Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh viêm nha chu là một bệnh nhiễm khuẩn phổ biến ảnh hưởng đến khoảng 20-50% dân số thế giới,[5]
- Bệnh có khởi nguồn từ mảng bám răng - hình thành khi vi khuẩn tương tác với tinh bột và đường trên bề mặt răng (do đánh răng không kĩ hay do bệnh lý) [2].
- Vi khuẩn từ mảng bám có thể gây viêm nướu [1]. Viêm nướu là tình trạng nướu bị kích thích và viêm một phần nướu xung quanh chân răng. Viêm nướu có thể được chữa trị hoàn toàn khi được điều trị đúng cách và chăm sóc răng miệng tốt tại nhà [1,3.4].
- Viêm nướu nếu không được điều trị có thể gây viêm nha chu, cuối cùng tạo nên túi nha chu phát triển giữa nướu và răng chứa đầy vi khuẩn (hinh 1). Theo thời gian, các túi này trở nên sâu hơn, chứa nhiều vi khuẩn hơn. Nếu không được điều trị, những nhiễm trùng này gây mất mô nướu và xương ổ răng hay nghiêm trọng hơn có thể khiến cho người bệnh bị mất răng [1,3].
Ảnh minh hoạ
Triệu chứng bệnh
Các triệu chứng thông thường của bệnh viêm nha chu: [1,3,4]
- Nướu bị sưng đỏ, dễ chảy máu răng
- Tăng tiết dịch nướu
- Nướu không bao chặt răng làm cho răng trông dài hơn bình thường
- Hôi miệng
- Răng lung lay, đau khi ăn
Biến chứng của bệnh viêm nha chu:
- Biến chứng tại chỗ: Bệnh viêm nha chu có thể gây mất răng.
- Biến chứng toàn thân: Trong một số trường hợp vi khuẩn từ các túi nha chu có thể xâm nhập vào máu gây những biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng máu, viêm nội tâm mạc bán cấp do vi khuẩn, viêm cầu thận….
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu
Nguyên nhân chính gây viêm nha chu là vi khuẩn từ mảng bám răng .Tuy nhiên có một số thói quen và bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: [1]
- Chăm sóc răng miệng không đúng cách.
- Hút thuốc lá.
- Béo phì, người cao tuổi.
- Suy dinh dưỡng hay thiếu vitamin C,D.
- Thay đổi nội tiết tố như mang thai hoặc giai đoạn mãn kinh.
- Sử dụng thuốc có tác dụng phụ gây khô miệng.
- Bệnh suy giảm miễn dịch.
- Một số bệnh khác như bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, bệnh tim mạch.
Phòng ngừa bệnh
- Vệ sinh răng miệng đúng cách.
- Chải răng đúng cách để tránh gây tổn thương cho nướu. Chải răng đúng cách như sau:[6]
- Đặt bàn chải nghiêng một góc 45 độ với hàm, chải vòng tròn theo chiều dọc của răng, chải lần lượt theo từng nhóm gồm 2-3 chiếc răng, thực hiện liên tục đến khi đi hết bề ngoài của hàm.
- Đưa bàn chải vào bề mặt bên trong của các răng, cách chải tương tự như mặt ngoài.
- Đến vị trí các răng cửa phía trước, đặt bàn chải theo chiều dọc, ngửa đầu bàn chải và đưa vào mặt bên trong của hàm trên, thực hiện động tác lên – xuống để chải các răng cửa phía trên.
- Thực hiện tương tự với các răng cửa phía dưới.
- Đặt bề mặt lông bàn chải tiếp xúc với bề mặt nhai của các răng hai bên, chải từ trước ra sau.
- Dùng lông bàn chải hoặc dụng cụ chải lưỡi để loại bỏ các mảng bám thức ăn trên bề mặt lưỡi.
- Súc miệng lại bằng nước sạch 3 – 4 lần để đảm bảo làm trôi hết các vụn thức ăn, các mảng bám và kem đánh răng.
- Sử dụng nước súc miệng để đánh bay triệt để các mảng bám và giúp hơi thở thơm mát hơn.
- Khám răng định kì sáu tháng 1 lần.
Các biện pháp điều trị bệnh Nha chu
Mục tiêu của việc điều trị viêm nha chu là làm sạch mảng bám và các túi nha chu xung quanh răng và ngăn chặn tổn thương cho xương ổ răng. Việc điều trị phải đi kèm với việc thay đổi lối sồng như bỏ thuốc lá, chải răng ngay sau khi ăn. Tùy theo tình trạng bệnh mà nha sĩ có thể thực hiện các biện pháp sau đây: [3,4]
- Cạo vôi để loại bỏ cao răng và vi khuẩn khỏi bề mặt răng và bên dưới nướu.
- Bào láng gốc răng (Root planing) làm mịn bề mặt chân răng, ngăn chặn tích tụ cao răng và vi khuẩn.
- Điều trị nhiễm khuẩn: Kháng sinh thường được sử dụng là Spiramycin kết hợp với Metronidazole.
PGS.TS Nguyễn Phú Thắng
Trưởng Bộ môn Phẫu thuật trong miệng, Viện đào tạo Răng Hàm Mặt, Đại học Y Hà Nội
