Đa dạng tuyên truyền về tác hại và quy định cấm thuốc lá điện tử, nung nóng
Bộ Y tế vừa có Báo cáo kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, các vấn đề đã hứa tại các kỳ họp trước trong lĩnh vực y tế gửi các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Trong đó, liên quan nội dung đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người, Bộ Y tế cho biết, trong thời gian qua, Bộ đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động truyền thông nhằm tuyên truyền về tác hại và quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Cụ thể, Bộ Y tế đã tổ chức chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội và kênh VTV9 để phổ biến quy định cấm và tác hại của các sản phẩm này; xây dựng các infographic truyền thông đăng tải trên Fanpage VN0khoithuoc và nền tảng mạng xã hội; phối hợp với các cơ quan báo chí để đăng tải bài viết tuyên truyền, nhấn mạnh tác hại và các biện pháp xử lý vi phạm.

Dự kiến trong tháng 5/2025, Bộ Y tế sẽ phối hợp phát sóng video tuyên truyền về tác hại và quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên các bảng điện tử tại 800 tòa nhà và trung tâm thương mại trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế phối hợp với Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các địa phương tổ chức các cuộc thi, tọa đàm, giao lưu nhằm giáo dục học sinh, sinh viên và cộng đồng về tác hại thuốc lá; thực hiện phim tài liệu phục vụ hội thảo, hội nghị để nâng cao nhận thức và cung cấp thông tin chi tiết cho các bên liên quan.
Dự kiến trong tháng 5/2025, Bộ Y tế sẽ phối hợp phát sóng video tuyên truyền về tác hại và quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên các bảng điện tử tại 800 tòa nhà và trung tâm thương mại trên toàn quốc" - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thông tin.
Cùng với đó, Bộ Y tế đang tiếp tục xây dựng và triển khai kế hoạch chiến dịch truyền thông trong đó tập trung vào giới trẻ (học sinh, sinh viên) để nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá điện tử, khuyến khích thay đổi hành vi, tránh sử dụng sản phẩm này.
Chiến dịch cũng nhằm giúp cộng đồng hiểu rõ quy định cấm, hậu quả sức khỏe và pháp lý khi vi phạm, bao gồm các chế tài xử phạt đối với hành vi mua bán, kinh doanh, sử dụng sản phẩm cấm.
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng tăng và tăng rất nhanh chóng
Theo Bộ Y tế, qua kết quả điều tra trong những năm qua về tình hình sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo các nhóm tuổi, giới tính cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng tăng và tăng rất nhanh chóng. Đặc biệt, đã có xu hướng gia tăng sử dụng sản phẩm này ở trẻ em gái.
Trên toàn cầu ước tính có 37 triệu trẻ em trong độ tuổi 13–15 sử dụng thuốc lá. Ở nhiều quốc gia, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong thanh thiếu niên đã cao hơn tỷ lệ sử dụng ở người trưởng thành.
Theo Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 (PGATS): Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (15 tuổi trở lên) tăng 18 lần (từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020), trong đó tỷ lệ sử dụng cao nhất tập trung ở nhóm tuổi 15-24 với tỉ lệ là 7,3% sau đó là các nhóm tuổi 25 - 44 tuổi (3,2%), 45 - 64 tuổi (1,4%).

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng tăng và tăng rất nhanh chóng.
Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-15, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023; Ở nữ giới tuổi 11-18, cũng theo kết quả sơ bộ của điều tra 11 tỉnh thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3% năm 2023.
Bộ Y tế cho rằng bằng rất nhiều nỗ lực, công sức và kinh phí của nhiều cấp, nhiều ngành và Ủy ban nhân dân các cấp, tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường đã giảm đáng kể. Tuy nhiên sự xuất hiện của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã dẫn đến tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng các sản phẩm này ở trẻ em.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong cho hơn 8 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã khẳng định, không có bằng chứng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nong ít hại hơn thuốc lá điếu. Thuốc lá thế hệ mới đều chứa nicotine gây nghiện và có hại, đặc biệt với não bộ trẻ em. Một số sản phẩm thuốc lá điện tử chứa các chất độc hại còn cao hơn thuốc lá điếu thông thường.
Việc cấm thuốc lá thế hệ mới nhằm ngăn chặn sự gia tăng của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng (heat-not-burn) và các sản phẩm thuốc lá có hương vị.
Thuốc lá thế hệ mới là những sản phẩm đang thu hút giới trẻ bởi sự tiện lợi và các quảng cáo lôi cuốn. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng dù không đốt cháy như thuốc lá truyền thống, nhưng các sản phẩm này vẫn chứa nhiều chất độc hại, có thể gây nghiện và tác động xấu đến sức khỏe.