Khóa họp lần thứ 78 của Đại Hội đồng Liên hợp quốc trong đó trọng tâm là Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng LHQ đã diễn ra tại New York, Hoa Kỳ từ ngày 19 đến 26/9/2023 với sự tham dự của các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ 193 nước thành viên của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh này.
Tháp tùng Bộ trưởng Bộ Y tế tham dự Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 78 của Bộ Y tế gồm lãnh đạo, chuyên viên của một số đơn vị như: Vụ Hợp tác Quốc tế, Cục Phòng chống HIV/AIDS, Văn phòng Bộ, Bệnh viện Phổi Trung ương.
Mở đầu chuyến công tác là các hoạt động tháp tùng của Bộ trưởng Bộ Y tế, lãnh đạo các Bộ ngành cùng Thủ tướng Chính phủ tham dự các sự kiện nổi bật tại Hoa Kỳ, gặp gỡ Cộng đồng người Việt Nam, các doanh nghiệp, các đối tác, các quỹ đầu tư; tham dự Diễn đàn Kinh doanh Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới, sáng tạo; thăm Trường Đại học San Francisco; trao đổi chính sách tại Đại học Tổng hợp George Town; chào mừng sự kiện Việt Nam – Hoa Kỳ nâng quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện; tọa đàm chính sách giữa Thủ tướng Chính phủ với các giáo sư, chuyên gia kinh tế Harvard, Hoa Kỳ và kỷ niệm 78 năm Quốc khánh nước ta.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đã tham dự cuộc họp của Thủ tướng chính phủ tiếp và làm việc với Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Chủ tịch Hội đồng Liên hợp quốc, gặp gỡ trao đổi với ông Bill Gates - Chủ tịch tập đoàn Microsoft đồng thời là nhà sáng lập và Chủ tịch Quỹ Bill & Melinda Gates Foundation.
Trong bối cảnh toàn cầu vừa trải qua đại dịch COVID-19, Thủ tướng Chính phủ đã có bài phát biểu quan trọng tại Phiên họp chính thức trước Lãnh đạo các quốc gia và vùng lãnh thổ về phòng chống đại dịch.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh dịch bệnh không có biên giới và ảnh hưởng đến mọi người dân, vì vậy để phòng chống dịch bệnh nói chung, đại dịch nói riêng cần có cách tiếp cận và các giải pháp mang tính toàn cầu và toàn dân để ứng phó và phòng chống hiệu quả; Hợp tác và đoàn kết quốc tế cả song phương và đa phương có ý nghĩa quyết định trong nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó với dịch bệnh, nhất là ở các nước đang và chậm phát triển.
Với nhiều kinh nghiệm về phòng chống dịch bệnh, Việt Nam đã đề xuất và được Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 75 đồng ý lấy ngày 27/12 hàng năm là Ngày quốc tế về chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh.
Trong bài phát biểu, Thủ tướng Chính phủ kêu gọi cộng đồng quốc tế đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất vaccine, thuốc điều trị và hỗ trợ tài chính hiệu quả cho các nước đang phát triển và chậm phát triển, tập trung nâng cao năng lực y tế cơ sở, y tế dự phòng, ưu tiên khả năng tiếp cận vaccine, đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết quốc tế và đoàn kết toàn dân, đây là yếu tố quyết định đối với phòng chống đại dịch.
Được sự ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã tham dự và phát biểu tại các sự kiện Cấp cao bên lề về chấm dứt AIDS, Hội nghị Cấp cao về bao phủ y tế toàn cầu, Hội nghị Cấp cao về phòng chống Lao.
Tại Sự kiện cấp cao bên lề về chấm dứt AIDS có sự tham dự của nhiều nguyên thủ các nước, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã có bài phát biểu quan trọng, gửi lời chúc mừng tới các quốc gia đã đạt mục tiêu 95-95-95 và đang gần đạt được mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030.
Theo Bộ trưởng, HIV không chỉ là một bệnh truyền nhiễm mà còn là vấn đề y tế công cộng của mỗi quốc gia và toàn cầu. Bộ trưởng đã chỉ ra những khó khăn thách thức mà Việt Nam đã trải qua hơn 30 năm ứng phó với đại dịch HIV, cũng như những người đã mắc phải căn bệnh này và để có được thành công như ngày hôm nay. Bộ trưởng đã đánh giá cao những hỗ trợ, hợp tác từ cộng đồng quốc tế, tổ chức quốc tế và sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị của Việt Nam.
Bộ trưởng cũng tin tưởng chắc chắn vào mục tiêu chấm dứt đại dịch nếu có sự quan tâm đầy đủ và hành động quyết liệt ngay và luôn của các quốc gia và sự hiện diện của các lãnh đạo, các nguyên thủ là minh chứng cho điều đó.
Tham dự và phát biểu tại Hội nghị Cấp cao về bao phủ y tế toàn dân, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chỉ ra những căn cứ cơ sở để tiến hành bao phủ y tế theo tiêu chí của Tổ chức Y tế thế giới.
Theo Báo cáo giám sát thực hiện bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân do Tổ chức Y tế Thế giới và Ngân hàng Thế giới thực hiện năm 2021, chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu của Việt Nam đạt 70/100 điểm, cao hơn mức trung bình của Đông Nam Á ở mức 61 điểm và mức trung bình toàn cầu 67 điểm.
Để đạt được thành công đó, Việt Nam đã vận dụng linh hoạt, lồng ghép các tiêu chí về bao phủ y tế với các mục tiêu phát triển bền vững và được hiện thực hóa từ mục tiêu, mục đích, tầm nhìn bằng các văn bản hướng dẫn của Chính phủ.
Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục triển khai Khung hành động của WHO; Phát triển hệ thống y tế đảm bảo công bằng, hiệu quả, chất lượng, hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân và mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ hợp tác từ các đối tác, nhà tài trợ, chia sẻ bài học kinh nghiệm từ các nước trong khu vực và trên thế giới để hiện thực hóa mục tiêu bao phủ y tế toàn dân tại Việt Nam.
Phát biểu tại Hội nghị về chấm dứt bệnh Lao, Bộ trưởng Bộ Y tế đã đánh giá cao vai trò và sự hỗ trợ của các nhà tài trợ, tổ chức dành cho Việt Nam và Chương trình chống Lao quốc gia của Việt Nam. Nhờ sự hợp tác quốc tế đó mà Chương trình chống Lao quốc gia đã đạt độ bao phủ 100% trên toàn quốc về các dịch vụ điều trị và dự phòng lao chất lượng cao.
Tuy nhiên, thách thức mà Việt Nam đối diện đó là tỷ lệ lao kháng thuốc cao, Việt Nam đứng thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh lao và lao kháng đa thuốc cao nhất toàn cầu. Mặc dù còn nhiều khó khăn thách thức, nhưng với quyết tâm cao, mục tiêu chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu vào năm 2035 là hoàn toàn có thể đạt được nếu có quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế.
Cũng trong chuyến công tác này, Bộ trưởng Bộ Y tế cùng đại diện Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ cùng chứng kiến Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao tặng Huân chương hữu nghị cho bà Aurélia Nguyen, Giám đốc Chiến lược của Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng (GAVI) đối với những đóng góp của bà trong việc hỗ trợ cung ứng vắc xin cho Việt Nam thời gian qua.
Bên lề Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có cuộc gặp với ông Tedros Adhanom, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) để trao đổi một số vấn đề trong lĩnh vực y tế, đồng thời Bộ trưởng cám ơn sự hỗ trợ của WHO đối với y tế Việt Nam trong thời gian qua, đặc biệt trong thời gian đại dịch COVID-19
Nhằm tăng cường công tác đào tạo nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế và đoàn công tác đã có buổi gặp và làm việc với Trường Đại học Y Harvard do GS. David Golan – Hiệu trưởng Trường dẫn đầu. Tại cuộc họp 2 bên đã trao đổi các kết quả nổi bật hợp tác trong 20 năm qua giữa Bộ Y tế và Đại học Y Harvard và định hướng ưu tiên hợp tác của Bộ Y tế trong thời gian tới gồm 5 lĩnh vực:
- Hướng dẫn Luật Khám chữa bệnh trong đó có hứng dẫn thành lập Hội đồng y khoa quốc gia;
- Tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường đại học y khoa, đẩy nhanh phê duyệt các dự án về đào tạo trong khuôn khổ hợp tác giữa hai bên;
- Nâng cao chất lượng quản lý, quản trị bệnh viện;
- Hợp tác về các lĩnh vực là thế mạnh của Trường Đại học Harvard như: ứng dụng công nghệ thông tin y tế, chuyển giao công nghệ, nghiên cứu khoa học;
- Hợp tác hỗ trợ xây dựng các chính sách về y tế như các luật, các quy định thực hành y khoa.
Ngoài ra, cũng trong khuôn khổ của chuyến công tác, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có nhiều cuộc tiếp xúc song phương cấp Bộ trưởng để trao đổi và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực y tế với các nước như: Hoa Kỳ, Úc, Anh, Pháp, New Zealand, Lào, Philipines, Singapore, Papua New Ghinea, Malaysia và Venezuela.
Sau một chuỗi dày đặc các hoạt động đối ngoại trong thời gian ngắn tại Hội nghị Đại hội đồng Liên hợp quốc với nhiều kết quả quan trọng, ngày 23/09/2023 Bộ trưởng Bộ Y tế và đoàn công tác đã kết thúc thành công chuyến công tác cùng Đoàn Cấp cao của Chính Phủ tại Hoa Kỳ.