Việc ban hành danh mục các bệnh cho phép kê đơn từ 30 ngày đến 90 ngày là chủ trương được ngành y tế quan tâm
TS.BS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết chính sách cấp thuốc điều trị dài ngày xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của người bệnh, đặc biệt là những người đang sống ở vùng sâu, vùng xa hoặc người cao tuổi, người bệnh khó khăn trong đi lại.
"Trước đây, Thông tư 52/2017 quy định kê đơn ngoại trú tối đa là 30 ngày, nhưng trong thực tiễn điều trị, đặc biệt là với các bệnh mạn tính đã ổn định, nhu cầu kéo dài thời gian dùng thuốc là hoàn toàn chính đáng.
Bộ Y tế cũng đã từng cho phép cấp thuốc 3 tháng trong giai đoạn COVID-19, khi bệnh nhân không thể đến bệnh viện thường xuyên. Kết quả cho thấy việc này đem lại nhiều thuận lợi như giảm gánh nặng cho cơ sở y tế, giảm thời gian và chi phí đi lại của người bệnh, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa, mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị"- TS.BS Vương Ánh Dương nói.
Bộ Y tế đang dự thảo quy định mới cho phép kéo dài thời gian kê đơn thuốc ngoại trú tối đa lên 90 ngày đối với một số bệnh mạn tính đã điều trị ổn định. Việc này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng cho bệnh nhân và hệ thống y tế, nhưng cũng đặt ra yêu cầu khắt khe về an toàn.
Việc ban hành danh mục các bệnh cho phép kê đơn từ 30 ngày đến 90 ngày là chủ trương được ngành y tế quan tâm. Trong đó, các bệnh mạn tính không chỉ là những bệnh tăng huyết áp, tiểu đường… quen thuộc với nhiều người, mà danh mục bệnh mạn tính thực tế rất đa dạng.
"Vì vậy, chúng tôi đã rất cân nhắc khi xây dựng danh mục bệnh mạn tính có thể kê đơn dài ngày, kéo dài thời gian kê đơn tối đa đến bao lâu. Ưu tiên trên hết không chỉ là thuận tiện cho người bệnh, giảm chi phí đi lại, giảm tải cho bệnh viện mà phải là an toàn cho người bệnh"- TS Dương nói.
Theo TS Dương, Cục Quản lý khám, chữa bệnh đã xây dựng danh mục các bệnh mạn tính có thể được cấp thuốc dài ngày. Danh mục này được lấy ý kiến từ hơn 20 bệnh viện tuyến cuối thuộc các chuyên khoa như nội tiết, nhi, lão khoa, thần kinh, tâm thần… và sau đó thẩm định qua các hội đồng chuyên môn.
Tính đến nay danh mục đề xuất khoảng 200 bệnh, không chỉ gồm các bệnh phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản, COPD, rối loạn lo âu, trầm cảm…, mà còn mở rộng sang nhiều bệnh khác như viêm gan vi rút B mạn tính, HIV/AIDS, suy tuyến giáp, suy tuyến yên, rối loạn nội tiết.
Hay các bệnh máu và miễn dịch như Thalassemia, thiếu máu tan máu, xơ cứng cột bên teo cơ, Parkinson, Alzheimer, sa sút trí tuệ... Đáng chú ý, danh mục còn cập nhật thêm một số bệnh phụ khoa ở tuổi vị thành niên như rong kinh tuổi dậy thì.
Không phải cứ mắc bệnh trong danh mục đều sẽ được mặc định cấp thuốc 90 ngày
Tuy nhiên, thông tin về vấn đề này, TS.BS Vương Ánh Dương cũng lưu ý không phải cứ mắc bệnh trong danh mục đều sẽ được mặc định cấp thuốc 90 ngày.
"Ngay từ đầu, chúng tôi đã xác định rõ việc kéo dài thời gian kê đơn là vấn đề cần thận trọng. Bác sĩ sẽ phải đánh giá từng bệnh nhân cụ thể để quyết định số ngày cấp thuốc, có thể là 30, 60 hoặc tối đa 90 ngày"- TS.BS Vương Ánh Dương nói.
Dự thảoThông tư dự kiến có hiệu lực từ 1/7/2025 cũng quy định rõ: người kê đơn căn cứ vào chẩn đoán bệnh và tình trạng người bệnh để quyết định số lượng thuốc được kê, số ngày sử dụng của mỗi loại thuốc trong đơn, và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.
Theo đó, số ngày cấp thuốc tùy từng mã bệnh sẽ dao động từ 30 đến 90 ngày. Trong trường hợp chưa sử dụng hết thuốc, hoặc bệnh có diễn biến bất thường, hoặc không thể đến tái khám đúng hẹn, người bệnh cần đến cơ sở khám chữa bệnh để được khám lại và điều chỉnh điều trị.
"Chúng tôi mong người dân không hiểu lầm rằng nằm trong danh mục là được "mặc định" cấp thuốc dài ngày. Mỗi bác sĩ chịu trách nhiệm cho từng đơn thuốc và phải lường trước các rủi ro có thể xảy ra trong thời gian bệnh nhân điều trị tại nhà"- TS.BS Vương Ánh Dương nói.
Tính đến nay danh mục đề xuất khoảng 200 bệnh, không chỉ gồm các bệnh phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản, COPD, rối loạn lo âu, trầm cảm....
Chuyên gia cũng cho hay, việc xây dựng danh mục bệnh được cấp thuốc dài ngày cũng phải cân nhắc đến nhiều yếu tố. Các bệnh viện được yêu cầu phân tích nguy cơ nếu bệnh nhân sử dụng thuốc dài ngày mà không được theo dõi.
Từ việc bảo quản thuốc không đúng cách, nguy cơ tác dụng phụ, chi phí thuốc tăng, cho đến các tình huống như bệnh tiến triển hoặc bệnh nhân tử vong mà thuốc vẫn chưa được sử dụng hết. Tất cả các yếu tố này đều được đánh giá kỹ lưỡng trước khi đưa bệnh vào danh mục.
Phó Cục trưởng Vương Ánh Dương cũng cho hay để đảm bảo an toàn, ngành y tế phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Kê đơn dài ngày chỉ áp dụng với các bệnh ổn định, phác đồ điều trị rõ ràng, thuốc an toàn, không đòi hỏi xét nghiệm thường xuyên.
Đồng thời người bệnh cũng cần được bác sĩ hướng dẫn kỹ lưỡng để theo dõi sức khỏe và phát hiện sớm các tác dụng phụ nếu có.
Cục Quản lý khám, chữa bệnh sẽ phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam để xây dựng hướng dẫn thanh toán phù hợp khi triển khai thực tế.
