Chơi đào, quất là phong tục truyền thống mỗi khi Tết đến xuân về của người miền Bắc. Thiếu cành đào, cây quất thì dù mâm cao cỗ đầy thế nào cũng khó ra được cái không khí Tết. Ở Hà Nội, có rất nhiều chợ hoa Xuân bắt đầu rục rịch mở cửa từ 23 tháng Chạp tới tận chiều muộn 30 Tết. Mua càng sát ngày thì giá càng đắt nhưng bù lại sẽ tươi hơn những gốc đã đánh từ lâu.
Cách chọn đào đẹp
Đào có nhiều loại: về màu sắc có đào bích (cánh hồng đậm), đào phai (cánh hồng nhạt), đào trắng; về dáng có đào thế (dáng lạ, dáng phong thủy), đào cảnh (dáng tròn thông thường), đào rừng (dáng hoang dã, tự nhiên).
Có gia đình thích trồng cả chậu đào để tươi lâu nhưng cũng có nhà chỉ cắm đào lọ hoặc do sở thích hoặc do diện tích nhà không cho phép. Tiêu chuẩn đào và quất nói chung đều phải có đầy đủ: nụ, hoa, quả và lộc non.
Đối với đào cành:
- Bạn nên chọn loại tán tròn, các nhánh phân bố cân đối bởi khi cắm trong lọ cao, nếu các nhánh không đều nhau sẽ rất khó để cố định chúng. Các nhánh đâm ra từ cùng một thân, nhiều cành dăm nhỏ.
- Nụ nhiều, rải đều từ đầy chí cuối. Nụ mập, cánh hoa kép, dày, màu tươi thắm.
- Gốc thẳng, khỏe.
- Nên mua đào cành sát Tết bởi chúng nhanh tàn hơn đào cây, mua trước Tết khoảng 3 ngày để mùng 1 khai Xuân chúng nở rộ.
- Với đào rừng quen với thời tiết giá lạnh, muốn hoa nở nhanh, có thể đốt gốc, bôi vôi quanh gốc, đặt cành trong phòng ấm, nhiều đèn và thả vitamin B1 vào nước cắm đào để bổ sung dưỡng chất.
- Nếu đào nở nhanh quá có thể kìm hãm bằng cách giữ đào trong bình lạnh chứa sỏi hoặc dùng dao cứa một vòng quanh thân đào để ngăn cản việc cung cấp dinh dưỡng cho hoa, nó sẽ nở chậm hơn.
Đối với đào cây:
- Đào trồng trong chậu nở chậm hơn đào cành. Vì thế, bạn nên mua những gốc đã có hoa sẵn. Nếu mua cây chưa ra hoa sát Tết thì không chắc chúng có nở kịp hay không. Riêng năm nay thời tiết ấm nên đa số hoa đã nở sẵn từ trước, bạn lại nên chọn những cây còn nhiều nụ để trong Tết chúng tiếp tục nở.
- Đào cảnh trồng trong chậu có nhiều dáng nên bạn có thể lựa chọn dáng nào hợp với sở thích của bản thân. Có người thích dáng tròn nhưng có người lại mê dáng bất đối xứng, dáng lộc, dáng vươn lên...
- Thường xuyên tưới nước nhưng với lượng ẩm vừa đủ để đào được bền, tươi lâu. Quá nhiều nước, đào sẽ thối rễ.
- Năm nay, Tết đến muộn nên đa số đào đã nở hoa. Số lượng những gốc đào đẹp còn lại không nhiều nên các nhà vườn tranh thủ "ngụy trang" bằng những bông hoa, cành lộc giả. Nếu không tinh mắt, bạn sẽ rất dễ bị đánh lừa mà mua phải những cành cây kém sắc này để trang hoàng nhà cửa. Bạn nên để ý kỹ phần gốc hoa, gốc lá xem có bị gắn keo hay không.
Cách chọn quất đẹp
Chơi quất không khắt khe như đào nhưng lại có khá nhiều tiêu chuẩn. Một người chơi quất khó tính thường yêu cầu cây phải có đủ lá, lộc non, hoa nở, nụ, quả xanh và quả chín tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy.
- Về dáng cây, không có tiêu chuẩn cụ thể nào bởi cũng có người thích quất dáng tròn nhưng cũng có người thích quất có dáng lạ, chia ra nhiều tán. Nhìn chung, cây chỉ cần có dáng chắc chắn, vững vàng là ổn.
- Gốc cứng cáp, thân thẳng.
- Lá to, xanh đậm, bóng mượt và không cần phân bố quá dày. Không nên chọn những cây có lá nhỏ và vàng bởi nhiều khả năng có hiện tượng thối rễ. Dù có chăm sóc hay đánh gốc trồng xuống đất cũng không cứu vãn được.
- Quả to tròn, căng mẩy, màu cam tươi. Nếu quá sai quả thì chất dinh dưỡng nuôi chúng sẽ không đủ, quả sẽ còi và xấu.
- Hoa và quả phải phân bố đều ở các phía, không nên chọn những cây hoa quả lệch về một phía vừa không đẹp mắt lại khó bày trong nhà.
- Khi vận chuyển cây từ chợ hoa về nhà, bạn lưu ý giữ cây thăng bằng, không làm đổ hay vỡ bầu để tránh rễ cây bị đứt. Vì thế, bạn nên bọc nilon gia cố quanh bầu đất và buộc chắc lên xe.
- Khi cho cây và chậu nên lót rơm hay xỉ để thoát khí, đặt bầu đất cân đối, sau đó chèn đất xung quanh, cuối cùng rải sỏi trắng và tưới nước. Luôn giữ độ ẩm vừa phải cho đất
- Nếu có điều kiện, bạn nên mua quất tại vườn để chọn được cây ưng ý nhất, giá cả cũng phải chăng hơn.
- Lưu ý chọn những cây có thân còn non, mơn mởn, hoa và quả còn nhiều. Nếu cây chín lâu rồi thì quả và lá bắt đầu rụng, sắc lá trông xác xơ.
- Nhiều nhà vườn còn tân trang cho cây nhà mình bằng cách dán thêm quả và lá cây. Bạn có thể rung nhẹ vào gốc cây để xem có quả nào bị gắn hay không. nhưng nhìn chung việc này rất khó khăn vì quất có lá xum xuê hơn đào.
Nguyên Chi tổng hợp
