Người cao tuổi dễ viêm phổi khi trời lạnh
Thời tiết chuyển lạnh khiến nhiều người cao tuổi nhập viện vì viêm phổi, khó thở, sốt cao. Điển hình là bệnh nhân P.T.M. (75 tuổi, Hà Nội) được người nhà đưa đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương trong tình trạng khó thở, mệt lả, sau khi tắm nước ấm vào chiều muộn và trượt ngã trong nhà tắm. Kết quả thăm khám cho thấy bệnh nhân bị viêm phổi nặng, phải điều trị tích cực.
Tương tự, cụ N.T.L (78 tuổi, Hà Nội) nhập viện với sốt cao 39°C, ho nhiều, đờm đặc, khó thở. Cụ có tiền sử tai biến mạch máu não, yếu nửa người, gãy cổ xương đùi, nằm liệt giường hơn 2 năm. Hai ngày trước khi nhập viện, cụ bắt đầu, sốt, ho, uống thuốc hạ sốt tại nhà không đỡ. Khi vào viện, bác sĩ ghi nhận đờm trắng đục, phổi có viêm và tràn dịch màng phổi hai bên. Cụ được điều trị kháng sinh phổ rộng, thuốc giãn phế quản, hỗ trợ hô hấp bằng oxy lưu lượng cao và hút đờm tích cực để làm sạch đường thở, giảm nguy cơ suy hô hấp .
Biểu hiện mắc bệnh đường hô hấp ở người cao tuổi
Khi có các dấu hiệu mắc các bệnh về đường hô hấp cần đưa người cao tuổi đến cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp để được chẩn đoán bệnh.
- Sốt: có thể không sốt hoặc sốt không cao;
- Ho: ho ít, ho húng hắng kèm theo khả năng ho khạc đờm kém nên rất dễ bỏ sót.
- Một số biểu hiện lâm sàng khác: chảy nước mũi, đau ngực, rét run, khó thở,... Một số người bệnh thậm chí chỉ có biểu hiện rối loạn ý thức, chậm chạp, lú lẫn….
Chính vì vậy nên khi người cao tuổi mắc viêm phổi cũng khó phát hiện, dễ bỏ sót, kèm theo người cao tuổi thường đi khám bệnh muộn, khi bệnh đã nặng.
Bí quyết phòng bệnh hô hấp mùa lạnh ở người cao tuổi
Để đảm bảo sức khỏe trong mùa lạnh, người cao tuổi nên chú ý thực hiện một số biện pháp sau:
- Giữ ấm cơ thể
Mặc đủ ấm ngay cả khi ở nhà và khi ra ngoài bằng áo len, dạ, áo khoác, khăn quàng cổ, mũ len, đi tất. Mặc đủ ấm giúp cơ thể tránh được sự mất nhiệt khi trời lạnh. Có thể dùng khăn len che mũi, miệng nếu phải đi ra ngoài trời có gió lạnh để tránh hít phải không khí lạnh và khô dễ bị viêm mũi họng, thậm chí viêm phế quản, viêm phổi, bệnh phổi mạn tính… Mặc ấm càng cần thiết đối với một số người bị chứng dị ứng do lạnh: mẩn ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi, khó thở kiểu hen.
- Xây dựng chế độ ăn hợp lý
Bữa ăn dành cho người cao tuổi trong mùa lạnh cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng lượng đạm và đường từ thịt lợn nạc, tôm, cua, thịt gà, trứng, sữa,... Hạn chế các loại thịt mỡ, thịt đông lạnh, xúc xích, giò chả, bánh kẹo, nước ngọt hay bia rượu.
Nên ăn thức ăn nấu chín kỹ, mềm, dễ tiêu, số lượng ít nhưng chất lượng phải đảm bảo như súp, cháo thịt, các món hầm…
Chia thành nhiều bữa nhỏ, không nên dồn ép vào 1-2 bữa trong ngày sẽ làm cơ thể người già khó hấp thu. Buổi sáng và trưa nên ăn thức ăn giàu calo và bữa tối ăn nhẹ nhàng hơn kèm theo chút hoa quả.
Tránh ăn quá no, uống quá nhiều vào bữa tối vì có thể là nguyên nhân mất ngủ do đầy bụng chướng hơi, do đi tiểu nhiều. Tuyệt đối không dùng rượu để "chống rét" vì rượu gây dãn mạch, khi ra ngoài lạnh rất nguy hiểm. Ăn đúng bữa, ăn no vừa phải 70-80%.
- Sinh hoạt điều độ, tập luyện đúng cách
Người cao tuổi nên tập luyện thể dục thể thao ở cường độ nhẹ, đi lại, vận động đơn giản ở trong nhà khi thời tiết lạnh, tránh đi ra ngoài, nhất là khi có gió mùa. Vệ sinh thân thể, vệ sinh tai mũi họng và răng miệng sạch sẽ mỗi ngày để loại bỏ các tác nhân gây bệnh đường hô hấp.
Tập luyện đều đặn giúp cho khí huyết lưu thông, tinh thần sảng khoái; củng cố và tăng cường sự hoạt động của hệ tim mạch, hô hấp; giảm đường huyết; giảm mỡ máu; ăn uống chóng tiêu và giúp cho cơ thể tăng khả năng chịu lạnh.
Khi tập thể dục cũng phải chọn chỗ kín gió, ấm áp, thậm chí có thể tập ngay trong nhà khi thời tiết quá lạnh. Khi tập thể dục, đi bộ, chạy, chơi cầu lông…nên mặc áo khoác, khởi động kỹ cho người ấm lên sau đó mới bỏ áo ngoài và tập luyện. Người già nên chú ý chỉ tập luyện sao cho vừa sức và không nên cố tập khi thời tiết quá lạnh.
- Theo dõi sức khỏe thường xuyên
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh mạn tính (COPD, hen suyễn). Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc các bệnh về đường hô hấp cần đưa người cao tuổi đến cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp để được chẩn đoán bệnh. Đồng thời xác định các bệnh kèm theo để có hướng điều trị thích hợp. Nếu điều trị sớm các bệnh về đường hô hấp sẽ giúp kiểm soát và loại bỏ nhanh chóng bệnh, tránh biến chứng nguy hiểm.
