Vì vậy, việc phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách là vô cùng quan trọng.
Biểu hiện đặc trưng khi trẻ mắc sởi
Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, thông qua dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh theo không khí thoát ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, nói chuyện… Biểu hiện đặc trưng của bệnh sởi là sốt, viêm long và phát ban.
Thời kỳ ủ bệnh kéo dài 8 – 11 ngày với các biểu hiện:
- Trẻ mắc bệnh sởi sẽ có biểu hiện sốt nhẹ và vừa, sau đó sốt cao trên 39 – 40 độ C, cơn sốt không thuyên giảm bằng các cách hạ sốt thông thường, chỉ giảm khi trẻ bắt đầu phát ban.
- Viêm xuất tiết mũi, họng, mắt: chảy nước mắt nước mũi, ho, viêm màng tiếp hợp, mắt có gỉ kèm nhèm, sưng nề mi mắt.
- Trong miệng có đốm Koplik (nội ban), gây rối loạn tiêu hóa, đi lỏng, ở phổi gây viêm phế quản, ho.
- Sưng hạch bạch huyết.

Tiêm vaccine là biện pháp duy nhất phòng bệnh sởi.
Ở giai đoạn toàn phát (mọc ban), trẻ phát ban khắp cơ thể, theo thứ tự: đầu tiên là vùng đầu, mặt, cổ; sau đó lan xuống ngực, lưng, cánh tay; cuối cùng là vùng bụng, lưng, mông, đùi… Ban có thể mọc rải rác hoặc thành cụm dính liền với nhau thành vùng 3 – 6mm. Ban xuất hiện khoảng 6 ngày rồi lặn cũng theo thứ tự trên. Khi ban bắt đầu mọc ở toàn thân, trẻ sẽ sốt cao hơn, mệt hơn.
Ở giai đoạn lui bệnh (giai đoạn ban bay) thường bắt đầu vào ngày thứ 6 kể từ ngày mọc ban. Các triệu chứng bệnh sởi ở trẻ em toàn thân sẽ giảm dần và hết khi ban lan đến chân và dần lặn.
Chăm sóc đúng cách trẻ mắc sởi tại nhà
Nếu nghi ngờ trẻ mắc bệnh sởi nên được đưa đến khám tại các cơ sở y tế để bác sĩ đánh giá mức độ bệnh.
Trường hợp trẻ đủ điều kiện chăm sóc tại nhà, cha mẹ cần chú ý:
- Cần cách ly trẻ bị bệnh tại phòng riêng, đảm bảo thoáng mát, đủ ánh sáng mặt trời.
- Cha mẹ cần vệ sinh bề mặt bàn tủ để vật dụng chăm sóc trẻ bằng dung dịch sát khuẩn bề mặt.
- Người chăm sóc cần đeo khẩu trang, rửa tay sạch trước và sau mỗi lần tiếp xúc với trẻ.
- Cần theo dõi trẻ, theo dõi nhiệt độ của trẻ, dùng hạ sốt paracetamol khi trẻ sốt ≥ 38,5 độ C hoặc ≥ 38 độ C (với trẻ có tiền sử co giật) với liều từ 10-15mg/kg cách 4-6 giờ.
- Vệ sinh mắt, mũi trẻ 3-5 lần/ngày, răng miệng 2-3 lần/ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý.
- Nên tắm cho trẻ hàng ngày bằng nước ấm trong phòng tắm kín, tránh gió lùa.
- Với trẻ nhỏ còn bú mẹ cần tích cực cho trẻ bú mẹ; với trẻ lớn nên ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa và uống nhiều nước, bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin A như lươn, trứng, cá, sữa, các loại rau quả có màu đỏ, vàng hoặc cam,…
- Nên nhớ uống thuốc theo đơn và tái khám theo hẹn của bác sĩ.
Khi nào nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế?
Bệnh sởi ở trẻ em có thể chuyển biến nhanh chóng và ngày càng nghiêm trọng hơn nêu không được điều trị trẻ bị sởi đúng cách. Do đó khi chăm sóc cho trẻ bị sởi, bố mẹ cần chú ý đến các biểu hiện của trẻ và đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín ngay khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Trẻ sốt cao liên tục, từ 39 độ C trở lên.
- Có biểu hiện khó thở, thở nhanh, thở gấp.
- Trẻ mệt mỏi, lừ đừ, chán ăn, mất tập trung, không muốn chơi.
- Phát ban toàn thân nhưng vẫn chưa có dấu hiệu hạ sốt... cần nhập viện ngay.
Tóm lại: Hiện, bệnh sởi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, dễ lây lan qua đường hô hấp qua các giọt bắn của người mắc bệnh hoặc có thể qua tiếp xúc trực tiếp, qua bàn tay bị nhiễm dịch tiết của người bệnh. Vì vậy, cha mẹ cần thực hiện đúng khuyến cáo, tiêm vaccine sởi đúng lịch của Bộ Y tế để phòng bệnh hiệu quả.
Cần tiêm vaccine sởi đúng lịch
Tiêm vaccine sởi đúng lịch giúp tạo miễn dịch sớm, bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh. Trước diễn biến phức tạp của dịch sởi, đặc biệt có xu hướng gia tăng tại một số địa phương. Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) khuyến cáo:
- Chủ động đưa trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ 2 mũi vaccine sởi đi tiêm đầy đủ và đúng lịch.
- Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc bệnh sởi; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ.
- Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng, mắt và răng miệng cho trẻ hàng ngày. Đảm bảo nhà ở và nhà vệ sinh thông thoáng, sạch sẽ. Tăng cường dinh dưỡng cho trẻ.
- Nhà trẻ, mẫu giáo, trường học nơi tập trung đông trẻ em cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng; thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập và phòng học bằng các chất sát khuẩn thông thường.
- Khi phát hiện có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời.