát triển đi...
Còn bây giờ tất cả là chưa thì công chức và biên chế còn mầu mỡ phì nhiêu lắm bọn em cứ phải chen phát đã.
Sao nào, ông đã ngộ ra chưa ?
Mấy ông giời con vác gạch giữ chỗ mà chém như thánh con. Nhưng xem ra nó chặn họng mình rồi, còn biết nói gì nữa .
Trịnh Đình Nghi
