Chiều 28/2, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị biểu dương 66 cô đỡ thôn bản tiêu biểu, đại diện cho gần 3.000 cô thôn bản từ các vùng miền khác nhau của cả nước, trong công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
Cô đỡ thô bản Lùng Thị Thắm truyền thông trực tiếp tại bản Lả Chà, xã Pa Tần,
huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên
Tại hội nghị, GS. TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Mặc dù Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng trong thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ trong đó có mục tiêu về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Nhưng bên cạnh đó, chúng ta vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Đó là sự khác biệt đáng kể về sức khỏe, tử vong mẹ, tử vong trẻ em giữa các vùng miền, giữa đồng bằng với vùng sâu vùng xa, giữa các dân tộc. Nhận thức được những khó khăn trong công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em, Bộ Y tế đã có chủ trương đào tạo các cô đỡ thôn bản người dân tộc thiểu số cho các vùng khó khăn. GS. TS Nguyễn Viết Tiến đánh giá “Đây là một giải pháp tạm thời nhưng rất hiệu quả trong giai đoạn hiện nay nhằm giúp gỡ bỏ những rào cản về địa lý, văn hóa và tài chính khiến phụ nữ người dân tộc thiểu số không thể tiếp cận được tới các dịch vụ khám thai, đỡ đẻ an toàn và chăm sóc sau sinh.”.
Cô đỡ thôn bản là những người dân tộc thiểu số, được lựa chọn từ chính cộng đồng dân tộc tại địa phương. Họ được đào tạo về y tế trong 6 tháng để có thể cung cấp dịch vụ làm mẹ an toàn cho phụ nữ mang thai tại các vùng sâu vùng xa còn nhiều khó khăn. Do cùng sống trong cộng đồng bản địa, hiểu phong tục tập quán, có cùng ngôn ngữ, cô đỡ thôn bản đã dễ dàng tiếp cận để tuyên truyền và cung cấp dịch vụ làm mẹ an toàn ngay tại thôn bản, buôn làng. Kể từ khi những cô đỡ thôn bản đầu tiên được đào tạo cách đây 25 năm, đến nay mô hình này đã được nhân rộng trên nhiều tỉnh.
Liên minh Châu Âu (EU) là nhà tài trợ ODA lớn nhất và là đối tác chiến lược của Việt Nam trong lĩnh vực y tế. Trong 20 năm qua, EU hỗ trợ Bộ Y tế trong nỗ lực giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ sơ sinh. Hoạt động Cô đỡ thôn bản là một trong những hợp tác quan trọng này.
Tham dự hội nghị, Tổng giám đốc Tổng bộ cơ quan hợp tác phát triển của EU, ông Stefano Manservisi cho biết: “ Chúng tôi vui mừng khi thấy Việt Nam thực hiện thành công việc giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi từ 51 vào năm 1990 xuống còn 24 vào năm 2013, và giảm tử vong bà mẹ từ 140 vào năm 1990 xuống còn 49(trong 100.000 ca sinh sống) vào năm 2013. Xu hướng này tiếp tục được duy trì vào những năm 2103-2105”.
EU tập trung hỗ trợ vào các tỉnh nghèo. Trong giai đoạn 2015-2017, cùng với sự hỗ trợ của EU, tỷ lệ các ca sinh do cô đỡ thôn bản đỡ đẻ tăng lên nhiều, cùng với đó là tử vong trẻ sơ sinh giảm ở tất cả 10 tỉnh ( Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Kon Tum, Gia Lai, Hà Giang, Lào Cai, Cao Bằng, Yên Bái, Đắc Nông).
Đại diện của Ủy ban Dân tộc miền núi, Phó Chủ nhiệm Phan Văn Hùng đánh giá cao vai trò của cô đỡ thôn bản: “ góp phần xóa những thôn, bản “trắng” về chăm sóc sức khỏe sinh sản”. Hoạt động của cô đỡ thôn bản được sự đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao của các già làng, trưởng bản và của các cấp chính quyền đại phương.
Sáng cùng ngày, 66 cô đỡ thôn bản tiêu biểu đã tham dự Lễ báo công tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và có cuộc gặp mặt với Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh. Ghi nhận đóng góp của đội ngũ cô đỡ thôn bản, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đã nhấn mạnh: “ Các cô đỡ thôn bản chính là những cánh tay nối dài của ngành y tế, là cầu nối giữa các cơ sở y tế với đồng bào dân tộc thiểu số, đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào... Ngành y tế cần phối hợp với các bộ/ngành, chính quyền và cấp ủy các địa phương nghiên cứu, đề xuất các chính sách để duy trì và phát triển mạng lưới cô đỡ thôn bản tại các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đảm bảo thực hiện tốt chế độ đãi ngộ để cô đỡ thôn bản yên tâm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao”.
