Hỏi: Bệnh đái tháo đường về sau sẽ bị tử vong vì biến chứng tim mạch phải không? Nghe nói đã bị đái tháo đường mà còn hút thuốc lá thì mắc biến chứng tim mạch nặng nề hơn, bắt buộc phải bỏ thuốc lá?
(Tạ Hoàng Hiện - Đồng Tháp)
Trả lời: Đái tháo đường là một bệnh mãn tính, thuộc nhóm các bệnh lý về chuyển hóa do hậu quả của tình trạng thiếu insulin tuyệt đối hoặc tương đối. Bệnh có đặc điểm tăng đường huyết cùng với các rối loạn quan trọng về chuyển hóa đường, đạm, mỡ, chất khoáng. Cả đái tháo đường týp 1 và týp 2 đều là yếu tố nguy cơ độc lập và mạnh cho bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não, bệnh động mạch ngoại biên, mù lòa và bệnh thận.
Ở những bệnh nhân đái tháo đường thì bệnh tim mạch là nguyên nhân chính gây tử vong. Có khoảng 80% tử vong và trên 75% bệnh nhân đái tháo đường nhập viện là do bệnh lý tim mạch (biến chứng sớm của bệnh mạch vành). Tần suất và độ nặng của bệnh vi mạch máu (bệnh lý thận, bệnh lý võng mạc, bệnh lý thần kinh, bệnh mạch máu nhỏ ngoại biên) có liên quan trực tiếp đến khoảng thời gian và mức độ nặng của tăng đường huyết ở đái tháo đường týp 1. Tuy nhiên bệnh mạch máu lớn (bệnh mạch vành, mạch máu não và mạch máu ngoại biên) thì liên hệ nhiều yếu tố và được xem là sự cộng hưởng của các yếu tố nguy cơ, có liên quan đến hiện tượng kháng insulin và tăng insulin máu (thí dụ: tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, béo phì, bất thường đông máu).
Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ gây ra xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành. Nguy cơ tim mạch tăng gấp đôi ở bệnh nhân đái tháo đường có hút thuốc lá. Dù tỉ lệ hút thuốc lá ở người đái tháo đường cũng tương tự người không bị đái tháo đường nhưng sự cấp thiết phải cai thuốc lá đặc biệt quan trọng ở nhóm bệnh nhân đái tháo đường. Ngoài việc đưa đến nguy cơ cao biến cố tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường thì hút thuốc lá còn dẫn đến nhiều hậu quả bất lợi khác cho cơ thể đã được xác định. Các chuyên gia ghi nhận việc hút thuốc lá chủ động hay thụ động (hít khói thuốc do người khác hút) đều gây ra tác hại như nhau, vì thế cần một môi trường trong lành không khói thuốc cho mọi người, nhất là trẻ em và người cao tuổi.
Bs.CkII. Đặng Minh Trí
