Theo kế hoạch, đúng 10h sáng nay (7/11), Bộ Công an sẽ tổ chức họp báo về việc đơn giản thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Công an, trong đó có việc bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu và Chứng minh nhân dân. Phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống sẽ thông tin chi tiết về cuộc họp báo này.
Liên quan đến phương án bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu và Chứng minh nhân dân, phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống đã trao đổi với Đại biểu Quốc hội, Hiệu phó Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hoàng Văn Cường.
PV Xin ông nói đôi điều về những hạn chế trong việc quản lý dân cư thông qua sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân?
Ông Hoàng Văn Cường: Việc quản lý dân cư bằng sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân như hiện nay gây khó khăn cho rất nhiều người khi họ cần di chuyển hoặc tìm cơ hội sinh sống, làm việc ở nơi khác. Họ khó có thể tìm được việc làm ở một nơi nào đó nếu nơi đó hạn chế về hộ khẩu. Nhiều lao động địa phương sẽ không tìm được việc làm, bị hạn chế điều kiện kinh doanh, phát triển. Như vậy, họ không được thực hiện quyền của một công dân.
ĐBQH Hoàng Văn Cường. Ảnh VOV.
PV: Những ưu điểm về mặt quản lý dân cư khi sử dụng mã số định danh cá nhân sẽ như thế nào, thừa ông?
Ông Hoàng Văn Cường: Việc Chính phủ quyết định bỏ quản lý dân cư thông qua Sổ hộ khẩu và Chứng minh nhân dân sang quản lý bằng mã số định danh cá nhân là một bước tiến hết sức quan trọng, đánh dấu sự chuyển biến từ phương thức quản lý bằng văn bản giấy tờ sang phương thức quản lý bằng Chính phủ điện tử. Thông qua việc quản lý bằng mã số định danh này, chắc chắn sẽ có bước tiến tốt hơn trong việc cải cách thủ tục hành chính so với trước đây. Đặc biệt, việc này chính là mở màn cho sự đổi mới của Chính phủ trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Nếu quản lý bằng giấy tờ, sổ hộ khẩu, khi người dân có sự thay đổi thì phải khai báo, thay thế, lưu chuyển từ đơn vị này sang đơn vị khác rất thủ công và mất nhiều thời gian không cần thiết. Giờ quản lý theo cách mới, chỉ cần cập nhập một thông tin mới nào đó thì tất cả các thông tin khác sẽ tự động cập nhật theo. Như vậy, sẽ tiết kiệm được rất nhiều về nhân lực, nhưng điều quan trọng hơn là nó chính xác, minh bạch và nhanh gọn khi giải quyết các thủ tục hành chính.
PV: Ngoài ưu điểm về quản lý dân cư thì còn ưu điểm gì khác không, thưa ông?
Ông Hoàng Văn Cường: Việc bỏ cách quản lý như hiện nay chắc chắn sẽ thuận lợi hơn và hạn chế được tình trạng bôi trơn khi người dân cần giải quyết công việc.
Theo ông Cường, khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ, sẽ dẫn đến việc dư thừa rất nhiều lao động thủ công. Khi chúng ta áp dụng cách quản lý bằng mã số định danh cá nhân thì những người làm các công việc như: lập tờ khai, thống kê, lập biểu mẫu,.. không cần thiết nữa. Như vậy, đây là điều kiện tốt để chúng ta tinh gọn bộ máy hành chính. Ngoài ra, nó cũng khắc phục được tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho dân.
Ảnh minh hoạ.
Ngoài ra, quản lý dân cư bằng các văn bản, giấy tờ như hiện nay thì chúng ta không biết được cụ thể, đầy đủ dòng di cư của người dân, đặc tính của vùng miền để có những phương thức đầu tư, phát triển hệ thống dịch vụ như: y tế, giáo dục, các dịch vụ xã hội khác. Ngoài ra, khi biết cụ thể, đầy đủ dòng di cư của người dân đến khu vực nào đó thì sẽ tìm được những lĩnh vực kinh doanh cho phù hợp với tâm lý, đặc điểm vùng, miền của nhóm dân cư mà họ di cư đến.
Trong tương lai, sử dụng mã số định danh cá nhân còn có thể nắm được dòng tiền của mỗi cá nhân đi từ đâu đến đâu, sẽ không thể trốn thuế được. Không những thế, việc khai báo tài sản cá nhân cũng sẽ minh bạch hơn vì máy móc không biết nói dối.
PV: Liệu bỏ sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân sẽ dẫn đến tình trạng người dân di cư vào các thành phố lớn, thưa ông?
Ông Hoàng Văn Cường: Điều đó không phụ thuộc vào chuyện chúng ta có hay không có sổ hộ khẩu. Chúng ta quản lý bằng mã số định danh cá nhân sẽ dễ dàng hơn khi quản lý bằng giấy tờ, khai báo. Người dân họ di cư nhưng không khai báo thì việc quản lý sẽ không hiệu quả. Nếu chúng ta quản lý bằng mã số định danh cá nhân, hệ thống thông tin điện tử sẽ khai báo dễ dàng. Thậm chí, nếu họ chỉ cần thực hiện hoạt động giao dịch điện tử thì ngay lập tức cơ quan chính quyền sẽ biết chính xác họ đăng nhập ở đâu, tạm trú ở khu vực nào, con họ có quyền học ở khu vực nào. Không còn chuyện đổ xô đi học ở các trường điểm, gây ra tình trạng có trường quá tải, trường khác lại rất ít học sinh. Điều đó cũng giảm bớt được mật độ tham gia giao thông.
Việc sử dụng mã số định danh cá nhân cũng là mốc mở đầu cho việc quản lý thông tin cá nhân từ lúc sinh ra đến lúc mất đi. Mỗi người dân chỉ cần đăng nhập mã số của mình thì tất cả thông tin liên quan đến người đó sẽ được máy móc quét ra đầy đủ.
PV: Xin cảm ơn ông!
Bây giờ chúng ta bước vào kỷ nguyên xã hội hóa thông tin, nên câu chuyện sổ hộ khẩu không còn giúp ích trong việc quản lý cho một xã hội hiện đại nữa. Chính phủ và bộ máy nhà nước đã nhận ra những phiền hà và đã đưa ra chính sách tức thời và đúng đắn của Đảng và Nhà nước.
Đến bây giờ, mỗi người đều có một mã số định danh là điều rất quan trọng, mọi công dân có quyền tự do cư trú, tự do đi lại. Điều này đã được ghi nhận ở trong Hiến pháp của Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Tôi thực sự cho rằng, đây là một đột phá rất lớn trong quản lý hành chính tại Việt Nam”.
