Bổ sung thuốc tăng cơ, tăng lực: Đằng sau thân hình cuồn cuộn cơ bắp là tuyến sinh dục kiệt quệ

Trong những năm gần đây, xu hướng "tăng cơ nhanh", "đạt body chuẩn trong 8 tuần" hay "đạt phong độ cực đỉnh" đang bùng nổ trên mạng xã hội. Không ít nam giới trẻ, thậm chí ở độ tuổi 30–40, tìm đến steroid, thuốc tăng cơ, hay thực phẩm chức năng "tăng lực" để đạt mục tiêu hình thể nhanh chóng. Thế nhưng đằng sau vẻ ngoài rắn rỏi ấy là hàng loạt rủi ro sức khỏe nghiêm trọng mà phần lớn người dùng không lường hết.

Cơ thể mạnh mẽ, nội tiết suy kiệt

Steroid đồng hóa (anabolic-androgenic steroids – AAS) là dạng tổng hợp của hormone testosterone. Khi được đưa vào cơ thể, chúng kích thích phát triển cơ bắp và tăng sức mạnh. Tuy nhiên, việc dùng testosterone ngoại sinh khiến não "hiểu lầm" rằng cơ thể đã đủ hormone, dẫn đến ức chế tuyến yên và tinh hoàn. Kết quả là tinh hoàn teo nhỏ, lượng tinh trùng giảm mạnh, và testosterone nội sinh suy giảm kéo dài.

Nhiều trường hợp nam giới sau một thời gian "chạy chu kỳ" tăng cơ phải đối mặt với giảm ham muốn, rối loạn cương, vô sinh tạm thời hoặc thậm chí lâu dài. Có người mất hàng năm mới hồi phục, có người phải dùng thuốc hỗ trợ phục hồi sinh sản. Điều đáng nói là quá trình phục hồi này không hề dễ dàng hay đảm bảo hoàn toàn.

Từ trái tim khỏe mạnh đến nguy cơ nhồi máu cơ tim, gan, thận và tâm thần cũng bị tổn thương

Không ít người lầm tưởng steroid chỉ ảnh hưởng đến sinh sản, nhưng thực tế, hệ tim mạch mới là nạn nhân nguy hiểm nhất. Steroid làm thay đổi mạnh mẽ các chỉ số mỡ máu: giảm HDL (cholesterol tốt) và tăng LDL (cholesterol xấu), gây rối loạn huyết áp, tăng đông máu và thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa. Sử dụng kéo dài có thể khiến tim phì đại, giảm khả năng co bóp, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ — ngay cả ở những người mới ngoài 30 tuổi.

Một số bác sĩ tim mạch từng ghi nhận bệnh nhân trẻ, tập thể hình đều đặn, không hút thuốc hay uống rượu, nhưng mắc bệnh mạch vành sớm chỉ vì lạm dụng steroid. Điều đáng sợ là những biến chứng này thường âm thầm, chỉ bộc lộ khi đã quá muộn.

Steroid dạng uống thường được biến đổi cấu trúc để không bị phá hủy khi qua gan, nhưng chính đặc điểm đó khiến gan phải chịu áp lực độc hại lớn hơn bình thường. Nhiều trường hợp ghi nhận men gan tăng cao, viêm gan cấp, thậm chí hoại tử gan do sử dụng steroid trong thời gian dài. Ngoài ra, gan và thận còn chịu ảnh hưởng từ các chất phụ gia, tạp chất trong sản phẩm không rõ nguồn gốc — vốn phổ biến trên thị trường online.

Không chỉ thể chất, tinh thần người dùng cũng bị ảnh hưởng. Nhiều người rơi vào trạng thái kích động, dễ cáu gắt, hung hăng, hoặc lo âu và trầm cảm sau khi ngưng sử dụng. Một số người thậm chí lệ thuộc vào steroid vì sợ mất đi hình thể "lý tưởng" đã đạt được.

SARMs và thực phẩm chức năng "tăng lực": hiểm họa mới đội lốt an toàn

Ngoài steroid cổ điển, những năm gần đây, các sản phẩm "SARMs" (chất điều hòa thụ thể androgen có chọn lọc) và thực phẩm chức năng "tăng cơ – tăng sức" được rao bán tràn lan. Các sản phẩm này thường được quảng cáo là "an toàn hơn steroid", "không ảnh hưởng sinh sản", "tăng cơ nhanh mà không độc hại". Nhưng thực tế, chúng chưa được cơ quan y tế nào công nhận là an toàn.

Các kiểm nghiệm độc lập đã phát hiện nhiều loại SARMs hoặc thực phẩm bổ sung chứa steroid trá hình, hormone tổng hợp hoặc chất cấm, không hề được ghi trên nhãn. Người tiêu dùng vô tình trở thành "chuột bạch" cho những hợp chất chưa được kiểm chứng lâm sàng. Hậu quả không chỉ là tổn thương gan, thận mà còn là rối loạn nội tiết lâu dài.

Hậu quả dài lâu và hành trình phục hồi khó khăn

Trong khi mạng xã hội ca ngợi "thể hình thần tốc", phần lớn người dùng chỉ thấy kết quả trước mắt mà không nhận ra cái giá lâu dài: giảm sinh lực, vô sinh, rối loạn tâm thần, tổn thương gan, tim và hệ nội tiết. Điều nguy hiểm là những rủi ro này thường đến muộn, khiến người dùng tin rằng "mình ổn".

Nhiều người chỉ nhận ra tác hại khi đã ngừng sử dụng và gặp vấn đề sinh lý hoặc sức khỏe nghiêm trọng. Một số phục hồi được chức năng sinh sản sau vài tháng hoặc vài năm, nhưng cũng có người phải điều trị lâu dài bằng hormone hoặc thuốc kích thích tuyến yên. Việc phục hồi hoàn toàn không thể đảm bảo, và đôi khi những thay đổi trên tim mạch hoặc gan là vĩnh viễn.

Các bác sĩ nội tiết khuyến cáo: việc "chạy chu kỳ phục hồi" (post-cycle therapy) bằng thuốc mua trên mạng không chỉ không giúp phục hồi nhanh hơn mà còn có thể làm tổn thương thêm gan, thận và nội tiết. Cách duy nhất an toàn là ngừng hoàn toàn và được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa.

Giải pháp: tập luyện bền vững, dinh dưỡng thật, và kiểm soát khoa học

Tăng cơ, tăng sức khỏe là mục tiêu chính đáng, nhưng thay vì tìm đến con đường tắt bằng steroid hay "thuốc tăng lực", nam giới hoàn toàn có thể đạt được kết quả tốt hơn và bền vững bằng dinh dưỡng cân bằng, giấc ngủ đủ, tập luyện khoa học và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc theo dõi các chỉ số testosterone, mỡ máu, huyết áp và men gan giúp phát hiện sớm nguy cơ và điều chỉnh kịp thời.

Nếu có nhu cầu cải thiện sức khỏe hoặc điều trị thiếu hụt hormone, người bệnh nên được đánh giá và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc nam học. Sử dụng testosterone đúng chỉ định y khoa khác hoàn toàn với lạm dụng steroid trong thể hình.

Cơ bắp không phải thước đo duy nhất của sức mạnh đàn ông. Một cơ thể khỏe mạnh thật sự là sự cân bằng giữa thể lực, nội tiết và tinh thần. Steroid và các "thuốc tăng cơ" có thể giúp bạn mạnh mẽ trong vài tháng, nhưng cũng có thể khiến sức khỏe của bạn suy kiệt trong nhiều năm.

Nôn nóng tập gym, chàng trai 21 tuổi suýt liệt hai chân vì ham tạ nặng

SKĐS - Hiện nay, thói quen rèn luyện thể hình ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Tuy nhiên, việc nôn nóng đạt mục tiêu hình thể trong thời gian ngắn, tập luyện quá sức hoặc sai kỹ thuật đang khiến nhiều người phải trả giá đắt, thậm chí phải phẫu thuật cấp cứu vì chấn thương cột sống nghiêm trọng.