Nghỉ ngơi và vận động
Dù nghỉ ngơi rất cần thiết đối với các bệnh nhân ung thư sau phẫu thuật, nhưng đi lại nhẹ nhàng vài lần trong ngày cũng cần thiết, bắt đầu từ ngày phẫu thuật. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng, như cục máu đông, viêm phổi hay đau do tích tụ hơi trong bụng.
Có thể sinh hoạt bình thường ngay khi bạn cản thấy vận động thoải mái. Có thể đi bộ và leo cầu thang. Tăng dần mức độ hoạt động của bạn khi có thể.
Những hoạt động khác (tập thể dục, làm việc nhà, chơi thể thao) có thể dần thực hiện được, khi bạn sẵn sàng và tùy vào loại phẫu thuật. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể cho bạn.
Tôi có thể tắm không? Được tắm vòi sen, nhưng tằm bồn tắm hay bơi lội nên tránh đến khi tái khám và bác sĩ cho là đã an toàn đối với vết mổ và tình trạng thể lực của người bệnh.
Tôi có thể xách nặng bao nhiêu? Xách đồ nặng có thể làm tăng áp lực lên vùng mô đang lành. Hầu hết bệnh nhân được yêu cần không xách nặng quá 6 kg từ sàn nhà; nếu không thể nâng lên bằng 1 tay bạn nên nhờ người giúp. Hạn chế nâng, xách đồ thường được khuyến cáo đến 6 tuần sau phẫu thuật bụng đường mổ lớn (như cắt tử cung), và 1 - 2 tuần sau phẫu thuật đường mổ nhỏ (như mổ nội soi).
Đi lại nhẹ nhàng vài lần trong ngày sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng
Bệnh nhân không có vết mổ (như soi buồng tử cung, nong và nạo lòng tử cung) không cần hạn chế việc nâng xách đồ.
Tôi có thể lái xe hay đi du lịch không? Bạn không nên tự lái xe đến khi bạn đi lại dễ dàng và không cần thuốc giảm đau có chứa chất an thần nữa. Bạn có thể lái xe hơi hay xe gắn máy, và đương nhiên nhớ mang nón bảo hiểm hoặc thắt dây an toàn nhé.
Một số bác sĩ khuyên nên tránh các chuyến đi dài bằng xe hơi, xe lửa hay máy bay trong hai tuần đầu sau mổ lớn (như cắt tử cung). Hỏi bác sĩ của bạn nếu bạn thắc mắc về vấn đề này.
Tôi có thể quan hệ tình dục không? Tôi có thể xài tampon không? Sau hầu hết các phẫu thuật phụ khoa, bạn không nên cho bất kỳ thứ gì vào âm đạo cho đến khi mô lành hoàn toàn. Hơn thế nữa, làm vậy có thể làm bạn nhiễm trùng hay chậm lành. Không đưa tampon (một loại băng vệ sinh nhét âm đạo), gạc, ngón tay vào âm đạo và kiêng mọi hoạt động tình dục có liên quan đến âm đạo.
Quan hệ tình dục nên kiêng cữ từ 2 - 12 tuần sau mổ. Sau mổ cắt tử cung, bệnh nhân nên kiêng quan hệ ít nhất là 12 tuần. Hỏi bác sĩ khi nào có thể sinh hoạt tình dục bình thường trở lại.
Khi nào tôi có thể làm việc trở lại? Bạn có thể làm việc lại khi chỉ còn đau ít và bạn sẵn sàng để làm việc. Sau mổ tiểu phẫu, bạn có thể làm việc lại trong vòng 1 hay 2 ngày, còn khi phẫu thuật lớn (như cắt tử cung) bạn cần 4 - 6 tuần để hồi phục.
Thời gian nghỉ làm việc cũng tùy thuộc vào công việc hằng ngày của bạn; nếu bạn ngồi làm việc ở công ty thì có thể đi làm lại sớm hơn những người mà công việc cần phải đứng, đi lại hay khiêng vác nhiều.
Hệ tiêu hóa sau phẫu thuật phụ khoa
Tôi có thể ăn gì? Bạn có thể ăn hay uống bình thường sau phẫu thuật, nhưng cần theo sự hướng dẫn và cho phép của bác sĩ. Bạn có thể giảm cảm giác ngon miệng trong vài ngày đầu sau mổ; nên ăn từng bữa nhỏ, thức ăn thông thường hay những món nêm nhạt và mềm. Tuy nhiên, nếu bạn không thể ăn hay uống bất kỳ thứ gì hay nếu nôn ói nhiều hơn, báo cho bác sĩ của bạn biết.
Mặc dù có sẵn thuốc điều trị táo bón, bạn nên ăn chế độ ăn nhiều chất xơ để giúp ngừa táo bón.
Làm thế nào để ngừa táo bón? Táo bón rất thường gặp sau phẫu thuật và có thể hết theo thời gian hay sau khi được điều trị. Táo bón nghĩa là bạn không đi tiêu thường xuyên hay phân cứng hoặc khó được bài tiết. Táo bón có thể nặng lên do thuốc giảm đau có chứa chất an thần.
Nếu bạn có nôn ói kèm táo bón, hoặc khi phẫu thuật của bạn có ảnh hưởng đến dạ dày hay đường ruột, báo cho bác sĩ của bạn biết trước khi sử dụng thuốc điều trị táo bón.
Khi bạn nằm viện, việc điều trị táo bón sẽ do bác sĩ chỉ định. Nếu việc điều trị vẫn không làm cho bạn đi cầu được sau 24 giờ, bạn nên báo cho bác sĩ biết.
Khi mà bạn đã đi cầu được, nên tiếp tục dùng thuốc làm mềm phân mỗi ngày. Việc điều trị sẽ kéo dài khi cần thiết.
Nếu tôi bị tiêu chảy? Một số bệnh nhân có thể tiêu phân lỏng sau phẫu thuật, đặc biệt là khi sử dụng thuốc chống táo bón. Nếu bạn tiêu phân lỏng hơn 2 lần một ngày hay có máu trong phân thì cần báo cho bác sĩ biết.
Hệ tiết niệu sau phẫu thuật phụ khoa
Đau khi đi tiểu có bình thường không? Nếu bạn có phẫu thuật vùng âm hộ - âm đạo, bạn có thể có cảm giác co kéo khi đi tiểu hoặc cảm thấy đau rát nếu nước tiểu rơi vào chổ khâu.Đi tiểu thường xuyên sau phẫu thuật là bình thường. Báo cho bác sĩ biết khi bạn có những triệu chứng sau:
- Tiểu gắt buốt.
- Mắc tiểu thường xuyên hay đột ngột nhưng chỉ tiểu ra được vài giọt.
- Sốt trên 380C (đo bằng nhiệt kế).
- Đau một bên hông lưng kéo dài trên 1 giờ hay tiếp tục quay trở lại.
- Có máu trong nước tiểu (bạn có thể kiểm tra xem có phải là máu từ âm đạo nhỏ xuống không bằng cách che âm đạo bằng giấy vệ sinh).
- Có nước tiểu tự chảy ra từ âm đạo.
Tôi nên làm gì khi tiểu khó? Thường bệnh nhân sẽ đi tiểu mỗi 4 - 6 giờ, đôi khi thường xuyên hơn. Nếu bạn không thể đi tiểu mỗi 6 giờ hay hơn (khi bạn thức) hay nếu bạn mắc tiểu nhưng không thể tiểu thì cần báo lại bác sĩ.