Nếu cơ thể hoặc một phần chi dưới nhiễm lạnh có thể gây ra các triệu chứng toàn thân nặng hoặc bị sốc. Đối với người mẫn cảm như vậy thì việc nhận biết rối loạn do nhiễm lạnh là rất quan trọng vì có thể bị tử vong.
Nhiệt độ nào có thể gây bệnh cho bệnh nhân?
Mày đay do lạnh được định nghĩa là phản ứng của da sau khi tiếp xúc với yếu tố lạnh, trên da sẽ xuất hiện ban đỏ, sẩn phù nổi gồ lên mặt da, kèm theo ngứa tại vị trí tiếp xúc với lạnh. Bệnh nhân có thể bị sưng lưỡi, phù nề thanh quản gây khó thở nếu sử dụng nước đá lạnh. Nếu toàn bộ cơ thể tiếp xúc với thời tiết có nhiệt độ thấp thì phản ứng có thể rất nghiêm trọng, ngoài ban đỏ toàn thân kèm theo ngứa, bệnh nhân có thể xuất hiện các phản ứng toàn thân nguy hiểm khác như khó thở, suy hô hấp, sốc phản vệ và tử vong.
Nhiều nghiên cứu đã đi tìm câu trả lời cho vấn đề này và ngày nay các nhà khoa học đã thống nhất ngưỡng nhiệt độ phổ biến gây bệnh cho bệnh nhân là 4 độ C (39F), tuy nhiên một số bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng ở nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn. Đôi khi không khí ẩm ướt và giá lạnh ở ngưỡng nhiệt độ này có thể gây bệnh.
Tổn thương da do dị ứng.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân thực sự của hiện tượng này chưa được biết rõ, tuy nhiên các nghiên cứu đều cho thấy những bệnh nhân bị chứng bệnh này đều mắc các bệnh nhiễm trùng, nhiễm virut trong thời điểm khởi phát bệnh và có các tế bào trên da rất nhạy cảm với nhiệt độ, chúng dễ dàng bị phá vỡ và giải phóng ra các chất trung gian hóa học vào máu như histamin gây ban đỏ, ngứa và đôi khi là sốc phản vệ.
Bệnh nhân là trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Nhóm tuổi này chiếm tỉ lệ bệnh rất thường gặp (80%). Bệnh nhân đang bị nhiễm trùng như viêm họng cấp, viêm phổi...
Bệnh nhân đang mắc chứng bệnh mạn tính như viêm gan B, ung thư...
Đôi khi bệnh mang tính gia đình hay do gen quy định.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn cần gặp bác sĩ khi xuất hiện các triệu chứng như mô tả ở trên mà có liên quan tới nhiệt độ lạnh, cho dù triệu chứng của bạn nặng hay nhẹ bạn cũng cần đến khám bác sĩ để được chẩn đoán xác định và chẩn đoán loại trừ, giúp bạn tránh các phản ứng toàn thân nguy hiểm. Nếu bệnh nhân không được khám và điều trị thì sẽ gặp nguy hiểm là phản ứng toàn thân gây khó thở, sốc phản vệ và chết nếu tiếp xúc với lạnh ở diện rộng trên da hoặc toàn thân bởi dưới nước lạnh hoặc gió lạnh.
Về chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán mày đay mạn do lạnh không khó, bác sĩ cần bệnh nhân cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin trong tiền sử gây ra các triệu chứng của bệnh nhân.
Sau khi khai thác tiền sử và thăm khám lâm sàng bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định làm test kích thích với yếu tố lạnh, đây là loại test đơn giản, rẻ tiền, cho độ chính xác cao, hiện đang được thực hiện tại trung tâm dị ứng - miễn dịch lâm sàng.
Ngoài ra bệnh nhân cần được khám và đánh giá các xét nghiệm tìm nguyên nhân như tình trạng nhiễm trùng, nhiễm virut, bệnh lý ác tính như ung thư, nhằm tìm nguyên nhân gây bệnh.
Bệnh nhân được chẩn đoán xác định khi có tiền sử nghi ngờ kèm theo test kích thích với yếu tố lạnh cho kết quả dương tính.
Hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi mày đay mạn do lạnh không rõ nguyên nhân, tuy nhiên có thể điều trị triệu chứng bằng một số thuốc như antihistamine, cyproheptadine, doxepin, xolair...
Mày đay mạn do lạnh có nguyên nhân cần điều trị theo nguyên nhân và bệnh nhân thường cho kết quả điều trị tốt.
Cảnh báo của bác sĩ
Bệnh nhân cần lưu ý tránh tiếp xúc với yếu tố lạnh trực tiếp, cần có các dụng cụ bảo hộ và giữ ấm. Tránh không để da tiếp xúc với sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ môi trường. Tránh uống nước đá và thức ăn lạnh như kem có thể gây khó thở và chết do phù nền thanh quản. Bệnh nhân nên đến khám bác sĩ để được tư vấn cách phòng tránh và xử lý khi xuất hiện triệu chứng.
