Thông tin trên được các chuyên gia y tế của Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ tại buổi trao đổi về bạo lực học đường diễn ra chiều 22/5 tại Viện Sức khỏe Tâm thần.
Bị bạn bắt nạt, nữ sinh kể chuyện với mẹ thì "mẹ cho rằng đây là việc trẻ con"
BS Đỗ Thùy Dung, Phòng Sức khỏe tâm thần trẻ em và vị thành niên (M4), Viện Sức khỏe tâm thần cho biết mới đây, Viện tiếp nhận P.T.D. (học sinh lớp 8 ở Bắc Ninh) được gia đình đưa đến khám trong tình trạng buồn chán, từng rạch tay tự hủy hoại bản thân và có ý định tự sát.
Theo lời kể của người nhà, D. học giỏi nhưng ít chơi với các bạn ở lớp, chỉ có một vài bạn thân ngoài lớp học. Khoảng một năm nay, D. có căng thẳng với một nhóm bạn nữ trong lớp. Các bạn hay nói mỉa mai chê bai về ngoại hình, nói xấu D. kiêu chảnh và khinh người, cho rằng D. hay có thói quen... nhìn đểu.
Nhóm bạn nữ trong lớp thường hay đe dọa, xúc phạm, thỉnh thoảng khi tan học nhóm bạn có chặn D. ỏ phía ngoài trường để gây gổ, đã có lúc D. bị đánh. Nhóm bạn dọa nếu mách giáo viên hoặc bố mẹ sẽ bị đánh nhiều hơn nên D. không dám báo cho gia đình, cô giáo.
Chia sẻ với bác sĩ, D. kể có lần nói với mẹ về việc gặp một vài vấn đề với bạn trên lớp, nhưng không nói cụ thể bị bắt nạt. Lúc ấy mẹ cho rằng đây là việc trẻ con, tuổi học trò nên nói D. tự giải quyết.
Sau khi bị bắt nạt kéo dài gần 1 năm, D. luôn trong tình trạng lo lắng, căng thẳng và sợ hãi, dễ cáu gắt nổi nóng với người thân, học tập bị giảm sút.
Khoảng 2 tuần trước khi vào viện D. tự ý nghỉ hẳn học ở nhà, chỉ ở trong phòng khóc lóc, có suy nghĩ tiêu cực bi quan, không muốn sống, có ý nghĩ tự sát để giải thoát, có hành vi rạch tay để làm đỡ căng thẳng. Lúc này, gia đình lo lắng nên đưa con đi khám và được nhập viện.
Bệnh nhân đã được điều trị bằng thuốc và liệu pháp tâm lý. Sau 21 ngày điều trị nội trú, bệnh nhân có khí sắc khá hơn, giảm ý tưởng tự sát, kiểm soát và giảm hành vi tự hủy hoại, ăn uống tốt hơn và giấc ngủ cải thiện.
Khuyến cáo từ chuyên gia: Không nên bỏ qua bất cứ chia sẻ "bị bắt nạt" nào của trẻ
Chia sẻ với báo chí, BSCK II Nguyễn Hoàng Yến - Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, hành vi bắt nạt là vấn đề nghiêm trọng ở trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi đi học. Có nhiều hình thức bắt nạt như: bắt nạt thể chất (làm tổn thương cơ thể của ai đó hoặc làm hỏng tài sản của họ); bắt nạt bằng lời nói; bắt nạt bằng quan hệ xã hội (sử dụng mối quan hệ để làm tổn thương người khác); bắt nạt qua mạng...
"Trong số các hành vi bắt nạt thì bắt nạt bằng lời nói là phổ biến nhất. Theo các nghiên cứu thông thường, hành vi bắt nạt sẽ bắt đầu bằng bắt nạt bằng lời nói như lan truyền tin đồn, lời nói dối, chế nhạo giọng nói, đưa ra những lời lăng mạ, làm cho ai đó trở thành trò cười... Hành vi này thường sử dụng ở nữ giới"- BS Yến thông tin.
Tại Viện Sức khỏe Tâm thần đã tiếp nhận không ít trường hợp bị bạo lực học đường, bắt nạt trên mạng khiến các em bị trầm cảm, học hành sa sút, rối loạn hành vi, có ý định tự sát...
Trẻ em bị bắt nạt nếu bị đánh đập có thể bị tổn thương cơ thể nhưng đáng ngại là những tổn thương về mặt tinh thần trầm trọng. Một nghiên cứu cũng chỉ ra những cá nhân từng bị bắt nạt trên mạng cho biết mức độ trầm cảm và ý định tự tử cao hơn, cũng như gia tăng cảm xúc đau khổ, thái độ thù địch bên ngoài và hành vi phạm pháp.
"Bên cạnh đó, trẻ bị bắt nạt có các yếu tố gây căng thẳng về tâm lý. Trong khi bị bắt nạt kích hoạt hệ thống stress tập trung vào trục vùng dưới đồi tuyến yên thượng thận (HPA). Sự ảnh hưởng của corticoid và các hormone khác trong stress có thể liên quan đến các vấn đề rối loạn giấc ngủ, cảm xúc, chú ý, học tập…"- BS Hoàng Yến cho hay.
Để phòng ngừa nạn bắt nạt học đường, BSCK II Nguyễn Hoàng Yến cho rằng cần xây dựng môi trường nhà trường nói không với bắt nạt học đường; giáo dục cho học sinh về việc tôn trọng quyền cá nhân, sức khoẻ, nhân phẩm của người khác; tăng cường vai trò của giáo viên, nhân viên tâm lý và gia đình trong đánh giá và giải quyết các vấn đề về bắt nạt học đường. Bên cạnh đó, cần khuyến khích những phương thức ứng phó thích hợp và tìm kiếm sự hỗ trợ.
Cùng với chương trình truyền thông, cần sự hợp tác liên ngành trong việc giải quyết bắt nạt học đường; chương trình bao gồm các đường dây nóng về giáo dục, xử lý các khủng hoảng…
Các chuyên gia cho hay, dù tác hại của bắt nạt học đường rất lớn nhưng không ít cha mẹ, giáo viên vẫn cho rằng đó là "mâu thuẫn trẻ con", lờ đi hoặc để con đơn độc tự giải quyết. Một số thầy cô có gọi học sinh bắt nạt bạn vào để nhắc nhở nhưng hình thức xử phạt hoặc nhắc nhở quá nhẹ, không chấm dứt tình trạng bắt nạt.
Do đó, cha mẹ hay thầy cô không nên bỏ qua bất cứ chia sẻ "bị bắt nạt" nào của trẻ. Cha mẹ và thầy cô cần tìm cách cùng con (học sinh) giải quyết để chấm dứt triệt để tình trạng bắt nạt mà không để chúng leo thang và dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng.