Bẵng đi một thời gian, hai người bệnh nhân quay trở lại, người báo tin con trai sắp chào đời, bệnh nhân nữ thì đã tìm được một người bạn khác. Đón con gái đi học về, mà lòng ngập tràn hạnh phúc
Hôm nay đến lịch khám thứ bảy. Đường vắng hơn ngày thường, sáng ra, nắng giữa mùa hạ đã chói chang, ve kêu râm ran đường phố. Màu phượng đỏ lẫn màu tím bằng lăng tạo nên cảm xúc xao xuyến của mùa hè.
Thứ bảy, bệnh nhân vắng hơn mọi ngày. Mình có nhiều thời gian hỏi bệnh và làm công việc tư vấn cho bệnh nhân hơn. Những ngày làm việc bình thường, dù đã cố gắng khám và tư vấn nhiều nhưng cũng không được vì bệnh nhân khám đông, sẽ không đủ thời gian nếu mình tư vấn quá nhiều.
Sáng nay, tái khám là một bệnh nhân đã khám mình từ nhiều tháng nay, tuổi còn trẻ nhưng cậu mắc căn bệnh này từ thời còn là sinh viên đại học, đã được 5 năm.
Lần này đến khám, vẻ mặt cậu căng thẳng hơn mọi ngày, lúng túng, ngại ngùng, cậu gãi đầu gãi tai và nói: Bác sĩ ơi, bác sĩ giúp cháu với. Bệnh tình của cháu cũng đã đỡ nhiều, cháu ăn được, ngủ được, đi làm tốt rồi nhưng dạo này vợ cháu nghi ngờ cháu có người khác bác sĩ ạ.
Khám tư vấn sức khỏe tâm thần cho người bệnh
Mình hỏi: Thế tôi hỏi thật cậu là cậu có thế không? Tại sao vợ cậu lại nghi ngờ?
- Cháu không có bất kỳ ai khác ngoài công việc và gia đình cô ạ nhưng vợ cháu vẫn nghi ngờ vì đã nhiều tháng nay, cháu không có nhu cầu sinh lý, vợ cháu thấy vậy nên nghi ngờ cháu, nghĩ cháu có người khác. Cháu không hiểu tại sao lại như vậy...
Quả thật như vậy thì đúng là oan quá rồi, cậu làm sao mà thanh minh, giải thích cho vợ được khi đó không phải là lỗi của cậu và thật sự mình cũng sơ suất dù cậu là bệnh nhân nhiều tháng nay nhưng mình khám cũng chưa đầy đủ, chưa hỏi kỹ về vấn đề sinh lý của người bệnh như thế nào?
Mình nói với cậu bệnh nhân:
- Cháu cần hiểu rằng, bản thân cháu mắc bệnh lo âu trầm cảm thường dẫn tới giảm ham muốn, cộng thêm việc dùng thuốc điều trị bệnh cũng có thể gặp tác dụng phụ lên chức năng sinh lý và gây giảm khả năng đó. Đợt này tôi sẽ thay đổi thuốc, lựa chọn thuốc ít ảnh hưởng hơn hy vọng điều vợ cháu nghi ngờ sẽ được giải tỏa. Lần sau cháu đi khám thì đưa vợ đi cùng, tôi sẽ giải thích cho vợ cháu hiểu.
Đây cũng là một trong nhiều trường hợp mà mình gặp phải nhưng có lẽ do văn hóa của người phương Đông còn ngại không nói ra những vấn đề mà họ cho là riêng tư khi đi khám bác sĩ, nhưng đó là những vấn đề rất quan trọng trong cuộc sống. Là một bác sĩ ngồi phòng khám, mình thừa nhận nhiều lúc hỏi bệnh và tư vấn cho bệnh nhân còn chưa kỹ càng. Có những buổi làm việc với chuyên gia người Đức, cả buổi chỉ khám và tư vấn cho một bệnh nhân, các chuyên gia Đức có nói rằng: “Chúng tôi là những người rất “giàu có” về thời gian”.
Cũng có những trường hợp, mình thực sự “bí” không biết nên tư vấn cho bệnh nhân như thế nào. Đó là trường hợp một bệnh nhân đi học ở nước ngoài về. Em có yêu một người, khi chuẩn bị kết hôn thì phát hiện người yêu mình nhiễm HIV. Khi đi du học em đã bị trầm cảm, lần này em lại bị sốc khi biết tin này. Chẳng biết tư vấn thế nào bây giờ? Nếu bảo em đi theo tiếng gọi của tình yêu thì em sẽ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống, còn bảo em thôi không yêu nữa cũng không được, như vậy là kỳ thị với người có H, là trái với lý lẽ của trái tim.
Cuối cùng, mình chỉ có thể giúp em hình dung ra viễn cảnh tương lai của em nếu em chọn lối này và sẽ như thế nào nếu em chọn lối kia và mong em hãy suy nghĩ cho kỹ để đưa ra được quyết định đúng cho mình.
Bẵng đi một thời gian, hai bệnh nhân đó quay trở lại khám. Mỗi người đều mang một tin vui đến cho bác sĩ, cậu bệnh nhân thông báo sắp sửa đón con trai chào đời, còn bệnh nhân nữ thì đã tìm được một người bạn khác và vẫn có thể giúp đỡ người bạn nhiễm HIV trong cuộc chiến đấu chống bệnh tật.
Một ngày làm việc kết thúc, về trường đón con gái đi học về, trong lòng tràn ngập niềm hân hoan...
BS. Yến Nhi
