Testosterone là hormon sinh dục nam quan trọng trong cơ thể. Testosterone đạt mức cao nhất vào độ tuổi 20-40 sau đó giảm dần. Thiếu hụt testosterone dẫn đến nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe. Việc bổ sung testosterone là liệu pháp để điều trị việc suy giảm làm thiếu hụt loại hormon này. Tuy nhiên, nếu lạm dụng sẽ gây những tác hại khôn lường cho sức khỏe.
Nguy cơ do thiếu hụt testosterone
Testosterone được bài tiết chủ yếu ở tinh hoàn, chỉ có một lượng nhỏ từ những steroid do vỏ ngoài của tuyến thượng thận tạo nên. Testosterone chịu trách nhiệm cho sự phát triển bình thường của cơ quan sinh dục nam như: dương vật, tinh hoàn, bìu, tuyến tiền liệt, túi tinh... Nội tiết tố này cũng ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển các đặc tính sinh dục nam như: tăng mọc lông tóc, giọng trầm, gây hưng phấn và ham muốn tình dục, sự trưởng thành của tinh trùng... Ngoài ra, testosterone làm tăng tổng hợp protein, thúc đẩy quá trình phát triển của cơ bắp, kích thích tạo hồng cầu...
Thiếu hụt testosterone sẽ gây ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan trong cơ thể nam giới từ hệ hô hấp, xương khớp, tim mạch cũng như ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng của mỗi cá nhân. Cụ thể là:
Thiếu hụt testosterone khiến đàn ông dễ mắc các bệnh: tim mạch, tăng huyết áp, bị giảm thể tích và trương lực cơ, đồng thời có nguy cơ bị loãng xương, dễ gãy xương, béo bụng, cơ thể mệt mỏi.
Ảnh hưởng tâm lý: Càng lớn tuổi sự lão hóa cùng với sự giảm testosterone sẽ làm cho người đàn ông hay quên, dễ tổn thương tâm lý, hay tủi thân hoặc dễ hiểu lầm, suy diễn theo chiều hướng tiêu cực. Nếu gặp khó khăn trong công việc hoặc rắc rối trong gia đình họ dễ sinh ra cáu bẳn hoặc rơi vào trầm cảm. Ngoài việc cảm thấy mệt mỏi trầm trọng, mức testosterone thấp cũng khiến người đàn ông thường bị giảm nghị lực và cũng kém năng động hơn bình thường.
Suy giảm khả năng tình dục: Có thể nói testosterone là nhiên liệu cho bộ máy sinh sản của nam giới hoạt động, nên khi bị thiếu hụt sẽ gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe. Nồng độ testosterone thấp là nguồn gốc làm giảm khả năng sinh lý như: giảm ham muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, giảm lượng tinh trùng gây khó có con.
Lạm dụng testosterone sẽ bị nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Lợi ích của liệu pháp bổ sung testosterone
Liệu pháp bổ sung testosterone chỉ thích hợp cho những người bị thiếu hụt testosterone do không sản xuất được testosterone hoặc chỉ sản xuất ở một mức độ vô cùng thấp. Liệu pháp bổ sung testosterone có thể cải thiện được cả hai mặt thể chất và tâm lý.
Cân bằng về cảm xúc, khí chất: Trước khi điều trị bằng liệu pháp thay thế, nam giới thiếu testosterone dễ bị trầm cảm, bực bội, tức giận, hay mỏi mệt hoặc hay lẫn lộn, nhưng sau khi được điều trị cảm thấy dễ chịu hơn.
Cải thiện tỷ trọng xương và khối cơ bắp: Tăng khối lượng cơ và tỷ trọng xương, tăng sức nắm chặt của bàn tay và sức mạnh của cẳng chân.
Cải thiện các đặc tính của nam giới: Khi dùng testosterone có thể duy trì các đặc tính của giới nam như mọc râu và mọc lông ở mu.
Cải thiện khả năng tình dục cho nam giới: Khi lượng hormon này trong cơ thể được bổ sung hợp lý sẽ cải thiện ham muốn tình dục, tăng cảm xúc tình dục, phục hồi khả năng cương dương, tần suất cương dương hay xảy ra hơn...Giúp đàn ông tự tin hơn ở “phong độ”, nên vấn đề tâm lý trong xuất tinh sớm cũng cơ bản được khắc phục.
Nguy cơ khi lạm dụng testosterone
Trước khi bổ sung liệu pháp hormon cho nam giới, thầy thuốc thường yêu cầu làm một số test để kiểm tra nồng độ testosterone thực sự như thế nào. Nếu thấp sẽ tiến hành bổ sung ngay dưới dạng thuốc viên, thuốc cấy dưới da, gel hay tiêm. Điều quan trọng khi tiếp nhận liệu pháp bổ sung testosterone là cần liên tục làm test về nồng độ testosterone để biết vẫn trong giới hạn bình thường. Quan trọng là tôn trọng chỉ định của thầy thuốc để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Khi dùng testosterone, cần luôn thông báo cho thầy thuốc biết: có rối loạn về hô hấp, nhất là khi ngủ, hiện tượng cương dương có xảy ra hoặc thường xuyên không.
Một số nam giới sử dụng testosterone liệu pháp đã được báo cáo là sức khỏe cải thiện rõ rệt, có sự tăng lực, lấy lại sự hứng thú trong việc gối chăn và cảm thấy luôn yêu đời. Tuy nhiên, áp dụng testosterone liệu pháp không phải là không có rủi ro.
Testosterone liều cao có thể gây ngạt thở trong khi ngủ, gây vô sinh và có thể gia tăng nguy cơ đột quỵ, có thể gây nguy hại cho tiền liệt tuyến và gây khó khăn cho việc điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Khi bổ sung testosterone có thể làm cho bệnh lý phì đại lành tính tuyến tiền liệt to ra hay ung thư tuyến tiền liệt nghiêm trọng hơn. Do đó, trước khi điều trị bổ sung bằng testosterone cần kiểm tra tuyến tiền liệt và định lượng PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt bình thường không có hay rất thấp, dưới 4 nanogram/ml). Lạm dụng quá nhiều thuốc bổ sung testosterone có thể gây teo tinh hoàn dẫn đến tinh hoàn ngưng sản xuất tinh trùng, chứ không phải kích thích tinh hoàn sản xuất tinh trùng như rất nhiều người lầm tưởng.
Đã có những bằng chứng cho thấy có sự liên quan giữa testosterone và ung thư vú ở đàn ông, sử dụng testosterone lâu ngày có thể gây phì đại vú ở đàn ông. Vì vậy, nam giới có tiền sử gia đình bị ung thư vú hoặc ung thư tuyến tiền liệt cần phải hết sức thận trọng khi sử dụng liệu pháp testosterone. Những rủi ro khác có thể mắc phải khi sử dụng bổ sung testosterone là dị ứng da, giữ nước cơ thể, hói đầu... Ngoài ra, bệnh nhân có bệnh tim từ trước, bệnh thận hay gan... không nên dùng liệu pháp testosterone bổ sung.
Trên thị trường hiện nay, có nhiều sản phẩm có chứa testosterone và được truyền miệng nhau dùng để có thêm phong độ đàn ông. Hãy coi chừng khi tự tiện dùng các sản phẩm này.
