1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người nhiễm HIV
Chế độ ăn uống đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe của người nhiễm HIV. Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) tấn công hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể mất khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng, dễ sụt cân và suy kiệt...
Nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách, tình trạng này có thể tiến triển thành hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS). Vì vậy, dinh dưỡng hợp lý là yếu tố then chốt giúp người bệnh duy trì sức khỏe, tăng sức đề kháng và kiểm soát triệu chứng.

Người nhiễm HIV nên áp dụng chế độ ăn chống viêm, tập trung vào các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng thực vật, vitamin, khoáng chất và protein để tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
2. Vai trò của chế độ ăn cân bằng
Một chế độ ăn cân bằng giúp người nhiễm HIV phòng ngừa nhiễm trùng, kiểm soát triệu chứng và duy trì cân nặng ổn định. Nếu thiếu dinh dưỡng, bệnh nhân có thể gặp các vấn đề như mất cơ, sụt cân, rối loạn lipid máu (tăng cholesterol, đường huyết), thiếu vitamin và khoáng chất – dẫn đến suy dinh dưỡng…. Trong khi đó, tình trạng này hoàn toàn có thể ngăn ngừa bằng cách duy trì chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và bổ sung đủ nước mỗi ngày.
3. Áp dụng chế độ ăn chống viêm
Người nhiễm HIV được khuyến khích tuân thủ chế độ ăn chống viêm, giàu vitamin, khoáng chất, thực vật và protein để chống nhiễm trùng và hỗ trợ hệ miễn dịch. Theo đó, nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, cung cấp đủ năng lượng và calo để ngăn ngừa sụt cân và duy trì thể trạng khỏe mạnh.
Khi gặp các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy hoặc chán ăn, nên ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu như:
- Cơm với sữa đông
- Cháo
- Khoai tây luộc
- Sữa bơ hoặc sữa chua…
4. Tuân thủ nguyên tắc an toàn thực phẩm
Do người nhiễm HIV dễ mắc nhiễm trùng đường tiêu hóa, họ cần đặc biệt tuân thủ các nguyên tắc an toàn thực phẩm sau:
- Không ăn thực phẩm sống hoặc tái (thịt, cá, trứng chưa chín kỹ)
- Tránh sữa và các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng
- Đảm bảo bốn bước an toàn: Làm sạch – Phân loại – Nấu chín – Làm lạnh/bảo quản đúng cách
5. Thành phần cần có trong bữa ăn hàng ngày
- Carbohydrate: Cung cấp năng lượng cho cơ thể; nên chọn carbohydrate phức tạp (như ngũ cốc nguyên cám, yến mạch) thay cho loại đơn giản, đặc biệt với người bị tiểu đường.
- Protein: Giúp phục hồi mô và ngăn ngừa mất cơ.
- Người ăn mặn: Dùng thịt nạc, cá.
- Người ăn chay: Dùng sữa, chế phẩm từ sữa và các loại đậu.
- Chất béo: Cung cấp năng lượng, ưu tiên chất béo tốt từ cá, dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt.
- Thực phẩm chống viêm: Bao gồm cá giàu omega-3, quả mọng, cần tây, bông cải xanh, các loại hạt, dầu ô liu và gia vị tự nhiên.
- Thực phẩm tốt cho đường ruột: Bổ sung men vi sinh (probiotic) và chất xơ tiền sinh học (prebiotic) để cải thiện tiêu hóa.
- Thực phẩm bổ sung: Có thể dùng thêm các chế phẩm bổ sung vi chất hoặc thực phẩm giàu năng lượng, protein khi cần.
6. Điều chỉnh dinh dưỡng khi gặp tác dụng phụ của thuốc
Cả HIV và thuốc điều trị HIV (ARV) đều có thể gây ra các vấn đề về dinh dưỡng như chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khó nuốt. Trong những trường hợp này, người nhiễm HIV nên:
- Chia nhỏ bữa ăn, ăn các món mềm, dễ tiêu.
- Bổ sung thêm thực phẩm giàu calo, protein, probiotic và prebiotic để hỗ trợ tiêu hóa và tăng năng lượng.
- Có thể dùng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng nếu được bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng chỉ định.
Dinh dưỡng là nền tảng quan trọng giúp người nhiễm HIV duy trì sức khỏe, tăng khả năng miễn dịch và giảm biến chứng. Một chế độ ăn chống viêm, cân bằng, giàu protein và vitamin, kết hợp thói quen ăn uống an toàn và khoa học, sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn tình trạng sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Mời độc giả xem thêm: