Một số bệnh nhân thủy đậu đến viện trong tình trạng mụn mủ rải rác khắp mặt và thân mình, các mụn mủ này có nguy cơ để lại sẹo rỗ, ảnh hưởng rất nhiều đến thẩm mỹ. Không những thế, đôi khi sẹo thủy đậu để lại trên mặt còn là một nỗi ám ảnh dai dẳng.
Trẻ em có sức đề kháng kém hơn người lớn. Do đó có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu cao hơn. Ngoài ra, trẻ nhỏ là nguyên nhân lây truyền bệnh thủy đậu phổ biến nhất. Nguyên nhân là do trẻ nhỏ là đối tượng hiếu động, thường xuyên tiếp xúc với những người xung quanh thiếu kiềm chế. Ngoài ra, người lớn thường ôm và hôn trẻ em nên có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao hơn.
Các giai đoạn phát triển của bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu có 3 giai đoạn phát triển:
- Giai đoạn thứ nhất:
Trong giai đoạn này, người bệnh gặp phải các triệu chứng như sốt cao, mệt mỏi, chán ăn, đau họng. Sau khoảng 10-15 ngày, bệnh nhân nổi hạch sau tai và sốt cao.
- Giai đoạn thứ hai:
Ở giai đoạn 2, trên da người bệnh sẽ xuất hiện các nốt mẩn đỏ. Sau khoảng 1 – 2 ngày sẽ chuyển thành mụn mủ có bọng nước. Các mụn nước sẽ nhanh chóng lan ra khắp người, các mụn nước trong, rát, vỡ ra, chảy nước màu đục và đóng vảy.
Đây là giai đoạn khó chịu nhất của bệnh thủy đậu. Người bệnh sẽ cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu. Nếu bạn gãi khiến mụn nước vỡ ra, mụn nước có thể mọc nhiều hơn và lây lan sang các bộ phận khác trên cơ thể.
Các nốt này có thể đóng vảy và để lại sẹo thủy đậu. Đây cũng là thời điểm người bệnh dễ gặp phải những biến chứng nguy hiểm nếu cơ thể không có sức đề kháng tốt và điều trị đúng cách.
- Giai đoạn thứ ba:
Ở giai đoạn này, các mụn nước vỡ ra sẽ đóng vảy. Nếu bệnh nhân không có biến chứng thì cơ thể sẽ nhanh chóng hồi phục. Sau 1 đến 2 tuần, bệnh nhân hồi phục, cơn đau họng biến mất, cơ thể đỡ mệt mỏi, hạ sốt. Các mụn nước sẽ đóng vảy và bong ra nhanh chóng để tạo thành sẹo.
Biến chứng của bệnh thủy đậu
Biến chứng của bệnh thủy đậu rất nhiều, mặc dù đây là một bệnh lành tính, không có triệu chứng nặng nề. Tuy nhiên, bệnh có thể có những biến chứng rất quan trọng. Biến chứng nhẹ của bệnh là nhiễm trùng da, để lại sẹo lõm nơi mụn nước, nặng hơn vi khuẩn có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiễm trùng huyết.
Các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não,... hội chứng Raye liên quan đến bệnh nhân sử dụng thuốc aspirin…là các biến chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng, hay để lại di chứng sau này. Đặc biệt, thậm chí sau khi bệnh nhân đã khỏi bệnh, virus thủy đậu vẫn còn tồn tại trong các hạch thần kinh dưới dạng bất hoạt (ngủ đông).
Nhiều năm sau đó, khi có điều kiện thuận lợi như sức đề kháng cơ thể kém hay có yếu tố gì khác, thì virus này sẽ tái hoạt động trở lại và gây ra bệnh zona.
Phụ nữ mang thai nếu mắc bệnh thủy đậu sẽ rất nguy hiểm vì sẽ dễ bị biến chứng nặng, đặc biệt là viêm phổi. Khi phụ nữ mang thai bị thủy đậu ở 3 tháng đầu của thai kỳ, virus có thể sẽ gây sẩy thai, hay khi sinh ra trẻ sẽ bị thủy đậu bẩm sinh với nhiều dị tật như đầu nhỏ, co gồng tay chân, bại não, sẹo bẩm sinh... Còn nếu bị trong những ngày sắp sinh hay sau sinh trẻ bị lây bệnh sẽ rất nặng với mụn nước nổi rất nhiều và dễ bị biến chứng viêm phổi.
Biến chứng nhẹ của bệnh thủy đậu là nhiễm trùng da, để lại sẹo lõm nơi mụn nước.
Cần chủ động phòng bệnh thủy đậu
Để phòng bệnh thủy đậu cần tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ. Vaccine phòng bệnh thủy đậu có hiệu quả cao và lâu dài, giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus thủy đậu.
Nếu đã được chủng ngừa vaccine thủy đậu, đại đa số từ 80-90% có khả năng phòng bệnh tuyệt đối. Tuy nhiên, cũng còn khoảng 10% còn lại là có thể bị thủy đậu sau khi tiêm chủng, nhưng các trường hợp này cũng chỉ bị nhẹ, với rất ít nốt mụn nước, khoảng dưới 50 nốt, và thường không bị biến chứng.
Khi bị bệnh thủy đậu người bệnh cần lưu ý
Đến khám chuyên khoa da liễu để được uống thuốc kháng virus đúng phác đồ phòng tránh được các biến chứng nặng.
- Sử dụng thuốc hạ sốt khi có sốt cao trên 38,5 độ, người mệt mỏi.
- Không dùng ibuprofen hoặc các thuốc chống viêm không steroid khác, không dùng aspirin.
- Khuyến khích uống oresol, giúp bù nước và điện giải.
- Mặc quần áo bằng vải cotton 100%, mềm mịn để tránh bị kích ứng.
- Tắm và rửa mặt sạch sẽ bằng các chất làm sạch dịu nhẹ với nước ấm trong phòng kín thời gian 5-10 phút.
- Không tắm nước muối, nước lá, không chà xát mạnh lên tổn thương, việc làm sạch da đúng cách có vai trò rất quan trọng để giảm cảm giác ngứa.
- Cắt ngắn móng tay, tránh cào gãi, trà sát gây tổn thương da, từ đó làm giảm nguy cơ bội nhiễm.
- Vệ sinh chăm sóc vùng niêm mạc: Súc họng, rửa mũi và tra mắt bằng nước muối sinh lý ngày 3-4 lần.
- Cần ăn các thực phẩm mềm, lỏng, dễ hấp thu, giàu dinh dưỡng, bổ sung các vitamin và khoáng chất đặc biệt là vitamin c, giúp tăng cường sức đề kháng, chống nhiễm trùng, tái tạo sản sinh collagen ngăn ngừa sẹo lõm. Cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay khi thấy bệnh nhân có các triệu chứng: Đau đầu dữ dội, nôn liên tục, nhạy cảm với ánh sáng, buồn ngủ hoặc lú lẫn bất thường (đây có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm não). Khó thở hoặc ho dai dẳng (có thể là viêm phổi do biến chứng của thủy đậu). Ban thủy đậu trở thành vết loét hở lớn hơn (đây có thể là biến chứng nhiễm trùng da nghiêm trọng). Cần nghỉ ngơi và hạn chế tiếp xúc với những người có nguy cơ mắc thủy đậu cao.
