Khi nhiệt độ giảm, đường hô hấp trở nên nhạy cảm hơn với virus và các yếu tố kích thích, khiến ho xuất hiện thường xuyên, dai dẳng. Ho không chỉ gây mệt mỏi mà còn làm gián đoạn giấc ngủ, kéo dài thời gian hồi phục. Trong y học tự nhiên, trà ấm được xem là biện pháp hỗ trợ đơn giản nhưng hiệu quả, vừa giúp giữ ấm cơ thể vừa làm dịu niêm mạc họng.
1. Những loại trà giúp giảm ho, dễ làm tại nhà
Dưới đây là ba loại trà đã được khoa học ghi nhận có lợi cho việc giảm ho, đặc biệt trong mùa đông.
1.1 Trà mật ong làm giảm ho, dễ ngủ
Trà mật ong là một biện pháp tự nhiên, đơn giản giúp làm dịu đau họng và giảm ho khi cảm lạnh. Bằng chứng khoa học cho thấy mật ong có thể làm giảm ho về đêm và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Một tổng quan năm 2018 trên Thư viện Cochrane ghi nhận mật ong có hiệu quả tương đương, thậm chí tốt hơn, một số thuốc ho không kê đơn trong việc giảm triệu chứng ho.
Lưu ý, không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc botulism ở trẻ sơ sinh.
Cách pha: Hòa 1 thìa canh mật ong vào 1 cốc nước sôi, thêm 1 thìa canh nước cốt chanh để tăng hương vị. Nên ưu tiên sử dụng mật ong hữu cơ.
Mật ong có hiệu quả tương đương, thậm chí tốt hơn, một số thuốc ho không kê đơn trong việc giảm triệu chứng ho.
1.2 Trà rễ cam thảo làm dịu đường hô hấp
Rễ cam thảo là dược liệu được sử dụng từ hàng nghìn năm trong nhiều hệ thống y học cổ truyền, bao gồm Assyria, Ai Cập, Hy Lạp, Ả Rập, Trung Quốc, Tây Tạng và Ấn Độ. Trong y học cổ truyền, rễ cam thảo thường được dùng để hỗ trợ điều trị ho, hen suyễn, làm dịu niêm mạc hô hấp và thúc đẩy quá trình lành vết thương.
Theo Trung tâm Quốc gia về Y học Bổ sung và Tích hợp (NCCIH), cam thảo còn được ứng dụng trong điều trị các bệnh liên quan đến phổi, gan và mạch máu. Về mặt khoa học, một bài tổng quan công bố năm 2015 trên tạp chí Acta Pharmaceutica Sinica B cho thấy một số nghiên cứu đã ghi nhận cam thảo có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn, nấm và một số loại virus.
Ngoài ra, nghiên cứu năm 2018 đăng trên Bioorganic & Medicinal Chemistry cho thấy, chiết xuất cam thảo có thể làm giảm tần suất ho từ 30% đến 78%. Tuy nhiên, nghiên cứu này được thực hiện trên mô hình động vật, vì vậy cần thêm các thử nghiệm lâm sàng trên người để khẳng định hiệu quả và mức độ an toàn khi sử dụng lâu dài.
Mặc dù trà cam thảo có hiệu quả trong việc giảm ho, nhưng phụ nữ mang thai nên tránh dùng. Ngoài ra, tiêu thụ một lượng lớn trà này có thể dẫn đến tăng huyết áp và giảm kali.
Cách pha trà: Bạn có thể pha trà rễ cam thảo bằng cách cho một thìa canh rễ cam thảo thái nhỏ vào 1 cốc nước. Đun sôi trong 10 phút, sau đó lọc và uống. Bạn cũng có thể mua trà cam thảo pha sẵn ở cửa hàng gần nhà.
1.3 Trà gừng giảm viêm
Trà gừng là một trong những biện pháp tự nhiên thường được sử dụng để hỗ trợ giảm ho và đau họng. Gừng chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, nổi bật là đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, giúp làm dịu niêm mạc họng và đường thở bị kích ứng khi ho.
Một nghiên cứu công bố năm 2015 cho thấy các đặc tính chống viêm và chống oxy hóa của gừng có thể góp phần giảm kích ứng đường hô hấp. Bên cạnh đó, nghiên cứu năm 2017 ghi nhận gừng có tác dụng ức chế phản xạ ho trên mô hình chuột lang, cho thấy tiềm năng hỗ trợ giảm ho về mặt sinh học. Tuy nhiên, các kết quả này chủ yếu dựa trên nghiên cứu tiền lâm sàng và cần thêm bằng chứng từ các thử nghiệm trên người.
Trà gừng thường được sử dụng để hỗ trợ giảm ho và đau họng.
Dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, gừng có thể gây khó chịu dạ dày hoặc ợ nóng ở một số người, đặc biệt khi dùng với lượng lớn. Ngoài ra, gừng có khả năng tương tác với một số thuốc, điển hình là thuốc chống đông máu, do đó cần thận trọng khi sử dụng thường xuyên hoặc kéo dài.
Cách pha trà gừng: Gừng tươi rửa sạch, băm nhỏ hoặc thái lát mỏng, cho vài lát vào nồi cùng 3–4 cốc nước. Đun sôi khoảng 15 phút, sau đó lọc lấy nước để uống khi còn ấm.
Lưu ý, các loại trà thảo mộc như trà gừng chỉ mang tính hỗ trợ làm dịu triệu chứng. Nếu tình trạng ho kéo dài, ho nhiều về đêm, kèm sốt, khó thở hoặc đau ngực, người bệnh nên đi khám để được đánh giá và điều trị y tế phù hợp.
2. Lưu ý khi dùng trà thảo mộc để giảm ho
Chỉ mang tính hỗ trợ: Trà thảo mộc giúp làm dịu cổ họng và giảm triệu chứng ho nhẹ, không thay thế thuốc điều trị, đặc biệt trong các trường hợp ho kéo dài hoặc do bệnh lý.
Không dùng quá liều: Uống với lượng vừa phải, tránh lạm dụng vì một số thảo mộc có thể gây tác dụng phụ khi dùng nhiều hoặc kéo dài.
Thận trọng với bệnh nền và thuốc đang dùng: Một số loại trà như cam thảo, gừng có thể tương tác với thuốc (thuốc huyết áp, thuốc chống đông máu…) hoặc không phù hợp với người có bệnh nền nhất định. Phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ nhỏ: Nên tham khảo ý kiến nhân viên y tế trước khi sử dụng.
Theo dõi phản ứng của cơ thể: Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, ợ nóng, dị ứng, cần ngừng sử dụng. Đi khám khi ho kéo dài trên 2–3 tuần, ho kèm sốt cao, khó thở, đau ngực hoặc ho ra máu cần được thăm khám y tế kịp thời.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất thông tin, không thay thế lời khuyên y tế.
Mời bạn xem thêm video:
Những cách tự nhiên giúp trẻ giảm ho, sổ mũi hạn chế dùng thuốc
