Hẹp niệu đạo là một sẹo xơ ở bên trong hoặc xung quanh niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ cổ bàng quang đến lỗ sáo dương vật) gây cản trở dòng nước tiểu do chấn thương, viêm hoặc nhiễm khuẩn. Hẹp niệu đạo là tình trạng phổ biến ở nam giới hơn so với nữ giới.
Theo TS.BS Nguyễn Đình Liên - chuyên gia Thận tiết niệu - Nam học, hẹp niệu đạo là tổn thương tương đối phổ biến và là một thách thức điều trị đối với các nhà ngoại khoa tiết niệu. Nguyên nhân của hẹp niệu đạo có thể do di chứng của chấn thương, viêm nhiễm, sau điều trị hoặc do bẩm sinh.
Tình trạng hẹp niệu đạo này không cho phép nước tiểu chảy bình thường. Kết quả là, một lượng nước tiểu luôn đọng lại trong bàng quang khiến cho người bệnh cảm thấy buồn tiểu thường xuyên. Bất kỳ chấn thương hoặc nhiễm trùng nào cũng có thể dẫn đến hẹp niệu đạo. Ngoài những tình trạng này, tình trạng viêm niệu đạo hoặc bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng có khả năng dẫn đến hẹp niệu đạo.
1. Vai trò của chế độ ăn trong phòng ngừa và kiểm soát hẹp niệu đạo
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc và phẫu thuật, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh tái phát hoặc có thể giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và tốt hơn.
Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp hỗ trợ điều trị hẹp niệu đạo theo một số cách nhất định. Ăn uống đúng các loại thực phẩm cần thiết sẽ giúp ích cho quá trình giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng của thận.
- Giảm viêm: Nhiều thực phẩm có tác dụng chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu, từ đó hỗ trợ quá trình điều trị hẹp niệu đạo.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Cải thiện chức năng thận: Chế độ ăn uống hợp lý giúp bảo vệ thận, duy trì chức năng thận khỏe mạnh.
- Ngăn ngừa sỏi thận: Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn đường tiết niệu, làm trầm trọng thêm tình trạng hẹp niệu đạo. Chế độ ăn uống hợp lý giúp ngăn ngừa hình thành sỏi thận.
2. Các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh hẹp niệu đạo
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng và có thể làm giảm tình trạng hẹp niệu đạo. Dưới đây là một số dưỡng chất quan trọng mà người bệnh hẹp niệu đạo nên bổ sung:
Nước: Nước giúp làm loãng nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố, có lợi cho hệ miễn dịch. Nên uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày.
Vitamin C: Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch, giúp bảo vệ đường tiết niệu. Nguồn thực phẩm: Cam, bưởi, dâu tây, kiwi...
Chất xơ: Chất xơ giúp ổn định đường ruột, ngăn ngừa táo bón, giảm áp lực lên đường tiết niệu. Nguồn thực phẩm: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Kali: Kali giúp điều hòa huyết áp, cân bằng lượng nước trong cơ thể, hỗ trợ chức năng thận. Nguồn thực phẩm: Chuối, khoai tây, bơ, rau bina...
Canxi (với liều lượng thích hợp): Canxi giúp xương chắc khỏe, nhưng nếu quá nhiều có thể kết hợp với oxalate tạo thành sỏi thận. Vì vậy cần chú ý chỉ nên bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ. Nguồn thực phẩm: Sữa, sữa chua, các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh đậm.
Magie: Magie giúp thư giãn cơ bắp, giảm co thắt đường tiết niệu. Nguồn thực phẩm: Hạt bí, hạnh nhân, rau lá xanh đậm.
3. Các thực phẩm tốt nhất cho bệnh nhân hẹp niệu đạo
Hệ thống đường tiết niệu bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh sẽ cải thiện tình trạng hẹp niệu đạo cùng với sức khỏe tổng thể. Khi người bệnh đang trong quá trình điều trị và thêm những thực phẩm này vào chế độ ăn uống hàng ngày góp phần chữa lành nhanh hơn và kiểm soát các triệu chứng bệnh tốt hơn.
Sữa chua tốt cho bệnh hẹp niệu đạo
Mặc dù không giúp người bệnh đi tiểu bình thường nhưng sữa chua có các chất dinh dưỡng giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu. Sữa chua giảm nguy cơ vi khuẩn có hại tích tụ trong đường tiết niệu. Nguy cơ vi khuẩn tích tụ trong bàng quang cao hơn trong trường hợp hẹp niệu đạo vì bàng quang không được làm rỗng hoàn toàn.
Quả mọng rất bổ dưỡng
Quả mọng giàu chất chống oxy hóa và vitamin C, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm ở đường tiết niệu, góp phần tăng cường sức khỏe của niệu đạo. Bệnh nhân bị hẹp niệu đạo nên ăn dâu tây, mâm xôi, việt quất, nam việt quất và quả kỷ tử để chữa lành và phục hồi nhanh hơn. Nước ép tươi của những loại quả mọng này ngăn ngừa vi khuẩn có hại tồn tại trong hệ thống đường tiết niệu, do đó góp phần cải thiện tình trạng hẹp niệu đạo.
Thực phẩm giàu chất xơ cho bệnh hẹp niệu đạo
Các loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau tươi là một sự bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống của bệnh nhân hẹp niệu đạo. Điều này chủ yếu là do những thực phẩm này dễ tiêu hóa và hơn hết là chúng không ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể.
Táo, chuối, cam rất giàu chất xơ và dễ tiêu hóa. Chúng cũng giàu vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết để giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Người bệnh hẹp niệu đạo nên bỏ vỏ táo trước khi ăn để giúp tiêu hóa đơn giản và hiệu quả hơn.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa trong chế độ ăn là thứ quan trọng với người bị hẹp niệu đạo. Các đặc tính chống viêm/làm dịu của chất chống oxy hóa đẩy nhanh quá trình chữa lành hẹp niệu đạo, giảm nguy cơ nhiễm trùng. Xoài, nho, mơ, cà tím, rau bina, sữa, bí ngô và cà rốt... là những lựa chọn chế độ ăn uống tốt nhất cho tình trạng hẹp niệu đạo.
Tỏi làm giảm nhiễm trùng đường tiết niệu
Tỏi ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn không mong muốn trong niệu đạo và bàng quang. Tỏi có đặc tính kháng khuẩn, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Nó cũng có thể giúp cơ thể ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn không mong muốn trong niệu đạo và đường tiết niệu. Do đó, hãy đưa tỏi vào chế độ ăn uống thường xuyên để làm giảm các triệu chứng của hẹp niệu đạo.
4. Thực phẩm cần tránh khi bị hẹp niệu đạo
Ngoài những thực phẩm nên ăn kể trên, có một số loại thực phẩm người bệnh nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn cho đến khi tình trạng hẹp niệu đạo lành hẳn.
Caffeine: Cắt giảm caffeine và đồ uống tăng lực là một trong những biện pháp tốt nhất khi mắc các bệnh về tiết niệu. Caffeine được biết đến là một chất lợi tiểu khiếnngười bệnh đi tiểu nhiều hơn. Khi cắt giảm lượng caffeine nạp vào sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng tốt hơn.
Rượu: Cũng giống như caffeine, rượu là chất lợi tiểu và việc cắt bỏ rượu khỏi chế độ ăn uống sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng viêm niệu đạo. Rượu cũng là chất kích thích bàng quang và việc tiêu thụ rượu liên tục có thể dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu gây mất kiểm soát bàng quang. Đây là lý do tại sao khi mắc các bệnh về tiết niệu, trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh ngừng uống rượu hoàn toàn để giúp kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn.
Thịt đỏ: Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ có thể làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn do một hợp chất gọi là acid arachidonic. Nồng độ acid này trong cơ thể có thể gây kích ứng bàng quang và thậm chí khiến tuyến tiền liệt bị viêm.
Thức ăn cay: Thức ăn cay cũng không tốt cho người mắc các bệnh về tiết niệu vì nó có thể gây tăng tần suất đi tiểu với nguy cơ đau khi đi tiểu. Lưu ý rằng không cần phải từ bỏ tất cả các loại gia vị trong thức ăn của mình nhưng chỉ cần đảm bảo giảm lượng gia vị tiêu thụ vừa đủ để giúp kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn.
- Lưu ý, thông tin trong bài viết này không thay thế lời khuyên của bác sĩ. Khi có những biểu hiện bất thường như cảm giác khó tiểu, bí tiểu, ứ nước, viêm bàng quang,... nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa nam học để được bác sĩ khám và tư vấn cụ thể.
Xem thêm: