Mới đây, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho hay: "Mỹ lo ngại sâu sắc việc Trung Quốc tiếp tục can thiệp vào các hoạt động dầu khí lâu đời của Việt Nam trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Điều này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về cam kết của Trung Quốc, bao gồm Tuyên bố ASEAN - Trung Quốc về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông, đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển.
Tàu khảo sát Địa chất Hải Dương 8 và các tàu hộ tống của Trung Quốc đã xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở nam Biển Đông từ đầu tháng 7 và rút đi hôm 7/8. Tuy nhiên, nhóm tàu này đã quay lại xâm phạm vùng biển Việt Nam. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với Trung Quốc, yêu cầu rút tàu và không có hành vi đe dọa an ninh, hòa bình ở khu vực.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, việc Trung Quốc tái triển khai tàu thăm dò thuộc sở hữu của chính phủ, cùng với các tàu hộ tống có vũ trang tại vùng biển Việt Nam vào ngày 13/8 vừa qua là "hành động leo thang của Bắc Kinh trong các nỗ lực nhằm đe dọa nước khác có tuyên bố chủ quyền đang khai thác các nguồn tài nguyên ở Biển Đông".
"Trong những tuần gần đây, Trung Quốc đã thực hiện một loạt bước đi gây hấn để can thiệp vào hoạt động kinh tế lâu đời của các nước ASEAN, nhằm ép họ từ chối hợp tác với những công ty dầu khí nước ngoài và chỉ làm việc với doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc", bà Ortagus cho hay. Bà còn nói thêm rằng Trung Quốc đang gây áp lực cho Việt Nam về việc hợp tác với một công ty năng lượng của Nga và những đối tác quốc tế khác.
Tàu Hải Dương 08 của Trung Quốc
Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: “Các hành động của Trung Quốc đã làm suy yếu hòa bình và an ninh khu vực, gây tổn thất về kinh tế cho các quốc gia Đông Nam Á bằng cách ngăn chặn các nước này tiếp cận với nguồn tài nguyên dầu khí chưa được khai thác ước tính khoảng 2.500 tỷ USD. Các hành động này cũng cho thấy Trung Quốc không tôn trọng quyền của các quốc gia trong việc tiến hành các hoạt động kinh tế tại Vùng đặc quyền kinh tế của họ, theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 vốn được Trung Quốc phê chuẩn vào năm 1996”.
Bộ Ngoại giao Mỹ và nhiều quan chức, nghị sĩ nước này trước đó cũng đã bày tỏ quan ngại về hoạt động xâm phạm vùng biển Việt Nam của tàu Trung Quốc. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Joh Bolton hôm 20/8 khẳng định Washington sẽ sát cánh với các nước chống lại "hành vi cưỡng chế và chiến thuật bắt nạt, đe dọa hòa bình và an ninh khu vực".
