Tại cuộc gặp mặt các cơ quan báo chí chiều ngày 26/10, TS. Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế cho biết, ngay sau khi nhận thông tin Bộ Y tế cho phép nhập khẩu 68 tấn salbutamol (chất tạo nạc trong chăn nuôi), Cục An toàn thực phẩm đã trao đổi với Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế). Cục Quản lý Dược khẳng định từ đầu năm 2015 đến nay mới cho phép nhập 3,5 tấn salbutamol và chỉ những công ty có số đăng ký các sản phẩm này còn hiệu lực mới được nhập, nhà máy đạt GMP mới được sản xuất.
Trước đó, tại Hội nghị trực tuyến về triển khai đợt cao điểm an toàn vệ sinh thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp từ nay đến Tết Nguyên đán tổ chức ngày 19/10 mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề nghị Bộ Y tế quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu sallbutamol để tránh tình trạng tuồn chất này ra ngoài, bán trôi nổi.
Để làm rõ vấn đề này, TS. Nguyễn Thanh Phong cho biết, ngay sau khi nhận thông tin này, Cục An toàn thực phẩm đã trao đổi với Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế). Cục Quản lý Dược khẳng định từ đầu năm 2015 đến nay mới cho phép nhập 3,5 tấn salbutamol và chỉ những công ty có số đăng ký các sản phẩm này còn hiệu lực mới được nhập, nhà máy đạt GMP mới được sản xuất. Việc nhập khẩu salbutamol được căn cứ trên nhu cầu thực tế. Do đó, không có chuyện Bộ Y tế cho phép nhập khẩu đến 68 tấn salbutamol như thông tin đã đưa.
Minh chứng về điều này, ông Phong lý giải, doanh nghiệp muốn được nhập khẩu salbutamol phải có visa sản xuất salbutamol đang có hiệu lực, doanh nghiệp cũng phải có nhà máy sản xuất thuốc đạt chuẩn GMP, do vậy sẽ khó có chuyện doanh nghiệp nhập khẩu vì mục đích khác.
“Còn về việc 68 tấn salbutamol mà một số ý kiến cho là nhiều, tôi thấy rằng chưa thực sự phù hợp vì nếu nhu cầu sử dụng trong khám chữa bệnh cần thì nhập khẩu 100 tấn vẫn là ít, song nếu nhu cầu không có, việc nhập khẩu 1 tấn vẫn là nhiều. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, chất salbutamol nằm trong danh mục chất quan trọng nhất nằm trong hệ thống y tế, việc nhập khẩu này là đương nhiên và cần thiết”- ông Phong khẳng định.
Theo ông Phong, câu chuyện sử dụng salbutamol trong chăn nuôi cũng giống như việc sử dụng hàn the trong bún, giò chả trước đây. Thực tế hàn the bị cấm dùng trong thực phẩm nhưng lại được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nên không thể cấm sản xuất hàn the. Vì thế, ngành y tế đã chọn giải pháp đẩy mạnh thanh, kiểm tra các cơ sở kinh doanh phụ gia thực phẩm cũng như các cơ sở sản xuất. Nếu phát hiện sử dụng hàn the cơ sở sẽ bị xử phạt nặng sau đó công khai trên khác phương tiện thông tin đại chúng. Bên cạnh đó tuyên truyền người dân nhận biết dấu hiệu giò chả có hàn the nên đến nay, tình trạng sử dụng hàn the trong chế biến thực phẩm hầu như đã không còn.
Vẫn theo Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, để ngăn chặn việc sử dụng chất tạo nạc và kháng sinh lén sử dụng trong chăn nuôi, cần tăng cường thanh tra, giám sát các cơ sở chăn nuôi; các cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp cũng như kiểm soát tình trạng nhập lậu các chất trên. Salbutamol và clenbuterol là một loại hormon nếu tồn dư trong thịt sẽ gây nguy hại cho sức khỏe con người khi đưa vào cơ thể. Còn kháng sinh tồn dư trong thực phẩm làm tăng nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc điều trị cho người.
Liên quan đến vấn đề này, bà Trần Việt Nga - Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cho biết, việc sử dụng thuốc thành phẩm và nguyên liệu chứa salbutamol (thuốc độc bảng B) được quy định rất chặt chẽ tại các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực dược nên không thể có chuyện thuốc được tuồn ra bên ngoài. Do đó, nguồn salbutamol đang được người chăn nuôi lạm dụng trộn vào thức ăn để kích thích tăng trưởng, làm tạo nạc có thể từ các con đường nhập lậu.
Salbutamol, clenbuterol... là hóa chất hoàn toàn được tổng hợp thuộc nhóm chủ vận bêta (β-agonist) có tác dụng kích thích thụ thể bêta làm giãn cơ trơn phế quản, do đó thuốc được dùng giãn phế quản, điều trị hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nhờ làm cho người bệnh thở dễ dàng hơn. Salbutamol và clenbuterol nếu tồn dư trong thịt sẽ gây nguy hại cho sức khỏe con người khi đưa vào cơ thể. Còn kháng sinh tồn dư trong thực phẩm làm tăng nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc điều trị cho người. Hiện nay, cả hai chất tạo nạc này đều bị cấm dùng để trộn vào thức ăn cho gia súc, gia cầm.
Nguyễn Hoàng
