Thoái hóa điểm vàng - Nguyên nhân gây mù lòa
Bệnh thoái hóa điểm vàng là bệnh lý thoái hóa của tế bào điểm vàng - vùng trung tâm võng mạc, khiến cho mắt mất khả năng nhìn chi tiết ở vùng trung tâm thị giác dẫn đến giảm thị lực trung tâm làm cho phần chính giữa hình ảnh bị che khuất, mờ hoặc méo mó, biến dạng. Nguyên nhân gây ra những tổn thương võng mạc trong thoái hóa điểm vàng được xác định là sự dư thừa các gốc ôxy phản ứng gây ra chuỗi phản ứng của các gốc tự do, phá hủy tế bào cảm nhận ánh sáng và tạo ra những mảng kết tụ màu vàng nằm dưới võng mạc.
Hình ảnh thoái hóa điểm vàng.
Thoái hóa điểm vàng được coi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trên 50 tuổi. Có khoảng 10-12% người trên 65 tuổi mắc bệnh thoái hóa điểm vàng và tỷ lệ mắc bệnh lên tới 30% với độ tuổi trên 75. Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 lần so với nam giới. Các đối tượng có nguy cơ cao gồm những người mắc bệnh đái tháo đường, tăng nồng độ cholesterol máu, bệnh tim mạch,
Có hai dạng thoái hóa điểm vàng: Thoái hóa điểm vàng khô (chiếm khoảng 90%) và thoái hóa điểm vàng ướt (chiếm khoảng10%). Thoái hóa điểm vàng khô có thể xuất hiện và phát triển âm thầm 5-10 năm trước khi tình trạng suy giảm thị lực ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Thoái hóa điểm vàng ướt tuy chiếm tỷ lệ thấp nhưng là nguyên nhân gây nên 90% tình trạng mất thị lực nặng.
Mặc dù các nhà khoa học đã và đang tập trung nghiên cứu làm rõ cơ chế bệnh sinh cũng như nỗ lực tìm ra các thuốc và phương pháp điều trị thoái hóa điểm vàng, cho đến nay, khả năng chữa được bệnh này vẫn còn rất hạn chế. Một số thuốc và phương pháp trị liệu đã được cấp phép chủ yếu dành cho thoái hóa điểm vàng thể ướt: tiêm vào nhãn cầu thuốc chống tăng sinh mạch máu, liệu pháp quang động lực, phẫu thuật bằng tia laser...
Khi có bệnh về mắt, cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa. Ảnh: TM
Bổ sung vitamin trong bệnh thoái hóa điểm vàng thế nào?
Biện pháp phòng ngừa và làm chậm sự tiến triển hữu hiệu vẫn là các biện pháp thay đổi lối sống, giảm các yếu tố nguy cơ, bổ sung dinh dưỡng và vitamin hợp lý, trong đó chú trọng tới các thành phần có tác dụng chống ôxy hóa. Rất nhiều nghiên cứu đã tìm hiểu vai trò của các hợp chất carotenoid (lutein, zeaxanthin, β-caroten), vitamin (A, C, E, D, B), chất khoáng (kẽm, đồng, selen), acid béo... trong phòng ngừa và làm chậm sự tiến triển của bệnh thoái hóa điểm vàng. Việc bổ sung vitamin và các thành phần chống ôxy hóa không có tác dụng phòng ngừa sự xuất hiện bệnh nhưng đã được chứng minh có khả năng làm chậm sự tiến triển của thoái hóa điểm vàng.
Do đó, cho đến nay, các bác sĩ nhãn khoa vẫn được khuyến cáo việc áp dụng công thức phối hợp các thành phần gồm: vitamin C 500, vitamin E, kẽm (dạng kẽm oxid), đồng (dạng đồng oxid), lutein và zeaxanthin.
Việc sử dụng các chế phẩm bổ sung này không có tác dụng phòng ngừa bệnh cho người bình thường nhưng có tác dụng làm chậm sự thoái hóa cho người bệnh và từ đó ngăn ngừa sự tiến triển của quá trình giảm thị lực trên bệnh nhân thoái hóa điểm vàng.
Tuy nhiên, việc sử dụng các chế phẩm bổ sung cũng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như (sỏi thận do vitamin C; mệt mỏi, yếu cơ, suy giảm chức năng tuyến giáp và tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết do vitamin E; thiếu máu, giảm HDL cholesterol - một cholesterol có lợi và kích ứng dạ dày do kẽm…).
Trong lúc chờ đợi những tiến bộ hơn nữa trong phòng và điều trị thoái hóa điểm vàng, lời khuyên cho tất cả chúng ta là duy trì lối sống lành mạnh và thói quen rèn luyện sức khỏe, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đầy đủ dưỡng chất, kiểm tra thị lực định kỳ. Đối với bệnh nhân thoái hóa điểm vàng, việc bổ sung vitamin và khoáng chất liều cao có thể mang lại lợi ích trong việc ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Nhưng việc sử dụng các chế phẩm bổ sung này cũng cần có sự tư vấn của thầy thuốc chuyên khoa.
