Bệnh sốt rét tại châu Á có nguy cơ đối mặt với sự kháng thuốc và các phương pháp điều trị

Một báo cáo mới dẫn lời các chuyên gia về bệnh sốt rét ở châu Á cho biết các biện pháp điều trị mới là rất cần thiết vì bệnh vì bệnh sốt rét đang có dấu hiệu kháng lại các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh hiện nay. Các chuyên gia này  kêu gọi tiếp tục đầu tư vào Nghiên cứu và Phát triển (R&D) các loại thuốc chống sốt rét và thuốc diệt côn trùng mới để đạt được các mục tiêu loại trừ bệnh sốt rét của Tổ chức Y tế Thế giới vào năm 2030.

Báo cáo nghiên cứu về tương lai của bệnh sốt rét ở châu Á (Malaria Futures for Asia- MalaFAsia) đã được công bố tại Bangkok ngày 24/4. Bản báo cáo ghi nhận ý kiến của các giám đốc chương trình, nhà nghiên cứu và các tổ chức phi chính phủ về bệnh sốt rét ở Campuchia, Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam về tiến trình loại bỏ bệnh sốt rét.

Nghiên cứu do các nhà nghiên cứu chính sách độc lập thực hiện dưới sự ủy quyền của Novartis. Novartis là công ty đầu tiên đưa ra phác đồ điều trị bệnh sốt rét  ACT (artemisinin-based combination therapy) 20 năm trước. ACTs là chìa khóa vàng trong điều trị bệnh sốt rét hiện nay.

Bản báo cáo đã đề cập đến mặt sau của một sự tiến bộ to lớn, trong đó số ca mắc bệnh sốt rét được báo cáo trên 1.000 dân đã giảm hơn 60% trên toàn khu vực kể từ năm 2010. Gần 2/3 các chuyên gia được khảo sát tin rằng khu vực này có khả năng đáp ứng các mục tiêu loại bỏ bệnh sốt rét đối với bệnh sốt rét do P. falciparum, dạng bệnh nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên, đa số các chuyên gia không tin rằng chủng P. vivax có thể bị loại bỏ vào năm 2030

GS Yongyuth Yuthavong, cựu Phó Thủ tướng Thái Lan đồng thời là thành viên của Hội đồng hợp tác RBM nhằm chấm dứt bệnh sốt rét và đồng chủ trì nghiên cứu nói: "Đây là lần đầu tiên sau nhiều năm, các nhà hoạch định và những người thực hiện chính sách châu Á được chia sẻ suy nghĩ của họ về tiến trình, thách thức và cơ hội đối với việc loại trừ bệnh sốt rét. Trong khi hầu hết mọi người đều lạc quan về tiến trình, một số người có thể quá tự tin. Sự tự mãn luôn là một mối nguy hiểm. Tôi đã dành cả cuộc đời để chiến đấu với bệnh sốt rét và biết rằng giai đoạn cuối cùng để loại bỏ bệnh sẽ là phần khó khăn nhất.”

Sự kháng thuốc và các phương pháp điều trị có chứa artemisinin cũng là một mối quan tâm lớn, và trong khi một số người được hỏi tin rằng bệnh sốt rét có thể được loại bỏ trong khu vực thì một số người khác lại kém tự tin hơn. Gần như tất cả đều cho rằng hỗ trợ R&D vào thuốc diệt côn trùng và các phương pháp điều trị bệnh sốt rét mới là rất quan trọng. Novartis hiện đang tiến hành thử nghiệm lâm sàng các thuốc chống sốt rét mới ở Thái Lan và Việt Nam trong trường hợp kháng thuốc ACT lan rộng.

Các chuyên gia cho biết các nhóm người có khả năng bị bệnh sốt rét trong khu vực Nam và Đông Nam Á chủ yếu sống tập trung ở các vùng rừng khó tiếp cận và những dân du cư. Các nhóm cư dân này thường sống ở các khu vực biên giới xa xôi, do đó, việc theo dõi và đảm bảo những cư dân có nguy cơ mắc bệnh sốt rét này được chẩn đoán và điều trị bệnh là rất khó khăn.

Khi cả khu vực tiến tới việc loại bỏ bệnh sốt rét, nhiều ý kiến cho rằng tích hợp các dịch vụ phòng chống bệnh sốt rét vào các hệ thống y tế lớn hơn là điều cần thiết. Tuy nhiên, nhiều người được hỏi đã bày tỏ sự lo ngại rằng các kỹ năng chuyên môn - đặc biệt là trong chẩn đoán bằng kính hiển vi - sẽ có thể bị mất đi trong tiến trình này.

TS K. Srinath Reddy, Chủ tịch Tổ chức Y tế Công cộng Ấn Độ, đồng chủ tịch của nghiên cứu MalaFAsia cho biết: "Phát triển hệ thống chăm sóc ban đầu một cách toàn diện là rất quan trọng vì khu vực châu Á phải đối mặt với sự gia tăng của dịch bệnh, chúng ta phải cẩn thận để gìn giữ kỹ năng chẩn đoán cần thiết để thực hiện việc loại bỏ bệnh sốt rét.”

Novartis đã ủy quyền cho các nghiên cứu MalaFA như một phần trong nỗ lực kéo dài hai năm để tìm hiểu ý kiến của các chuyên gia trong nước và khu vực trên khắp châu Á và châu Phi về tiến trình và thách thức đối với việc loại bỏ bệnh sốt rét.