Thiếu máu não thoáng qua là gì?
Thiếu máu não thoáng qua thường là hậu quả của các mảng xơ vữa động mạch, cục máu đông hoặc tình trạng hẹp động mạch cảnh. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời căn nguyên, người bệnh có nguy cơ cao tiến triển thành đột quỵ thực sự.
Người từng trải qua cơn thiếu máu não thoáng qua có thể gặp phải những ảnh hưởng kéo dài như mệt mỏi, suy nhược, giảm khả năng tập trung, mất trí nhớ tạm thời và rối loạn tâm lý (stress, lo âu), dù chức năng vận động có thể vẫn bình thường.
Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết nhằm xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.
Các xét nghiệm thường bao gồm: chụp CT hoặc MRI sọ não, siêu âm Doppler động mạch cảnh, chụp mạch DSA, xét nghiệm đường huyết, cholesterol, công thức máu, điện tim... nhằm đánh giá toàn diện tình trạng mạch máu và bệnh nền liên quan.
Một biến cố nguy hiểm nhưng thường bị xem nhẹ chính là cơn thiếu máu não thoáng qua.
Tùy theo mức độ, bệnh có thể được điều trị bằng thuốc chống đông máu, thuốc hạ huyết áp, thuốc kiểm soát mỡ máu và điều trị song song các bệnh nền kèm theo. Trong những trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp nội mạch đặt stent hoặc phẫu thuật bóc tách nội mạc động mạch cảnh khi có hẹp nặng động mạch.
Thay đổi lối sống để phòng ngừa thiếu máu não thoáng qua
Thay đổi lối sống đóng vai trò then chốt trong việc giảm các yếu tố nguy cơ gây thiếu máu não thoáng qua, đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe não bộ lâu dài.
Duy trì hoạt động thể chất đều đặn
Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện lưu thông máu, tăng độ đàn hồi thành mạch, hạ huyết áp, giảm đường huyết và cholesterol xấu. Đồng thời, hoạt động thể chất còn giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
Khuyến nghị: nên đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc tập yoga tối thiểu 150 phút mỗi tuần. Tránh ngồi lâu; cứ sau mỗi giờ làm việc, nên đứng dậy vận động nhẹ để kích thích tuần hoàn.
Ăn uống cân bằng để giảm mỡ xấu, tăng dưỡng chất bảo vệ mạch máu
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh giúp hạn chế hình thành xơ vữa mạch và cải thiện lưu thông máu não.
Nên bổ sung rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo giàu omega-3; đồng thời giảm muối, đường, chất béo bão hòa (như mỡ động vật, nội tạng, thực phẩm chiên rán). Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn và nước ngọt có gas.
Uống đủ nước (1,5–2 lít/ngày), hạn chế rượu bia. Một ly rượu vang nhỏ mỗi ngày có thể tốt cho tim mạch, nhưng lạm dụng sẽ phản tác dụng.
Không hút thuốc, hạn chế rượu bia
Hút thuốc lá làm co hẹp mạch máu và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Rượu bia gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh tim mạch nền.
Do đó, bỏ thuốc lá và hạn chế bia rượu là biện pháp hiệu quả hàng đầu trong phòng ngừa thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ.
Quản lý stress và đảm bảo giấc ngủ chất lượng
Căng thẳng kéo dài và mất ngủ khiến hệ thần kinh thực vật bị rối loạn, dẫn đến tăng huyết áp và tim đập nhanh – những yếu tố nguy cơ gây cơn thiếu máu não thoáng qua.
Hãy dành thời gian thư giãn mỗi ngày bằng cách thiền, đọc sách, đi dạo hoặc nghe nhạc nhẹ. Ngủ đủ 7–8 giờ mỗi đêm, tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ. Nếu bị mất ngủ mãn tính, nên đi khám chuyên khoa để được hỗ trợ.
Kiểm soát bệnh lý nền
Người mắc tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, rung nhĩ... cần tuân thủ điều trị, tái khám định kỳ và không tự ý ngưng thuốc dù triệu chứng đã giảm. Kiểm tra định kỳ huyết áp, đường huyết, mỡ máu là biện pháp thiết thực để phòng ngừa tái phát.
Chủ động tầm soát nguy cơ tim mạch, não mạch
Ngay cả khi chưa từng bị thiếu máu não thoáng qua, những người có yếu tố nguy cơ như trên 50 tuổi, béo phì, ít vận động hoặc có tiền sử gia đình đột quỵ nên chủ động tầm soát. Các xét nghiệm khuyến nghị gồm siêu âm Doppler mạch cảnh, đo điện tim (ECG hoặc Holter ECG), kiểm tra chức năng gan, thận, lipid máu và HbA1C định kỳ.
Tóm lại: Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp ngăn ngừa thiếu máu não thoáng qua mà còn bảo vệ toàn diện hệ tim mạch và thần kinh giữa nhịp sống hiện đại đầy áp lực.
Đừng chờ đến khi bệnh xuất hiện mới hành động. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ mỗi ngày: ăn uống lành mạnh hơn, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên và từ bỏ những thói quen gây hại.
Thiếu máu não thoáng qua là lời cảnh báo sớm của cơ thể và nếu biết phòng ngừa từ hôm nay, bạn hoàn toàn có thể tránh được nguy cơ đối mặt với căn bệnh nguy hiểm này.
