GS.TS Nguyễn Tiến Thảo - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD&ĐT), khẳng định việc lấy ý kiến về học bạ là cần thiết nhằm đáp ứng tình hình thực tế và các kết quả đã triển khai. Điều này không chỉ giúp cải tiến quy trình giáo dục mà còn phù hợp với điều kiện mới. Học bạ sẽ là công cụ quan trọng trong việc đánh giá năng lực học sinh, thúc đẩy sự phát triển giáo dục đại học.
Mặc dù năm 2025, tỷ lệ thí sinh dùng điểm học bạ chiếm 42,4% - cao nhất trong số các phương thức, nhưng con số này chủ yếu đến từ các phương thức xét tuyển kết hợp. Ông nhấn mạnh, mục tiêu cao nhất của đề án tuyển sinh mới là tuyển sinh thực chất, chất lượng, do đó cần nhìn nhận và đánh giá toàn diện phương thức này. "Nếu hiệu quả, chúng ta tiếp tục duy trì, nếu không thì điều chỉnh cho hợp lý", GS.TS Nguyễn Tiến Thảo khẳng định.
Tranh luận về công bằng và cơ hội
Đề xuất của Bộ GD&ĐT lập tức vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, đặc biệt là từ phía học sinh và phụ huynh. Đối với họ, xét tuyển học bạ không chỉ là một phương thức mà còn là một "phao cứu sinh" quan trọng.
Em Phạm Đình Nguyên, học sinh lớp 12 tại Hà Nội bày tỏ: "Nếu chỉ dựa vào kết quả của một kỳ thi duy nhất, rủi ro sẽ rất lớn, đặc biệt khi gặp vấn đề về sức khỏe hay tâm lý trong ngày thi. Với chúng em, xét tuyển học bạ phản ánh quá trình học tập bền bỉ ba năm, là phao cứu sinh quan trọng".
Nguyễn Minh Châu ở Phú Thọ chia sẻ: "Điều kiện học tập và các trung tâm luyện thi ở thành phố tốt hơn nhiều so với các vùng nông thôn. Nếu bỏ xét học bạ, học sinh ở quê như chúng em sẽ chịu nhiều thiệt thòi và cơ hội vào đại học bị hạn chế".
Phương thức xét tuyển bằng học bạ, vốn được nhiều thí sinh lựa chọn, đã trở thành một phần không thể thiếu trong kỳ tuyển sinh những năm gần đây.
Lo lắng này được nhiều phụ huynh đồng tình. Chị Hán Thị Phương Thảo, có con đang học lớp 12 cho rằng học bạ là thước đo của sự nỗ lực suốt ba năm, nên việc bỏ phương thức này không thể nói bỏ là bỏ được, cần tính toán kỹ lưỡng. Chị đặc biệt kiến nghị không nên áp dụng ngay từ năm 2026 cho lứa học sinh sinh năm 2008 vì thay đổi đột ngột này sẽ gây tâm lý hoang mang, sốc cho các con.
Thay vì loại bỏ hoàn toàn, nhiều người đề xuất giải pháp dung hòa. Anh Nguyễn Trần Nhật, một phụ huynh khác kiến nghị "Bộ GD&ĐT không nên bỏ hẳn mà chỉ nên siết chặt, giới hạn tỉ lệ chỉ tiêu và kiểm soát chặt chẽ quy trình chấm điểm ở phổ thông để đảm bảo tính công bằng".
Ở chiều ngược lại, nhiều học sinh và phụ huynh lại ủng hộ việc loại bỏ xét tuyển học bạ, vì cho rằng phương thức này tiềm ẩn nhiều bất cập.
Hoàng Đức Minh, một học sinh lớp 12 cho rằng điểm số học bạ thiếu sự đồng nhất vì mỗi giáo viên và trường có cách đánh giá khác nhau. "Thi cử là phương thức công bằng nhất, giúp đánh giá đúng năng lực thực chất của mỗi học sinh".
Phụ huynh Nguyễn Phú Thanh cũng bày tỏ quan điểm tương tự, cho rằng việc tồn tại tình trạng "chấm điểm thoáng" ở một số trường khiến học bạ không còn là thước đo tin cậy. Anh tin rằng bỏ xét học bạ sẽ buộc học sinh phải nỗ lực thực chất, tránh tình trạng "làm đẹp" hồ sơ thiếu trung thực.
Góc nhìn từ chuyên gia
Từ góc độ chuyên môn, các chuyên gia giáo dục nhận định cả hai phương thức đều có những ưu và nhược điểm riêng.
TS. Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam phân tích: "Xét tuyển bằng học bạ, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, dễ dẫn đến tình trạng 'làm đẹp' học bạ, gây mất công bằng". Ông đề xuất nếu tiếp tục sử dụng, phương thức này chỉ nên là một kênh bổ trợ với chỉ tiêu hợp lý.
PGS.TS Nguyễn Thanh Chương - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Giao thông Vận tải cho rằng không nhất thiết phải "bắt buộc bỏ xét tuyển học bạ", vẫn có thể để học bạ chiếm một tỷ trọng nhất định tùy từng ngành. "Mỗi phương thức có những ưu - nhược điểm khác nhau. Có thể chỉ lấy ít chỉ tiêu cho học bạ, nhưng đã là thêm một cơ hội cho thí sinh trúng tuyển đại học", ông nhận định.
Tương tự, một chuyên gia tư vấn tuyển sinh khác cũng cho hay: "Cần có một ngưỡng chỉ tiêu chung cho phương thức học bạ để đảm bảo tính ổn định và công bằng, ví dụ chỉ giới hạn ở mức 20-30% tổng chỉ tiêu".
Dưới góc nhìn của giáo viên THPT, cô Nguyễn Thị Kim Dung thừa nhận sự chênh lệch giữa điểm thi và điểm học bạ, nhưng cũng lo ngại việc bỏ hoàn toàn sẽ gây áp lực ngược lên học sinh. Cô đề xuất giữ lại phương thức này, nhưng đi kèm với các giải pháp đồng bộ để đảm bảo tính khách quan.
Đề xuất của Bộ GD&ĐT không chỉ là một thay đổi kỹ thuật mà còn là một câu chuyện về sự công bằng, cơ hội và chất lượng giáo dục. Quyết định cuối cùng sẽ không chỉ định hình phương thức tuyển sinh trong tương lai mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến phương pháp dạy và học ở các trường phổ thông. Việc lắng nghe và phân tích thấu đáo mọi ý kiến là bước đi quan trọng để Bộ GD&ĐT đưa ra một quyết sách toàn diện, vừa đảm bảo tính khách quan, vừa tạo cơ hội tốt nhất cho tất cả các thí sinh.
