Giống như testosterone ở đàn ông, hoóc-môn sinh dục nữ (Female sex hormones) đóng vai trò quan trọng, tác động đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau ngay từ lúc dậy thì, như: duy trì sự trẻ trung, quyến rũ cho đến tăng cường trí nhớ, tính tập trung, ham muốn tình dục và cải thiện năng lượng..., thậm chí cả rủi ro gây ung thư vú.
Hoóc-môn sinh dục nữ là gì?
Hoóc-môn sinh dục nữ là vật thể vô hình không nhìn thấy, không chạm tay vào được nhưng nó lại đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sinh dục của phụ nữ, nó quy định sự khác nhau giữa đàn ông và đàn bà, đồng thời cũng quy định sự khác biệt trong hoạt động sinh dục của phái đẹp. Từ tuyến sinh dục và buồng trứng, hoóc-môn sinh dục nữ được bài tiết ra gồm hai loại, estrogen và progesterone.
Hoóc-môn estrogen thúc đẩy sự phát dục của cơ quan sinh dục nữ và giữ gìn những thuộc tính của phụ nữ còn progesterone lại làm lợi cho quá trình biến hóa sinh lý, giúp phụ nữ đảm nhận chức năng mang thai, duy trì nòi giống. Có thể hiểu nôm na hoóc-môn như là một loại hóa chất, một phần của hệ thống thông tin liên lạc trong cơ thể, kiểm soát các quá trình hoạt động của con người. Trong hai hoóc-môn này, estrogen được xem là quan trọng hơn cả, được sản xuất bởi buồng trứng (cũng như tuyến thượng thận và các mô mỡ, nhưng mức độ thấp hơn). Sau đó nó đi khắp cơ thể, kiểm soát một số lĩnh vực, từ chu kỳ kinh nguyệt cho đến kiểm soát trọng lượng cho đến điều tiết, kiểm soát mật độ xương…
Cơ chế suy giảm của estrogen theo thời gian diễn ra như thế nào?
Ở tuổi dậy thì, estrogen giúp cho bộ ngực phụ nữ phát triển, đồng thời hỗ trợ cho các đặc điểm sinh dục thứ phát, như lông mu, hông nang rộng phát triển theo. Nếu có thai, estrogen kết hợp với progesterone để ngưng quá trình tiếp tục rụng trứng giai đoạn thai kỳ. Khi về già, estrogen giúp giữ cho làn da và mái tóc trẻ trung và khỏe mạnh, đồng thời duy trì ham muốn tình dục tiếp tục tồn tại. Chưa hết, estrogen còn giữ cho xương chắc khỏe bằng cách ngăn chặn quá trình tạo xương tự nhiên chậm lại do tuổi cao.
Đến thời kỳ mãn kinh, cơ chế sản xuất estrogen của cơ thể giảm. Đây chính là lý do vì sao thời kỳ mãn kinh thường xuất hiện nhiều hiện tượng lạ, như âm đạo khô, bốc hỏa, tính khí thất thường, mất ham muốn tình dục, tăng cân, lão hóa da và tóc. Đây là hậu quả của sự biến động của hoóc-môn estrogen trong cơ thể tạo ra.
Liệu pháp thay thế hormone làm tăng nguy cơ ung thư vú
Các nhà nghiên cứu Mỹ cho biết sử dụng liệu pháp hormone trong hơn 15 năm sau khi mãn kinh sẽ làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ, đặc biệt là với những phụ nữ gầy. Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention.
Tác giả công trình - tiến sĩ Tanmai Saxena thuộc trường Y Keck thuộc Đại học Southern California, và các đồng nghiệp đã tiến hành phân tích về liệu pháp hormone hậu mãn kinh của hơn 55.000 phụ nữ trong gần 10 năm.
Nghiên cứu trên đã tìm ra rằng những phụ nữ dùng liệu pháp estrogen hơn 15 năm có tăng 19% nguy cơ mắc bệnh ung thư vú trong khi những người dùng liệu pháp thay thế hormone - gồm estrogen kèm progestin - trong 15 năm trở lên có nguy cơ ung thư tăng cao gấp 83% so với những phụ nữ chưa bao giờ dùng liệu pháp hormone hậu mãn kinh.
Đặc biệt, những phụ nữ có chỉ số cơ thể bằng hoặc thấp hơn (BMI) 30 hoặc ít hơn sẽ có nguy cơ ung thư vú tăng mạnh so với liệu pháp hỗn hợp - gồm estrogen và progestin - trong khi những phụ nữ có chỉ số BMI lớn hơn 30 sẽ ít có nguy cơ hơn.