Vitamin B1 có vai trò duy nhất duy trì thăng bằng chất đạm trong cơ thể và chuyển hoá các chất thịt (đạm), mỡ. Do thiếu vitamin B1 làm chuyển hoá mỡ, đạm rối loạn gây tê phù (Beriberi), phù nề gây hoại tử tổ chức và xuất hiện hội chứng tê bì với các biểu hiện mệt mỏi các cơ bắp; các chi có cảm giác tê tê, bì bì; phản xạ gân xương giảm hoặc mất kèm theo phù nề mặt trước xương chầy. Với những trường hợp nặng có thể có khi biểu hiện suy tim, đau bụng cấp, hôn mê.
Có nhiều nguyên nhân gây thiếu vitamin B1 như gạo xay xát hoặc vo quá kỹ, ăn ít rau tươi, mất mồ hôi nhiều do thời tiết hay làm việc nặng nhọc sẽ làm mất vitamin B1 (vì vitamin B1 đào thải tới 50% qua mồ hôi) và do trạng thái cơ thể thai nghén, nuôi con bú, mắc các bệnh đường ruột, tiêu chảy, giun sán, sốt kéo dài...
Để phòng bệnh, nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, không vo gạo quá kỹ, ăn đủ khẩu phần đạm, mỡ trong bữa ăn hàng ngày. Trong khi chế biến thực phẩm cần tránh hoặc hạn chế làm mất vitamin B1 (vitamin B1 kém chịu nhiệt, khi đun sẽ bị mất 35 - 70%.).
Đối với các trường hợp sốt cao, cảm cúm, sau đẻ, người có bệnh đường ruột, tiêu chảy, làm việc hay tập luyện mất nhiều mồ hôi... cần bổ sung thêm vitamin B1.
DS. Hoàng Thu
